نتایج جستجو:


در جست و جوی معنای زندگی

book-preview

گفتگو با اندیشه ورزان اروپایی

فهم جهان و درک معنای زندگی آرزویی است که هر انسانی در سر دارد؛ از دوران کودکی و جوانی تا ایام سالمندی و کهنسالی. اما این آرزو محدود و مقید به زمان است. از آن جا که زمان تک بعدی است و سیری خطی دارد، زندگی ما نیز محدود و متناهی است و از این رو امکان آگاهی ما از معنای زندگی هم محدود به زمان است. ما مایلیم که به زندگی خود در طول زمانی محدود معنایی ببخشاییم. حال می توان این پرسش را پیش کشید که آیا چیستی معنای زندگی و بود و نبود ما در این جهان، مسئله ای حیاتی است که یافتن پاسخی برای آن به راستی به زندگی ما معنایی می بخشد؟ آیا حتی می توان تا آنجا پیش رفت و مدعی شد که آدمی زیستن راستین را آغاز نخواهد کرد، پیش از آنکه به معنای زندگی پی برده باشد؟ یا آنکه این پرسش ها تنها ذهن کسانی را به خود مشغول می دارد که زندگیشان خالی از معناست و با پیش کشیدن این پرسش ها، می کوشند پاسخی برای بی معنایی و بیهودگی زندگی خود بیابند؟
اما سکوت آغاز اندیشیدن است و اندیشیدن آغاز جست و جویی پایان ناپذیر در هزارتوی حیات آدمی برای یافتن پاسخی به چیستی معنای زندگی. تنها آنجا که دو انسان با هم به گفت و گو نشسته اند، می توان دریافت که کلام، دیگر نه به سکوت که سرتاسر به انسان ها تعلق دارد.

آری، ما همه جست و جوگریم، در جست و جوی معنای زندگی، و اندیشه ورزان و فیلسوفان در تلاش برای پاسخ گفتن به چیستی معنای زندگی. اینک با سکوت خویش به گفت و گوی آنان گوش می سپاریم و با حضور فعال خود می کوشیم که این گفت و گوها را تا افق های دوردست گسترش دهیم؛ تا ببینیم آیا برای برای ما که ساعتی چند در سکوت به سخنان آنان گوش فراداده ایم، نکته ای و اشاره ای یافت می شود که ما را در جست و جویمان در فهم جهان و درک معنای زندگی یاری دهد؟

 

(نمایشنامه) فارم هال

book-preview

پروژه اتمی آلمان در جنگ جهانی دوم

از اوایل سال 1945 معلوم بود که امریکایی ها نمی خواهند دست روس ها و فرانسوی ها به دانشمندان آلمانی و پروژه هسته ای شان برسد. برای همین، دانشمندان آلمانی همه بازداشت شدند و به اردوگاه اسرای جنگی بلژیک انتقال یافتند. گدسمیت ده نفر را از میان آنان انتخاب کرد -از جمله ورنر هایزنبرگ- تا در فرصت مغتنم به فارم هال گسیل شوند. با آماده شدن فارم هال، او همه آنها را به دست سرگرد ریتنر سپرد تا عملیات اپسیلون را آغاز کند: اسکان دانشمندان هسته ای آلمان در فارم هال و ضبط و ترجمه و مخابره مخفیانه حرف های آنان. در تمام اتاق ها و از جمله اتاق نشیمن میکروفون نصب شد. مأموریت کاملا سرّی بود و مربوط می شد به برنامه هسته ای آلمان در جنگ جهانی دوم.

بمب اتم پیوند میان قدرت و معرفت را زیر و رو کرد و موضوع مسئولیت اخلاقی را در کانون توجه قرار داد. امروزه کمتر رشتۀ علمی ای است که با نمایش گره نخورده باشد؛ ریاضیات، فیزیک، شیمی، بیولوژی، علوم اعصاب، علوم شناختی، روانشناسی، پزشکی بالینی، هوش مصنوعی و غیره. رشد چشمگیر نمایشنامه های علمی طی دو سه دهۀ گذشته معطوف به همۀ این رشته ها بوده است. بی اعتنایی جریان های هنری تئاتر کشورمان به این ژانر شاید به دلیل سلطۀ شاهکارهای برشت باشد. اما حرف آخر برشت اول حرف آخر است. از این رو، ترجمه و در دسترس گذاردن این نمایشها می تواند ما را دست کم با متون اجراهای معاصر در تماس قرار دهد و چه بسا با الهام از آنها بتوانیم در مورد مسائل و مصائب خود از فاصلۀ میان صفحه و صحنه بکاهیم.

گفت و گویی درباره نسبی انگاری، مطلق انگاری و ورای آنها

book-preview

چهار روز در هند

این کتاب گفت و گویی خیالی میان چهار دوست در هند است. رونی نسبی انگار است، آدام مطلق انگار است، باربارا هم نسبی انگار و هم مطلق انگار است و نینا هیچ کدام از این دیدگاه ها را قبول ندارد. باربارا می خواهد هم وجوهی از نسبی انگاری و هم مطلق انگاری را بپذیرد، نینا می خواهد از مطلق انگاری و نسبی انگاری فراتر رود. او اهل مراقبه و رازباور است. نینا فکر می کند ورای حقیقت جویی رونی، آدام و بارابارا، هدفی ژرف تر وجود دارد، یعنی خودشناسی.

رونی: تجربه ای که داشتیم مرا به یاد دوره فلسفه در کانادی کالج انداخت. بحث هایی را که راجع به نسبی انگاری داشتیم یادتان است؟
بارابارا: بله، خوب یادم است.
رونی: از وقتی به هند آمدم خیلی به آن بحث ها فکر می کردم، به نظر می رسد بسیاری چیزها در هند با آنچه با آن مأنوس بودیم خیلی متفاوت است.
آدام: چرا تجربه دیدن جسد کودک در گنگ تو را به یاد آن بحث ها انداخت؟
رونی: به نظرم نمونه خوبی از نسبی انگاری است. این طور القا می کند که حقیقت به نقطه نظرت بستگی دارد، یعنی به چارچوب مرجعت.
آدام: چطور؟
رونی: خب، اینکه گنگ واسطه ای مقدس است برای هندوها صادق به حساب می آید. اما حدس می زنم از نظر ما کاذب است.

جستاری در سیاست فاجعه بار

book-preview

 

چشم انداز نابودی متقابل «هر دو طبقه پیکارگر»، آنچه به آن انهدام جوامع انسانی و حمله به کثرت آدمیان گفته اند، همان چیزی است که پرسش اولیه این نوشته حولش شکل گرفته است. در هر موقعیت تاریخی ای که چنین امری رخ دهد، بازماندگان احتمالی می توانند به کنکاش بپردازند که چه عواملی و با چه سابقه ای دست به دست هم دادند که چنین شد. این کتاب در پی فهم آن است که چه چیزی امکان چنین امری را فراهم می کند؛ چه چیزهایی در جمع های انسانی و در اسباب وجودی شان هست که این امکان را می دهد که به چنین سمت و سویی بروند. این پرسشی تاریخی و اجتماعی نیست؛ پرسشی از امکان است، و به این ترتیب پرسشی فلسفی.
لزوم چنین پرسشی از کجا می آید؟ از آنجا که موقعیت های تاریخی ای که مصداق منظور این پرسش هستند منحصر به فرد نبوده اند و به نظر می آید که نخواهند بود. در اینجا ادعا آن است که پرسشی در سطح کلی فلسفی درباره زندگی جمعی می تواند به پاسخ یا پاسخ هایی نزدیک شود که فایده معرفتی خاص خود را دارند؛ چنین پاسخ هایی به این کار می آیند که نشانمان دهند باید نگران چه الگوهایی در زیست اجتماعی باشیم؛ به تعبیری نشانمان دهند که کدام عناصر معمولی در همین زندگی های در جریان، حاملان بالقوه خود ویرانگری اند.

مسائل نافع بن أزرق لإبن عباس

book-preview

 

معروف ترین گفته های ابن عباس که در حیات خویش راجع به معانى غریب قرآن اظهار کرد مجموعه اى است موسوم به سؤالات نافع بن ازرق الى عبدالله بن عباس یا مسائل نافع بن ازرق لإبن عباس. بر اساس روایتی که علائم متاخر بودن آن از درون متن قابل شناسایی است سبب پیدایش این مجموعه آن بود که روزى ابن عباس در مقابل کعبه نشسته بود و پرسش هاى مردم را در باب تفسیر قرآن پاسخ مى گفت. در این هنگام نافع بن ازرق به همراه نجدة بن عویمر به نزد وى آمدند و گفتند: «پرسش هایى دربارۀ کتاب خدا داریم که باید پاسخ گویى و شاهدى از کلام عرب در تأیید هر یک یاد کنى.» بدین ترتیب شروع به سؤال کردند و معناى واژگانى از آیات قرآن را یک به یک مى پرسیدند و ابن عباس پس از بیان معناى هر واژه و در پاسخ نافع که پرسید: «آیا عرب ها نیز این معناى واژۀ مورد بحث ما را مى شناسند؟»، بیتى از شاعرى عرب که آن واژه را در شعر خویش به کار برده بود، خواند و اثبات کرد که واژه مورد سؤال به همان معناى شعرِ مورد استشهاد، در بین عرب متداول و مفهوم بوده است.
این پرسش ها و پاسخ ها بى تردید از مهم ترین مدارک واژه شناسى در علوم القرآن و ادبیات عرب به شمار می آید، هر چند در باب اصالت و وثاقت این متن بحثهایی شده است و هنوز ادامه دارد. برای اطلاع از این بحثها به شرح و تحقیق عایشة بنت الشاطی در کتاب الاعجاز البیانی للقرآن و مسائل ابن الازرق قاهره، دارالمعارف،1391ق / 1971م مراجعه کنید.

شریعتی و نقد سنت

book-preview

 

علي‌ شريعتي‌ (1356ـ1312) به‌ عنوان‌ متفكری اصيل‌ و اثرگذار پس‌ از گذشت‌ سالها از مرگ‌ زودهنگامش‌، هنوز هم‌ به‌ مثابه‌ انديشمندی با نقطه‌ تأكيد بر نظريه‌ اجتماعی و حوزه‌ مطالعات‌ بومی ايرانی، در زمره‌ معدود انديشمندانی است‌ كه‌ به‌ جامعه‌شناسی بومی توجه‌ داشته‌ است‌.
افق‌ انديشه‌ شريعتی دامنه‌ دور و درازی را پوشانده‌ است‌ كه‌ يك‌ سوی آن‌ مطالعات‌ تاريخی در خصوص‌ آيين‌ تشيع‌ است‌ و سوی ديگرش‌ شناخت‌ بنيانهای تمدن‌ جهانگير غرب‌ و شريعتی در تمام‌ اين‌ پژوهش‌ها هيچگاه‌ نگاه‌ انتقادی خود را بر زمين‌ ننهاده‌ است‌.
با اين‌ همه‌ برخی بر آنند كه‌ تنوع‌ و كثرت‌ موضوعات‌ پژوهشی شريعتی در نهايت‌ به‌ يك‌ نقطه‌ كانونی واحد می رسد و در اين‌ كانون‌ استراتژيك‌ به‌ وحدت‌ دست‌ پيدا می كند. اين‌ كانون‌ استراتژيك‌، نقد سنت‌ است‌. شريعتی در اين‌ تحليل‌، به‌ حكم‌ ذائقه‌ روشنفكرانه‌اش‌ پيش‌ از هر چيز به‌ نقد سنت‌ نظر داشته‌ است‌، اما سخت‌ هوشيار بود كه‌ در نقد سنت‌، جانب‌ حزم‌ و احتياط‌ را فرونگذارد و در رجوع‌ به‌ مدرنيته‌، از شتاب‌ نامعقول‌ كناره‌ بگيرد.

این کتاب دومین مجموعه مقالات حسن یوسفی اشکوری در معرفی شخصیت علمی علی شریعتی و نقش و تاثیر او بر جامعه و جوانان ایرانی است. مجموعه اول با عنوان «شریعتی، ایدئولوژی و استراتژی» است که در پاییز 1377 منتشر شد. مقالات کتاب حاضر نیز از سال 1372 تا سال 1378 در برخی مجلات و روزنامه‌های کثیرالانتشار به چاپ رسیده است. عناوین برخی مقالات عبارتند از: شریعتی و نقادی سنت، شریعتی و هویت ملی-مذهبی، نوآوری‌های دکتر شریعتی در شناخت اسلام، مولفه‌های مدرنیته اسلامی، ثبات و تغییر در اندیشه دینی دکتر شریعتی، جایگاه شریعتی در نوگرایی دینی، شریعتی مصلح بزرگ معاصر و شریعتی متفکری آگاه.
کنار هم قرار گرفتن مقالات مختلف، که هر کدام به مناسبتی گفته یا نوشته شده اند و هر کدام می خواسته اند به پرسشهایی پاسخ دهند، تا اندازه ای ابهامات احتمالی و یا کاستیهای هر مقاله و گفته را برطرف و جبران می کند. به عبارتی این مقالات هر کدام به نوعی مکمل یکدیگرند.




جستجوی پیشرفته با گوگل

این جا یک سایت کتاب فروشی نیست.

هدف اول و غیر انتفاعی ما معرفی بهترین ها در میان انبوه آثار است.
در عین حال امکان خرید هم دارید.

×
تمام حقوق برای وب سايت آثار برتر محفوظ است. © 1387 - ۱۴۰۳
پياده سازی قالب توسط شرکت پرتونگار