نتایج جستجو:


کاروانسرای محمدآباد خره

نویسنده: صادق ملک شهمیرزادی
باستان شناسی و هنر ایران (32 مقاله در بزرگداشت دکتر عزت الله نگهبان)، به کوشش عباس علیزاده، یوسف مجیدزاده، صادق ملک شهمیرزادی، مرکز نشر دانشگاهی، 1378

بیشتر بخوانید

برندگان جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران

اسامی برندگان جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران بدین شرح است:

 

ساخت مهر‌ه‌های لاجوردی در شهر سوخته؛‌ تفسیر صنایع دستی در جامعه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی شهریِ هزاره‌ی سوم پیش از میلاد
الساندرا لازاری؛ مسیمو ویداله
رم: موسسۀ ایتالیاییِ خاور میانه و خاور دور

این کتاب پنجاه سال پس از نخستین حفاری‌ها در شهر سوخته در سیستان [زابل] ایران (2500 ق.م.)، نتایج حاصل از کاوش‌های کارگاه‌های سنگ لاجورد را در این سرزمین منتشر می‌کند. بازسازیِ دقیق ترتیب تولیدِ مهره‌های سنگ لاجورد که در این شهر بزرگِ عصر مفرغ با استفاده از روش‌های علمیِ به روز شده انجام می‌شده است، یادآور تولیدِ سرمته های برآمده از سنگ‌های چخماق است که در یک تراز زمانی موازی، برای سوراخ کردنِ مهره ها مورد استفاده قرار می‌گرفته است. این نتایج همچنین بسیاری از پیشفرض‌های پذیرفته‌شده را درباره‌ی نظام کار دوران باستانی در شهرهای عصر مفرغ مورد تردید قرار میدهد. تتبعات این اثر حاکی از این نتایج است:
*صنعتگران، استادکارانی تک محصول نبودند، بلکه کارشناسانی چندپیشه بودند که همزمان بر مصالح متنوعی نظیر سنگ لاجورد، فیروزه، سنگ چخماق، مرمرسفید و مس کار می کردند.
*آنها آزادانه در میان ویرانه های شهر بیتوته می کردند، غذای خود را از سواحل دریاچه‌های همجوار گرد می‌آوردند، و از زندگی در قصرها و جیره خواریِ برگزیدگان پرهیز می کردند.
*آنها احتمالا چادرنشینانی مستقل بودند که در مسیر چراگشت در امتداد دره هلمند حرکت می‌کردند، و از معیشت دائمی در بافت شهرنشینیِ اولیه برخوردار نبودند.
*آنها فناوریِ ساینده های حاوی کوراندم (سنگ سنباده) را کشف کرده بودند.
*و آنها برای نخبگانی که بر شهر حاکمیت داشتند، کار می کردند و نه برای تجار و حاکمان بین النهرین دوردست.

الساندرا لازاری، باستان‌شناسِ خاور نزدیک باستان، در سال 1954 در روم متولد شد. وی از سال 1985 پژوهشگر مؤسسۀ فن آوری‌هایِ کاربردی در بخش میراث فرهنگی شورای پژوهشی ملی ایتالیا و نیز کتابدار آن مؤسسه بوده است. وی در حوزه های تحقیقاتی متعددی در ایتالیا، سوریه، ترکیه، مجارستان، ترکمنستان، اردن، عمان و ایران فعالیت داشته است. او مسئولیت رایانه ای کردنِ داده های باستان شناختی را برعهده دارد. لازاری توجه ویژه ای به ویرایش آرشیوهای حفاریِ شهر سوخته در سیستان [زابل] ایران داشته است. او همچنین فلزشناسیِ مس در عربستان را در هزاره ی سوم و دوم پیش از میلاد مورد مطالعه قرار داده است و سرپرست کتابشناسیِ رایانه ایِ فلزشناسیِ باستانی است.

مسیمو ویداله استاد باستان‌شناسی خاور نزدیک و باستان‌شناسیِ صنایع دستی در دانشگاه پادووا در ایتالیاست. در سال های اولیۀ فعالیت های علمی خود در شهر سوختۀ زابل به حفاری پرداخت (1977-1976). وی پس از آن همچنان با اشتیاق وافری به ایران باستان و میراث آن عشق می ورزد. در سال های پیش، با چندین باستان‌شناس ایرانی همکاری داشته و در درۀ هلیل رود (منطقۀ جیرفت) و بار دیگر در زابل ایران به فعالیـت‌های باستان‌شناختی اشتغال داشته است. رشتۀ اصلیِ تحقیقات وی ساختارِ باستانیِ صنایع دستی خاص و ارتباط چنین فعالیت هایی با تشکیلات سیاسیِ دولت شهرهای اولیه است.


هنرهای هندسه تزئینی: رساله‌ای اجمالی به فارسی درباره‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی تداخل اشکال متشابه یا متوافق
«ﻓﻲ ﺗﺪاﺧﻞ اﻷﺷﮑﺎل اﻟﻤﺘﺸﺎﺑﻬﺔ أو اﻟﻤﺘﻮاﻓﻘﺔ»
گلرو نجیب‌اوغلو
لیدن؛ بریل: انتشارات بریل

این اثر با ویرایش گلرو نجیب‌‌اوغلو و با مقدمه و مقاله آغازین وی، با عنوان «هنرهای هندسه تزئینی: رساله‌ای اجمالی به فارسی درباره‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی تداخل اشکال متشابه یا متوافق» (مجلدی در بزرگداشت آلپای ازدورال، مطالعات و منابع هنر و معماری اسلامی: الحاقاتی بر مُقَرنَس ، جلد 13، بریل، 2017) بر سند منحصر به فردی به فارسی تمرکز دارد که متعلق به دوران میانه است. این تنها منبع اصلی اسلامیِ شناخته شده (به تاریخ 1300 میلادی باز می‌گردد)، که طرح های هندسیِ الگوهای تزئینی را نشان می دهد، با متن های راهنمایِ گام به گام فارسی همراه است و نحوۀ طراحیِ آن شکل های پیچیده را توضیح می دهد.
این کتاب به شایستگی با گرایش کنونی به الگویابیِ هندسی اسلامی به عنوان منبعی الهام‌بخش برای موزاییک‌کاری و شکل‌های اشتقاقیِ پارامتریک در معماری و هنرهای معاصر انطباق دارد. با توجه به ارتباط چند وجهی این منبع با مورخان هنر و علوم، و نیز ریاضیدانان، فیزیکدانان، هنرمندان و معماران، هدف این کتاب ایجادِ امکان دسترسی بهتر به چنین منبع مهم و برگزیده ای در مورد هندسۀ کاربردی است.
این مجلد شامل رونوشتی از نسخۀ خطیِ فارسی همراه با آوانویسی و ترجمه آن به انگلیسی (توسط ویلر م. تکستون) و نیز حاوی طرح های تحلیلیِ مرحوم آلپای ازدورال (متوفی 2003) است.

گلرو نجیب‌اوغلو پس از دریافت دکترای خود در سال 1986 در بخش تاریخِ هنر و معماری دانشگاه هاروارد به تدریس پرداخت. او از سال 1993 استاد هنر اسلامی در چارچوب برنامه های ویژه و مدیر آن پروژه‌ها در دانشگاه هاروارد بوده است. وی ویراستار نشریۀ مقرنس؛ سالنامۀ فرهنگ‌های بصریِ جهان اسلام است؛ آثار او عبارتند از: معماری، آیین و قدرت (1991)؛ طومار توپ قاپی- هندسه و آذین در معماری اسلامی (1995)؛ عصر معمار سنان: فرهنگ معماری در امپراتوری عثمانی (2005)؛ تاریخچه آذین: از جهانی تا محلی (2016)؛ مجموعه ی هنر و معماری اسلامی (2017).


تصوّف: تاریخ جدید عرفان اسلامی
الکساندر کنیش
پرینستون و آکسفورد: انتشارات دانشگاه پرینستون

نویسنده نحوۀ نگرش به تصوف را از آغاز ظهور آن در سدۀ نهم میلادی و طیّ دوران پیشامدرن و مدرن از نگاه مریدان و دیگران در خارج از عالم عرفان مورد بررسی قرار می دهد. او جنبه‌های کلیدیِ تصوف، از تعاریف و گفتمان‌ها (آموزه‌ها) گرفته تا رهبری، فرقه ها و سیره‌ها را بررسی می‌کند. وی توجه ویژه‌ای به رویکردهای صوفیه به قرآن دارد و نمونه‌های مشابهی را نیز در بهره گیری ایشان از متون مقدس در یهودیت و مسیحیت مطرح می کند. او نشان می دهد که چگونه تصوف به‌منزله‌ی مکتب از مجموعه‌ای از آموزه‌های اخلاقی ساده به سنّتی با محوریتِ جهانی بدل شده، در حالی‌که پیشوایان صوفی (شیخ و پیر) بازیگران قدرتمند زندگی عمومی مسلمان شدند. الکساندر کنیش نشان می‌دهد که چگونه اقتدار و مرجعیت ایشان از سوی کسانی که از برابریِ مسلمانان در مقابل خداوند بدون توجه به دستاوردهایِ معنوی و فکریشان دفاع می کردند، به تحدّی کشانده شد. کنیش با بهره گیری از نمونه‌های عینی از یمن و قفقاز شمالی، ریشه‌های درگیریِ جاری بین صوفیه و منتقدان بنیادگرایِ آنان، – مسلمان سلفی – را به عنوان واقعیت ملموس در زندگی امروزی مسلمان بررسی می‌کند. تصوف برپایۀ مجموعه ای غنی از منابع اولیه و ثانویه، ترسیمی جامع و مجاب کننده از منظری با اهمیّت در سنت اسلامی به دست می‌دهد.

الکساندر کنیش استاد مطالعات اسلامی در دانشگاه میشیگان و پژوهشگر اصلیِ طرح تحقیقاتیِ اسلام سیاسی/اسلام‌گرایی در دانشگاه ایالتی سن پترزبورگ روسیه است. گرایش های آکادمیک وی شامل تصوف، مطالعات قرآنی، تاریخ اندیشه ی کلامی، فلسفی و فقهی اسلام، و جنبش‌های مدرن اسلامی/اسلام‌گرا همراه با نگرش تطبیقی است. او صاحب آثار علمی متعددی در این زمینه ها از جمله 10 کتاب است. الکساندر کنیش به عنوان ویراستار بخش «عرفان» در هیئت تحریریۀ دانشنامه‌ی اسلام، چاپ سوم و همچنین سردبیر دانشنامه‌ی عرفان اسلامی و مجموعه کتب عرفان اسلامی وابسته به آن (ایی. جی.  بریل، لیدن و بوستون)، فعالیت دارد.


سحر حلال: زندگی و رسائل صاحب بن عَبّاد (م. 385/995)
موریس اَ. پومرنتس
لیدن؛ بریل: انتشارات بریل

موریس اَ. پومرنتس در این کتاب، زندگینامه و آثار ادبیِ سیاستمدار و اندیشمند برجستۀ مسلمان سدۀ دهم، صاحب بن عبّاد را مورد تحقیق و بررسی قرار می دهد. دورۀ وزارت وی از سوی امیران آل بویه که دامنه‌ای بالغ بر تقریباً دو دهه در برمی‌گیرد، مقطعی مهم برای شکوفاییِ ادبیّات عرب، کلام معتزلی و مکتب تشیع در غرب ایران محسوب می شد. پومرنتس با استفاده از مجموعۀ عظیم رسائل ابن عبّاد، نقشی را که سخنوری و فصاحت در شیوۀ حکومت داری ، حفظ پیوندهای اجتماعیِ نخبگان، و اقناع عامه داشته، مورد پژوهش قرار می دهد. کتاب پومرنتس با بررسیِ وجوه زیباشناختی و عملیِ رسائلِ وزیر، اولین تحقیق جامع از این مجموعه مکاتبات وزین در چهار سدۀ نخست حکومت مسلمانان است. بازخوانیِ نامه های تصحیح شده‌ی وزیر که آکنده از تمجید، تملق و تهدید بود، به عنوان نمونه ای از «سبک نظری رایج»، نشان می دهد که نامه ها، سلسله مراتب و امتیازات ویژه را تأیید و تقویت می کرد و برخوردی خوشایند با آنها داشت. بررسیِ این رسائل حاکی از دیدگاه پیچیده ای است مبنی بر آنکه چگونه ارتباط وزیر با برگزیدگانِ محلی با الزامات و تعهدات دولتی درهم تنیده می شدند و با درآمیختن عواطف، پیوندهایی را شکل می داد که چه بسا دولت و مردم را کنار هم حفظ می کرد.

موریس اَ. پومرنتس دانشیار ادبیات در دانشگاه نیویورک ابوظبی است. وی در تحقیقات خویش به بررسی میراث غنیِ نثر عربی در دوره های پیشامدرن می پردازد. پومرنتس دوره‌ی دکتری خود را درسال 2010 میلادی در گروه تمدن ها و زبان های خاورنزدیک در دانشگاه شیکاگو به پایان رساند. او علاوه بر کتاب سحر حلال، به تصحیح و ویراستاریِ کتاب های میراث معارف عربی-اسلامی و در حضور قدرت پرداخته است. وی همچنین عضو هیئت تحریریه نشریه ی ادبیات عربی و کتابخانه ی مجموعه ترجمه های ادبیات عرب است که توسط دانشگاه نیویورک منتشر می شود.


هنر ایرانی: گردآوری هنرهای ايران در سده‌ی نوزدهم برای موزه‌ی ويکتوريا و آلبرت
مایا کری
لندن: انتشارات موزه‌ی ويکتوريا و آلبرت

این کتاب به ماجرای گنجینه های فراوان و مشهورِ هنر ایرانی در موزه ویکتوریا و آلبرت می‌پردازد. دایره‌ی تنوع این گنجینه‌ها، از یافته‌های باستان‌شناختی تا بازیابی هایِ معماری و از اثاثیه ی خانگی و ظروف نوشیدنی تا آرشیوهایی از طرح ها را در برمی‌گیرد. گنجینه های ایرانی با برخورداری از گسترۀ دوازده سده تاریخ فرهنگیِ پیچیده ی ایران‌زمین در بسیاری از نمود های هنری تجلی یافته که عبارتند از: سرامیک، فرش، منسوجات، فلزکاری، شیشه گری، کارهای سنگی و چوبی، و نیز نقاشی ها و طراحی ها. بیشتر این آثار در اواخر سدۀ نوزدهم، تنها در چند دهه، تقریباً بین سالهای 1873 و 1893، طی دورۀ خاصی از مناسبات سیاسی و اقتصادی میان بریتانیایِ عصر ویکتوریا و دورۀ قاجار در ایران خریداری شدند. این کتاب به تحقیق درباره‌ی آن گستره‌ی زمانی از طریق چهار موضوع-پژوهشیِ ویژه می‌پردازد و نشان می دهد که چگونه معماران، سیاستمداران، سوداگران هنر، گنجینه داران، هنرمندان و طراحان تجاری به سنت های بصری ایران، کهن و مدرن، توجه داشتند. نتایج این مبادلات نیز تابعی از شرایط اقتصادیِ حاکم و روابط سیاسی میان ایران و بریتانیا بود که از جمله مختصات این برهۀ کوتاه از تاریخ مدرن به شمار می‌آید. روی‌هم‌رفته، این تلاش های مختلف بطور مؤثری در پدیدآوردن گنجینه های ایران در موزه ویکتوریا و آلبرت دخیل بود و بدین سان تاریخ شگفت انگیز میراث بصریِ ایران را به نمایش گذاشت.

مایا کری، سرپرست مجموعه های اسلامی در کتابخانه چستر بیتتی در دوبلین ایرلند، در سال 2001 دکتری خود را در مدرسه مطالعات شرقی و آفریقایی در لندن دریافت کرد. رسالۀ دکتری وی در مورد کتاب نقشۀ نجومی ستارگان اثر منجم ایرانی عبدالرحمان صوفی (متوفی 986) بود. آثار انتشاریافتۀ وی زمینه های مختلف فرهنگ بصریِ ایران را دربر می گیرد، به ویژه هنر فرش، فلزکاری و هنرهای نوشتاری. کری همچنین در مورد تاریخ سیاسیِ گردآوری آثار هنری در خاور میانه در سدۀ نوزدهم تحقیق می کند. وی طی سال های 2009 تا 2018 مسئول بنیاد میراث ایران برای حفظ گنجینه های ایرانی در موزه ویکتوریا و آلبرت در لندن بود.


 مکانی در میانه‌ی دو مکان: مفهوم قرآنی عالم برزخ
جورج آرتشر
پیسکتاوای، نیوجرسی: انتشارات گرگیاس

برای معتقدان به معاد جسمانی، مسئله‌ای در رابطه با رخدادهای بعد از مرگ و قبل از قیامت مطرح می‌شود؛ یعنی جایگاه میانۀ مرگ و قیامت.  غالب مسلمانان، این جایگاه میانه را برزخ می دانند. هنگامۀ برزخ، زمانی سرشار از ایهام و دهشتناک در قبر است که با دیدار ملائک، پاداش و عذاب مشخص شده است. منابع کتابِ اعتقاد به برزخ به عنوان جایگاه و حائل میان دو مکان، برآمده از مطالعه ساختار شفاهیِ قرآن و بررسی تاریخ نخستین اسلام است. جورج آرتشر در این کتاب، تاریخ اولیۀ برزخ را بازسازی می کند و با تحلیل شانزده سورۀ قرآن در جستجوی فرامین شفاهی، اشارات متنی، و همانندی‌های همگرا، برزخ اولیه در مقابل کیش‌های مقدسِ عهد کهن، به ویژه آیین مسیح است. آنگاه نگرش قرآنیِ برزخ از طریق شروح احوالِ نبوی، معماری اسلامی، و ادبیات روایی دنبال می شود تا نحوۀ گسترش مفهوم برزخ را مطابق مدعیّات آخرت شناسیِ مختص قرون میانۀ اسلامی تبیین کند.

جورج آرتشر، استادیار دانشگاه ایالتی آیووا، در سال 2015 دکتری خود را از دانشگاه جورج تاون دریافت کرد. وی سپس به عنوان استادیار در بخش فلسفه و مطالعات مذهبی در دانشگاه ایالت آیووا منصوب شد. او در زمینۀ تاریخ کهن اسلام، مطالعات قرآنی، و ادبیات شفاهی قرآن تخصص دارد و منتخب آثار وی عبارتند از: در روز هفتم او بیاسود: یوم سبت و سریر خداوند در قرآن، پس‌کرانه های قرآن: کناره های جاودانه و زما‌‌ن‌مند در تفکر اولیۀ حنبلی در قیاس با الهیات کاتولیک.


آموزه‌های شیعی، کلام معتزلی: شریف مرتضی و ساماندهیِ گفتمان امامیه
حسین علی عبدالساتر
انتشارات دانشگاه ادینبرو

این کتاب به بررسیِ گشتِ نقادانه‌ای می پردازد که در سده های چهارم و پنجم منجر به شکل گیریِ تشیع امامی شد، مخصوصاً آنگونه که در آثار شریف مرتضی (علم الهدی) (متوفی 436) اهل بغداد دیده می شود. در این اثر، زمینۀ اندیشورانۀ کلامیِ مرتضی نیز در برابر دورنمای تغییرات اجتماعی و سیاسی که به نفع شیعۀ امامی تمام شد، ارائه می شود، درحالیکه مقام مرتضی به عنوان یک شخصیت سیاسی بلندپایه، برای به ثمر نشاندن این تحولات، جایگاهی رفیع به وی می بخشد.
کتاب آموزۀ شیعی، کلام معتزلی، با آمیختن رویکردهایِ فکری-تاریخی و زبان شناسی تاریخی، دقیقاً حاصل اندیشه های مرتضی را هم با دقت و هم با وضوح تمام بررسی می کند. همچنین آثار عبد الجبار(متوفی 415) و محققان دیگر را مورد بررسی قرار می دهد تا میزان دِین مرتضی به معتزله را بسنجد. به منظور ارزیابیِ اصالت و نفوذ کلام شیعیِ مرتضی که پیروانش تا زمان علامه حلی (متوفی 726) میدان اصلی تفکر شیعه را در اختیار داشتند، یادداشت های استاد وی، شیخ مفید (متوفی 413) و شاگرد او شیخ طوسی (متوفی460) نیز با آثار وی مقایسه می‌شود. با توجه به رابطۀ میان علمای امامی و مقامات سیاسی، سرانجام نظریات مرتضی برای اقامۀ دلیل در زمینۀ همکاری با صفویان در ایران مورد استناد محقّق کَرَکی (متوفی940) قرار گرفت.

علی حسین عبدالساتر (دکتری مطالعات دینی، ییل، 2013) در حوزه‌هایی همچون گفتمان های کلامی مسلمانان و شکل‌گیریِ هویت های فرقه ای و خودآگاهی در اسلام به پژوهش می‌پردازد. تعامل میان این گفتمان ها و خودآگاهی ها زمینه ای را فراهم می کند تا وی در مقابل آن، پدیده های متنوعی را تحلیل کند؛ از مکاتب کلاسیک گرفته تا اصلاح گراییِ اسلامی مدرن. عبدالساتر بطور ویژه به این پژوهش روی می آورد که چگونه مضامینی از این دست علاوه بر عرصه‌ی کلام و تفاسیر قرآنی، در رشته هایی مانند تاریخ نگاری و ادبیات وارد شدند. وی مقالاتی در زمینۀ مکتب معتزلی، تشیع، تفاسیر قرآنی، آزادی آگاهی در کلام سنتی اسلام، ماهیت انسان در کلام اسلامی و وجود اصیلِ انسان در قرآن منتشر کرده است.


عرفای اندلس: ابن برَّجان و تفکر اسلامی در سده‌ی دوازدهم میلادی
یوسف کیزویت
انتشارات دانشگاه کمبریج

سده ی دوازدهم میلادی نقطه عطفی برای عرفان در غرب جهان اسلام بود. در اندلس، پیشگامان این سنت عرفانی، «متعبرون» و یا «مفسران»، منابع متون مقدس مسلمانان را با آموزه‌های کیهان‌شناختی نوافلاطونی درآمیختند. ابن برّجان اهل اشبیلیه (متوفی 536 / 1141) بیشترین سهم را در شکل دهی به این رویکرد فکری جدید داشت و کتاب یوسف کیزویت نیز بر همین موضوع تمرکز دارد. شروح گسترده ی ابن برّجان بر اسماء الهی و قرآن، بر اهمیت آیات الهی در طبیعت، بر کتاب مقدس عربی به عنوان وسیله ای برای تفسیر قرآن و گذر عرفانی از شهود به عالم غیب تاکید می‌کند. ابن برّجان و معاصران او، ابن عریف و ابن قَسیّ، و همچنین در زمینه گسترده‌تر آثار اجتماعی-سیاسی و علمی در اندلس در این کتاب محل توجه بوده است. کتاب عرفای اندلس برای محققان جهان اسلام در قرون میانه و تاریخ عرفان و تصوف در غرب جان اسلام سودمند خواهد بود.

یوسف کیزویت صاحب کرسی مطالعات اسلامی در دانشگاه شیکاگو است. وی پیش از این عضو انجمن پژوهش های علوم انسانی در دانشگاه نیویورک ابوظبی بود و در همانجا نیز کتاب عرفای اندلس را تألیف کرد. او ویراستار کتاب تفسیر قرآن ابن برجان اهل اشبیلیه بود. وی مدارک کارشناسی ارشد و دکتری خود را در سال 2014 در رشته مطالعات اسلامی از دانشگاه ییل دریافت کرد. گرایش های تحقیقاتی وی شامل تاریخ اندیشه ورزی شمال آفریقا و اندلس، درک مسلمانان از کتاب مقدس، و شروح قرون وسطایی بر نود و نه اسم خداوند می شود. پژوهش فعلی وی تحقیقی بر یک شرح عرفانی است که توسط عفیف الدین التلمساني (متوفی 1291م.) تحریر شده است.


اغذیه در طب اسلامی: کتاب الأغذیة و الأشربة، اثر نجیب‌الدین سمرقندی
یولیانه مولر
لیدن؛ بریل: انتشارات بریل

کتاب غذاها و نوشیدنی ها اثر نجیب‌الدین سمرقندی (متوفی 618 ق)، دانشنامه جامعی در زمینۀ طب تغذیه که حاوی اطلاعات بیش از 500 مورد مادۀ غذایی، نوشیدنی و مواد معطر متفاوت است. با توجه به تعداد 53 نسخه خطی شناخته شده، احتمالا این اثر شایع ترین کتاب عربی پیشامدرن درباره‌ی علوم تغذیه است.
یولیانه مولر در کتاب غذاها در طب اسلامی، با ملاحظۀ تقریباً تمام نسخه‌های خطی شناخته‌شدۀ کتاب، همراه با یک ترجمه‌ی آلمانی از متن، نسخه ای نقادانه از این کتاب به دست می‌دهد. فصل‌های ناظر به تاریخ متنی و فرهنگیِ این اثر، دانشنامه‌ی غذاییِ سمرقندی را با متون عربی دیگر در زمینه‌ی علوم تغذیه مقایسه و تاریخ منابع الهام‌بخش به کتاب غذاها و نوشیدنی‌ها را معرفی می کند. این دانشنامه را می‌توان به عنوان آخرین رسالۀ اصلیِ عربی در مبحث تغذیه در شرق اسلامی تلقی کرد.

یولیانه مولر پژوهشگر پسادکتری در انستیتو مطالعات آسیایی و شرقیِ دانشگاه زوریخ (سوئیس) است. او عربی و اسپانیایی را در مونپلیه (فرانسه)، برلین (آلمان) و دمشق (سوریه) آموخته است. وی دانش آموختۀ دکتری مدرسه عالیِ فرهنگ ها و جوامع مسلمان برلین بود و دکترای خود را در رشتۀ مطالعات عربی در دانشگاه آزاد برلین در سال 2016 به اتمام رساند. علاوه بر کتاب غذاها در طب اسلامی، او رساله ای نیز درباره کیمیاگری عربی منتشر کرده است (2012). سمرقندی، محتویات دایرة المعارفِ خود را از متون مختلف پزشکی کهن تر عربی در زمینه علوم غذایی اخذ و گردآوری کرده است.

مقدمه ای بر اقتصاد ایران

این کتاب در هجده فصل  و با تکیه بر نظریه های پایه ای اقتصاد خرد، اقتصاد کلان، مالیه بین المل و توسعه اقتصادی و واقعیت های آشکار و پنهان و با توجه به ابعاد متعدد و پیچیده موضوعات و همراه با دغدغه و نگرانی نسبت به سرنوشت اقتصاد کشور نگارش یافته است. این دغدغه و نگرانی (و در عین حال امیدواری) و تأکید و تکیه بر نظریات اقتصادی در سطوح متعدد تحلیلی در تمام صفحات و سطور آن مشهود و آشکار است.
کتاب در عین حال که به نقد و بررسی دیدگاه ها و نگاه های متضاد و متفاوت پرداخته است در پی پرداختن به مناقشات و مجادلات بی فایده نبوده و تنها بر منطق استدلالی مشترک میان همه دیدگاه ها تأکید کرده است. تمسک به قواعد نظری و علمی در جای جای کتاب و پرهیز از تلقیات کلیشه ای و سطحی در مواجهه با موضوعات به خوبی گواه این مدعاست. استفاده از حقایق آماری، جداول و نمودارهای فراوان به عنوان شاهد تجربی تحلیل ها و استدلال ها از امتیازات این کتاب است.

علاوه بر این، نویسنده برای تبیین، تحلیل و چاره‌جویی معضلات اقتصادی کشور به صورت ظاهری نظریات متعارف و نتایج استخراج شده از مدل‌های مبتنی بر فروض بی‌شمارِ ساده‌سازی شده اکتفا نکرده و با به کارگیری سطوح تحلیلی چند لایه و لحاظ جنبه‌های نهادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی موضوعات، ابعاد پیچیده آن‌ها را رمزگشایی نموده‌است.
مطالعه کتاب حاضر برای دانشجویانِ درس اقتصاد ایران و حتی دروس اقتصاد کلان، اقتصاد پولی، پول و بانکداری، مالیه بین‌الملل و اقتصاد توسعه، توصیه می‌شود. همچنین مطالب آن برای کارشناسان، دست‌اندرکاران امور اقتصادی و کارآفرینان نیز قابل استفاده و مفید است.

ایرانی ترین غیر ایرانی ها

book-preview

 

خلقیات ایرانیان از منظر بیگانه های آشنا
این کتاب مجموعه نوشته‌های محمدرضا جوادی یگانه است دربارۀ سفرنامه‌ها و سیاحانی که به نظرش جامعۀ ایرانی را دقیق‌تر دیده‌اند و با ایرانیان ارتباط بیشتری داشته‌اند. این متون لزوماً معروف‌ترین نیست؛ بلکه گزینش‌های شخصی نویسنده است از خواندن حدود 500 سفرنامه، نامه، گزارش و سندی که فرنگیان دربارۀ ایران و ایرانیان نوشته‌اند و به فارسی منتشر شده است. بنابر دیدگاه وی کسانی که در ایران بر ایرانیان مدیریت کرده‌اند، بخش‌هایی از جامعۀ ایران را دیده‌اند که دیگران ندیده‌اند.
به جز «ویلیام مورگان شوستر»، بقیۀ کسانی که در این کتاب از آنها یاد شده، سال‌های طولانی در ایران بوده‌اند. شوستر هم در هشت ماه حضور در ایران، چون مسئول مالیه ایران بوده، با عمیق‌ترین لایه‌های پنهان نفع‌طلبی بخشی از ایرانیان، مستقیم ارتباط داشته است. به‌هرحال، آنها که در این کتاب درباره شان صحبت شده، به‌ شدت به فرهنگ ایران نزدیک شده‌اند؛ خواه عمیقاً عاشق جامعۀ ایرانی شده باشند (مانند اودانل و ادوارد براون) یا نگاه بینابینی به ایرانیان داشته باشند (مانند گوبینو و شوستر) یا نگاهشان کاملا منفی باشد (مانند وامبری، میلسپو و موریه). برخی از آنها به زبان فارسی تسلط بسیار داشته‌اند (مانند براون، اودانل و گوبینو). براون و اودانل هم مشخص است که به خلوت و اندرونی ایرانیان راه داشته‌اند. از این‌رو، نظر آنها دربارۀ ایرانیان درخور تأمل است و اگر اینها «ایرانی‌ترین غیرایرانی‌ها» هم نباشند، مسلماً بیشترین فهم‌ها را از ایرانیان داشته‌اند.
عنوان کتاب هم برگرفته از تعبیری است که اودانل دربارۀ شازده در کتاب باغ سالار جنگ دارد و او را «غیرایرانی‌ترین ایرانیانی» می‌داند که دیده است.
کتاب بیشتر «دربارۀ» این متون و سفرنامه‌ها و برداشت آزادی از آنهاست و بنا نبوده که در آن همۀ نظرهای آن شخص دربارۀ ایران و ایرانیان ذکر شود.

صداقت دانشگاهی

book-preview

 

چگونگی ارجاع دهی، اجتناب از سرقت علمی و دستیابی به موفقیت علمی واقعی در دانشگاه

کتاب حاضر نوشته چارلز لیپسون، اثری است که اولین بار در سال 1383ش/2004م توسط انتشارات دانشگاه شیکاگو منتشر شد و سپس ویرایش دوم آن چهار سال بعد، به بازار آمد. مؤلف، استاد علوم سیاسی در این دانشگاه و سال ها مدیر کالج (بخش مخصوص به دانشجویان کارشناسی) بوده و این کتاب محبوب در میان دانشجویان – که تاکنون بیش از هشتاد هزار نسخه از آن به فروش رفته – را بعد از سال ها تجربه تعامل با آنها و نیز اساتید به رشته تحریر در آورده است. او در این کتاب، علاوه بر آشنا کردن دانشجویان با اصول رفتار صادقانه در دانشگاه، عملا مهارت های پایه در آموزش و پژوهش را نیز به دانشجویان منتقل می کند.

کتاب حاضر در دو بخش سامان یافته است. در بخش اول که «صداقت دانشگاهی» نام دارد، مؤلف در چهار بخش با عنوان‌های سه اصل صداقت دانشگاهی، صداقت دانشگاهی از اولین روز درس تا امتحان پایان ترم، خوب یادداشت برداشتن ‌و سرقت علمی و صداقت دانشگاهی، نکاتی را به دانشجویان گوشزد نموده است. در بخش دوم، با عنوان «ارجاع‌دهی: راهنمایی سریع» به تفصیل درباره نظام‌های گوناگون ارجاع‌دهی علوم طبیعی، صوری و انسانی سخن گفته است. در این کتاب، تنها بخش اول این کتاب به فارسی ترجمه شده است.

نکته قابل ملاحظه آنکه رسائی و تاثیرگذاری این کتاب در شیوه نگارش و مثال‌هایی است که لیپسون برای انتقال منظور خود اختیار کرده است. به این ترتیب او مثال‌هایی از فرهنگ عامه و نیز مسائل تاریخی کشور آمریکا – که برای عموم کسانی که از دبیرستان به دوره کارشناسی وارد شده‌اند – آشناست را به خدمت می‌گیرد تا اصول رفتار صادقانه را به دانشجویان بیاموزد.

استعاره های مفهومی و فضاهای قرآن

امروزه، علوم شناختـی تحول چشم گیری را در شاخه های مختلف فلسفـه و زبان شناسی به بار آورده است. این علوم به سرعت در حال گسترش هستند و بسیاری از زمینه ها را تحت تأثیر می گذارند. یکی از این زمینه ها فهم متون دینی است. نظریه استعاره مفهومی و نیز نظریه تلفیق مفهومی از جمله نظریاتی هستند که در علوم شناختی مطرح شده اند.
علیرضا قائمی نیا به کمک این دو نظریه تحلیل جدیدی از زبان استعاری قرآن و ارتباط آن با جهان بینی اسلامی را پیش کشیده که بنا به آن، استعاره های مفهومی قرآن بخش اجتناب ناپذیر تفکر اسلامی هستند.
به دیدگاه وی، مهم ترین دستاورد تحلیل شناختی استعاره های قرآنی را باید این نکته دانست که این استعاره ها را نباید صرفا استعاره های زبانی و ابزارهایی برای تزیین زبان این کتاب آسمانی دانست. آنها صرفا تشبیه های خاصی را به مخاطب ارائه نمی دهند. استعاره های قرآنی چیزی بیش از استعاره های زبانی هستند. آنها عالم جدیدی از اندیشه ها را پدید می آورند و جهت خاصی به تفکر دینی می دهند. این دستاورد، در برابر نگاه سنتی مفسران به استعاره های قرآنی قرار می گیرد. آنان، هرچند در نحوه تفکر و فهم آیات از این استعاره ها تأثیر پذیرفته اند، کمتر به تأثیر آنها در اندیشه و جهان بینی اسلامی پرداخته اند و آنها را صرفا ابزارهایی زبانی در نظر گرفته اند. این استعاره ها را نباید صرفا صنایع ادبی دانست، بلکه آنها صنایع فکری هستند که اندیشه آدمی را دگرگون می سازند و به او چارچوب فکری می دهند که به کل هستی و طبیعت و انسان و وحی باید در قالب آن بنگرد. آیاتی از قبیل آیه نور را که مفسران در تعیین معنای نور در آن اختلاف دارند، نباید صرفا یک استعاره زبانی در نظر گرفت. این آیه، قالب و چارچوب فکری مهمی به مفسر می دهد که بر اساس آن، جهان بینی قرآنی شکل می گیرد.

 

کلیسای سورپ پطرس قره باغ

نویسنده: بهروز خانمحمدی
پژوهش هایی درباره تاریخ، فرهنگ و تمدن ایران (مجموعه مقالات سومین همایش باستان شناسان ایران به کوشش شهرام زارع)، انتشارات بصیرت، 1391

بیشتر بخوانید

هنر ظریف بی خیالی

book-preview

 

رویکردی نامتعارف به خوب زیستن

عمر و توانایی انسان محدودتر از آن است که بخواهد به همه چیز اهمیت بدهد، باید بی خیال خیلی چیزها شد. اما چگونه تعیین کنیم به چه چیزهایی اهمیت دهیم و بی خیال چه چیزهایی شویم؟ این کتاب تلاش می کند به پرسش هایی از این قبیل پاسخ دهد، چرا که هرچه جهان پیچیده تر می شود، درک مفاهیمی مانند شادکامی به شدت سخت تر می شود.
مارک منسون، نویسنده کتاب، تلاش می کند از طریق مواجهه ای صادقانه با ترس ها، مشکلات و انتظاراتمان و همچنین با به چالش کشیدن مفاهیمی مانند شادکامی، امید و مرگ، و از خلال داستان هایی جذاب که بعضی شان از زندگی شخصی اش نشئت گرفته اند، دیدگاهی جدید به خواننده منتقل کند که همانند عینک عمل می کند. همان طور که عینک تفاوتی در واقعیت بیرونی ایجاد نمی کند و تنها باعث می شود شما واقعیت بیرونی را بهتر ببینید، آموزه های این کتاب هم تلاشی است برای بهتر دیدن زندگی، تلاشی در جهت بیرون کشیدن معنای شادکامی از دل واقعیاتی که بعضا تلخ و دل گزا هستند. به باور منسون، انسان ها ضعیف و محدودند و رنج عنصر جدایی ناپذیر زندگی است. او ما را فرا می خواند تا این محدودیت ها را بشناسیم و آنها را بپذیریم.
هنر ظریف بی خیالی رتبه نخست را در کتاب های پرفروش نشریه نیویورک تایمز داشته و در یک سال بیش از سه میلیون نسخه آن به فروش رسیده و به بیش از بیست و پنج زبان دنیا ترجمه شده است.

مهمترین منابع فقه شیعه امامی

مهمترین آثار فقهی شیعیان امامی (دوازده امامی) به ترتیب تاریخ دورۀ حیات مؤلفان در این جا فهرست شده اند. این فهرست به محقق کمک می دهد تا تغییرات و تحولاتی را دریابد که در فرآیند شکل گیری و بسط فقه شیعه پدید آمده اند. چنین مشهور است که آرای فقهی مکتب شیعه به طور عمده به دو امام پنجم و ششم، امام محمد باقر (متوفی حدود 118) و امام جعفر صادق (متوفی 148) منسوب اند. فقهای شیعه فقط آن دسته از احادیث پیامبر اکرم و امام علی را می پذیرند که از طریق سلسله سند امامان پنجم و ششم به دست آنها رسیده باشد. از این رو، با این که آرای فقهی امام علی در منطقه عراق بیشتر رایج بوده و فقه حنفی از آنها بهره برده است اما شیعیان امامی به این دست آراء و احادیث بی اعتنا هستند. برای تهیه این کتابها می توانید از بخش فروش سایت آثار برتر درخواست کنید.

 

1.    ابن بابِوَیه، محمدبن علی (311-381)، المُقنِع، قم، موسسه الامام الهادی، 1415ق؛


2.    همو، الهدایة، قم، موسسه الامام الهادی، 1418ق؛


3.    مفید، محمد بن محمد (336-413)، المُقنِعَة، قم، موسسه النشر الاسلامی،1410ق؛

شرح 10 جلدی این کتاب: شیخ محمد حسن طوسی (460)  تَهذیبُ الاَحکام، تحقیق علی اکبر غفاری، تهران، مکتبة الصدوق، 1417ق؛


4.  علم الهدی، معروف به شریف مرتضی، علی بن حسین (355-436)، الِانتصار، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، 1415ق؛


5.    ابوصلاح حلبی، تقی بن نجم (374-447)، الکافی فی الفقه، تحقیق رضا استادی، قم، مؤسسۀ بوستان کتاب، 1387؛


6.    طوسی، محمد بن حسن (385-460)، النِهایة فی مُجَرّدِ الفقه و الفتوی، بیروت، دارالکتب العربیة، 1400ق؛


7.    همو، المَبسوط فی فقه الامامیه، تصحیح و تعلیق محمدتقی کشفی، تهران، مکتبة المرتضویة، 1387ق؛


8.    همو، الخلاف، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، 1407-1417ق؛


9.    سَلّار دِیلمی، حمزة بن عبدالعزیز (؟-463)، المراسم العَلَویة فی الاحکام النَّبَویة، تحقیق محسن حسینی امینی، قم، مجمع العالمی لاهل البیت، 1414ق؛


10.   ابن بَرّاج، عبدالعزیز بن نِحریر (400-481)، المُهذَّب، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، 1406ق؛


11.   ابن زهره حلبی، حمزة بن علی (511-585)، غُنیَةُ النُزوع الی عِلمَیِ الاصول و الفروع، تحقیق ابراهیم البهادری،  قم، مؤسسة الامام الصادق، 1417ق؛


12.   ابن ادریس، محمد بن احمد (543-598)، السَّرائر الحاوی لِتَحریرِ الفتاوی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، 1428ق؛


13.   محقق حِلّی، جعفر بن حسن (602-676)، شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، با تعلیقات سیدصادق شیرازی، تهران، استقلال، 1379؛

این کتاب از متون پایه در فقه امامیه است. شرح های این کتاب:

–       شهید ثانی، زین الدین علی (911-966)، مَسالک الأَفهام الی تَنقیح شرائع الاسلام، 15 جلد، قم، مؤسسة المعارف الاسلامیة، 1413ق؛

–       موسوی عاملی، محمد بن علی (942-1009)، مَدارکُ الاَحکام فی شرح شرائع الاسلام، قم، مؤسسة آل البیت لاحیاء التراث، [بی تا]؛

–       نجفی، محمدحسن بن باقر (1200-1266)، جواهرالکلام فی شرح شرائع الاسلام، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1981م؛


14.   محقق حِلّی، جعفر بن حسن (602-676)، المختصر النافع فی فقه الامامیه، تهران، مؤسسة البعثة، 1410ق؛

برخی از شرح های این کتاب:

–       خود مؤلف، المعتبر فی شرح المختصر، قم، موسسه سیدالشهداء، 1364ش؛

–       آبی، حسن بن ابی طالب (؟-690)، کشف الرُّموز فی شرح المختصر النافع، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، 1408ق؛

–       فاضل مقداد، مقداد بن عبدالله (؟-826)، التنقیح الرائع لمختصر الشرائع، تحقیق عبداللطیف حسینی کوه کمره ای، قم، مکتبة آیة الله المرعشی النجفی، 1404ق؛

–       ابن فهد حِلّی، احمد بن محمد (757-841)، المُهَذَّبُ البارع فی شرح المُختصر النافع، تحقیق مجتبی عراقی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، 1407ق؛

–       طباطبائی، علی بن محمدعلی (1161-1231)، ریاض المسائل فی بیان الاحکام بالدلائل، قم، مؤسسة آل البیت، 1404ق؛

–       موسوی خوانساری، احمد (1270-1363)، جامع المدارک فی شرح المختصر النافع، تحقیق علی اکبر غفاری، تهران، مکتبة الصدوق، 1355ش؛


15.   حِلّی، یحیی بن سعید (601-690)، الجامع للشرائع، تحقیق و تخریج جمع من فضلاء، [قم،] مؤسسة سیدالشهداء العلمیة، 1405ق؛


16.   علاّمه حِلّی، حسن بن یوسف (648-726)، قواعد الاحکام فی معرفة الحلال و الحرام، قم، مؤسسة نشر الاسلامی، 1413ق؛

این کتاب چندین شرح دارد، از جمله:

–       فخرالمحققین، محمد بن حسن (682-771)، ایضاح الفوائد فی شرح اشکالات  القواعد، قم، المطبعة العلمیة، 1387ق؛

–       محقق کَرَکی، علی بن حسین (868-940)، جامع المقاصد فی شرح القواعد، قم، مؤسسة آل البیت لاحیاء التراث، 1408ق؛

–       فاضل هندی، محمد بن حسن (1062-1137)، کشفُ اللِّثام عَن قواعِدِ الاَحکام، قم، مؤسسة نشر الاسلامی، 1423ق؛

–       حسینی عاملی، جواد بن محمد (1160-1226)، مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامة، تحقیق محمدباقر خالصی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، 1419ق؛


17.   همو، مختلف الشیعة فی احکام الشریعة، 9 جلد، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، 1412ق؛


18.   همو، منتهی المَطلب فی تحقیق المَذهب، مشهد، مجمع البُحوث الاسلامیة، 1412ق؛


19.   همو، تذکرة الفقهاء، تحقیق مؤسسة آل البیت لاحیاء التراث، قم 1414ق/1372ش؛


20.   همو، اِرشاد الاذهان الی احکام الایمان،تحقیق فارس حسون، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، 1410ق؛

برخی از شرح های این کتاب:

–       شهید ثانی، زین الدین علی (911-966)، رَوضُ الجَنان فی شرح ارشاد الاذهان، قم، مؤسسة آل البیت لاحیاء التراث، [بی تا]؛

–       مقدس اردبیلی، احمد بن محمد (993)، مجمع الفائده و البرهان فی شرح ارشاد الاذهان، تحقیق مجتبی عراقی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی،1403ق؛

–       سبزواری، محمدباقر (1017-1090)، ذخیرة المعاد فی شرح الارشاد، قم، مؤسسة آل البیت، [بی تا]؛


21.   همو، تحریرالاحکام الشرعیة، تحقیق ابراهیم بهاری، قم، مؤسسة الامام الصادق، 1420-1422ق؛


22.   همو، نهایة الاحکام فی معرفة الاحکام، تحقیق مهدی رجائی، قم، مؤسسة اسماعیلیان، 1410ق؛


23.   همو، تبصرة المتعلمین فی احکام الدین، تحقیق احمد حسینی و هادی الیوسفی، بیروت، مؤسسة الاعلمی، 1404ق؛

شرح این کتاب: روحانی، محمدصادق، فقه الصادق، قم، دارالکتب، 1413ق؛


24.   شهید اول، محمد بن مکی (734-786)، البیان، تحقیق محمد حسون، قم، محمد حسون، 1412ق؛


25.   همو، ذکری الشیعة فی احکام الشریعة، قم، مؤسسة آل البیت لاحیاء التراث، 1419ق؛


26.   همو، الدروس الشرعیة فی فقه الامامیة، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، 1412ق؛


27.   همو، اللُمعَةُ الدِمِشقیة فی فقه الامامیة، طهران، مرکز بحوث الحج و العمره، 1406ق؛

شرح این کتاب: الروضة البهیة فی شرح اللُمعَةُ الدِمِشقیة از شهید ثانی با چاپهای متفاوت.


28.   فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی (1006-1091)، مفاتیح الشرائع، تحقیق مهدی رجائی، قم، مجمع الذخائر الاسلامیه، 1401ق؛


29.   بَحرانی، یوسف بن احمد(؟-1186)، الحدائق الناضِرة فی احکام العِترةِ الطاهرة، قم، مؤسسة النشر الاسلامی،1363ش؛


30.   میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمدحسن (1151-1231)، غنائم الأیام فی مسائل الحرام والحلال، تحقیق مکتب الاعلام الاسلامی فرع خراسان، قم، 1414ق/1375ش؛


31.   نراقی، احمد بن محمدمهدی (1185-1245)، مستند الشیعة فی احکام الشریعة، مشهد، موسسة آل البیت لاحیاء التراث 1415ق؛


32.   شیخ انصاری، مرتضی (1214-1281)، کتاب المکاسب، 6 جلدی، قم، مجمع الفکر الاسلامی، 1420/1378ش.

گفتنی است مجموعه آثار فقهی شیخ انصاری عبارتند از: کتاب الخمس؛ کتاب الزکوة؛ کتاب الصلاة؛ کتاب الطهارة؛ کتاب النکاح؛ رسائل فقهیه؛ القضا و الشهادات؛ الوصایا و المواریث. این مجموعه چاپهای انتقادی جدید ندارد ولی نسخه‌های قدیم آن در نرم افزارهای کتابخانه اهل البیت و نور قابل دسترسی است.


33. یزدی، محمد کاظم (1247-1338)، العُروةُ الوُثقی، بیروت، مؤسسة الاعلمی، 1404ق؛

در دورۀ معاصر مدعیان مرجعیت تقلید برای اثبات اجتهاد خود و به طور غیر مستقیم برای اثبات اَعلمیت خود بر این کتاب شرح یا تعلیقه مینویسند. از اولین شرحهای این کتاب: حکیم، سید محسن (1348)، مُستمسک العُروة الوثقی، 14 جلد، بیروت، دار احیاء التراث العربی، [1384ق]؛


34.   خمینی، روح الله (1368ش)، تحریرالوسیلة، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، 1406ق؛


35.   همو، کتاب البَیع، قم، اسماعیلیان، 1989م/1410ق؛


36.   خوئی، سید ابوالقاسم (1371ش)، مِنهاج الصّالحین، قم، اسماعیلیان، 1989م/1410ق؛


37.   همو، کتاب الطهارة، 10 جلد، قم، دارالهادی، 1992م/1413ق؛

مهمترین منابع فقه شافعی

مهمترین آثار فقهی شافعیان به ترتیب تاریخ دورۀ حیات مؤلفان در این جا فهرست شده اند. این فهرست به محقق کمک می دهد تا تغییرات و تحولاتی را دریابد که در فرآیند شکل گیری فقه شافعی پدید آمده اند. چنین مشهور است که فقه شافعی رویه ای میانۀ اهل حدیث و اهل رأی پیش گرفت ولی این نسبت را حنفیان قبول ندارند. برای تهیه این کتابها می توانید از بخش فروش سایت آثار برتر درخواست کنید.

 

1.    شافعی، محمدبن ادریس (150-204)، کتاب الاُمّ، بیروت، دارالمعرفة، [بی تا]؛


2.    مُزَنی، اسماعیل بن یحیی (175-264)، مختصرالمزنی، بیروت، دارالمعرفه، 2004م؛

این کتاب مختصر کتاب الاُمّ شافعی است؛ از جمله شرح های این کتاب:

علی بن محمد ماوردی (450)، الحاوی الکبیر، تحقیق محمد معوض و عادل احمد عبدالموجود، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1994م؛


3.    ماوردی، علی بن محمد (364-450)، الاقناع فی الفقه الشافعی، تحقیق خضر محمد خضر، تهران، داراحسان، 1378ش؛


4.    شیرازی، ابراهیم بن علی (393-476)، التنبیه فی الفقه الشافعی، تصحیح عمادالدین احمد حیدر، بیروت، عالم الکتب، 1983م؛


5.    شیرازی، ابراهیم بن علی (393-476)، المُهذّب فی فقه الامام الشافعی، بیروت، دارالمعرفه، 1959م؛

شرح 20 جلدی این کتاب: یحیی بن شرف نَوَوی (631-676)، المَجموع: شرحُ المهذّب، تحقیق محمد نجیب مطیعی، جده، مکتبه الارشاد، 1980م؛


6.    ابوشجاع اصفهانی، احمد بن حسین (434-500)، الغایة و التقریب، تحقیق ماجد حموی، بیروت، دار ابن حزم، 2013م؛

شرح این کتاب: خطیب شِربینی (977)، الِاقناع فی حَلِّ الفاظ ابی شجاع، بیروت، دمشق، دارالخیر، [تاریخ انتهای متن 1203ق]؛

حصنی دمشقی (829)، کِفایة الاخیار فی حَلِّ غایةِ الاختصار، بیروت، دارالکتب العلمیه، 2008م؛


7.    غزالی، محمد بن محمد (450-505)، الوَسیط فی المَذهب، تحقیق احمد محمود ابراهیم و محمد محمد تامر، مصر، دارالسلام،1997م؛


8.    غزالی، محمد بن محمد (450-505)، الوَجیز فی فقه الامام الشافعی، تحقیق نجیب ماجدی، بیروت، المکتبة العصریة، 1426ق/2006م؛

شرح این کتاب: عبدالکریم بن محمد رافعی (623)، فتح العزیز فی شرح الوَجیز مشهور به الشرح الکبیر، تحقیق علی محمد مُعوَّض و عادل احمد عبدالموجود، بیروت، دارالکتب العلمیة، 1417ق؛

شرح مفردات الشرح الکبیر: احمد بن محمد بن علی مُقِرّی فَیّومی (770)، مِصباحُ المُنیر فی غَریب الشّرح الکبیر، قم، دارالهجرة، 1405ق؛

کتاب روضة الطالبین یحیی بن شرف نووی (676) نیز تلخیصی از الشرح الکبیر است.


9.    رافعی قزوینی، عبدالکریم بن محمد (؟-623)، المُحَرَّر فی فقه الامام الشافعی، تحقیق محمدحسن اسماعیل، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1426ق/2005م؛


10.   نَوَوی، یحیی بن شرف (631-676)، مِنهاجُ الطّالِبین وعُمدةُ المُفتین، بیروت، دارالمنهاج، 2005م؛

شرح های کتاب عبارتند از:

–       شرح خود مؤلف، دقائق المِنهاج، بیروت، دارالمنهاج، 1432ق/2011م؛

–       خطیب شِربینی، محمد بن احمد (977)، مُغنِی المُحتاج الی مَعرفةِ معانِی الالفاظ المنهاج، بیروت، دارالفکر، [بی تا]؛

–       ابن حجر هَیثمی، احمد بن محمد (974)، تُحفةُ المُحتاج بِشَرحِ المِنهاج که در بیروت، داراحیاء التراث العربی، [بی تا] منتشر شده و خود حاشیه هایی دارد که حاشیه عبدالمجید شِروانی و احمد بن قاسم عبادی (992) از آن جمله است.

–       محمد بن احمد رَملی مشهور به شافعی صغیر (919-1004)، نِهایةُ المُحتاج  الی شرح المِنهاج فی الفقه علی مذهب الامام الشافعی و مَعَه حاشیة نورالدین علی شَبرامِلسی (1087) و حاشیة احمد بن عبدالرزاق مغربی رشیدی (1096) [قاهره]، 1967م/1386ش؛

–       محمد زُهری، السِّراجُ الوَّهاج شرحُ متنِ المِنهاج لشرف الدین یحیی نَوَوی، بیروت، دارالجیل، 1987م؛


11.   ابن حجر هَیثمی، احمد بن محمد (974)، رَوضةُ الطّالبین، بیروت، دارعالم الکتب، 2003م؛

این کتاب خلاصه ای ازشرح الوجیز رافعی (623) است.


12.   سُبکی، علی بن عبدالکافی (683-756)، فتاوی السُبکی، بیروت، دارالمعرفه، [بی تا]؛


13.   سیوطی، عبدالرحمن بن ابی بکر (849-911)، الحاوی للفتاوی فی الفقه و علوم القرآن و الحدیث و الاصول و العقائد و التصوف و النحو و غیرها. بیروت، دارالکتاب العربی، [بی تا]؛


14.   بافضل، عبدالله بن عبدالرحمن (850-918)، المقدمة الحَضرمیة فی فقهِ السّادة الشافعیة المُسمّی مسائل التعلیم، تحقیق محمد سالم هاشم، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1435ق/ 2014م؛


15.   انصاری، زکریا بن محمد بن احمد (826-926)، منهج الطلاب فی فقه الامام الشافعی، بیروت، دارالکتاب العلمیه، 1433ق/2013م؛

خود مؤلف این کتاب را شرح کرده است: ، فتح الوهاب، بیروت، دارالکتاب العلمیه، 1418ق؛


16.   ابن حجر هیثمی، احمد بن محمد (909-974)، الفتاوی الکبری الفقهیة، مصر، دارالفکر، 1403ق؛


17.   شیخ الاسلام، محمد، راهنمای مذهب شافعی با بیان آراء سایر مجتهدین به فارسی و عربی، تهران، دانشگاه تهران، 1337ش؛




جستجوی پیشرفته با گوگل

این جا یک سایت کتاب فروشی نیست.

هدف اول و غیر انتفاعی ما معرفی بهترین ها در میان انبوه آثار است.
در عین حال امکان خرید هم دارید.

×
تمام حقوق برای وب سايت آثار برتر محفوظ است. © 1387 - ۱۴۰۳
پياده سازی قالب توسط شرکت پرتونگار