جلد سی‌ام دانشنامۀ جهان اسلام از مدخل «صفيه بنت حُيیّ» (همسر پيامبر اكرم) تا «طَرابزون (شهر و استانی در شمال‌شرق تركيه)» است. این اثر آکادمیک با مشارکت اعضای بنیاد دایرة‌المعارف اسلامی، و همراهی جمعی از استادان و پژوهشگران داخلی و خارجی تألیف و منتشر شده است.
نتایج جستجو:
اهداف مجازات ها در جرایم جنسی
موضوع این اثر بررسی اهداف “مجازات‌های اسلامی” در قلمرو جرایم و خصوصا “جرایم جنسی” است. مؤلف با مرور تاریخچه‌ی مجازات‌ها و پرداختن به مباحثی چون امضایی (تأییدی) بودن نوع مجازات‌های رایج در فقه اسلامی، طریقی بودن یا موضوعیت داشتن آنها را برای رویارویی با بزهکاری در جوامع امروزی بررسی کرده است. نوبهار بر ضرورت تفکیک دو دسته از جرایم تاکید نموده است: جرایم جنسی که صرفا دارای ماهیت غیراخلاقی و در حوزه‌ی امور خصوصی‌اند، و جرایمی که بر ضد عفت عمومی‌اند.
محدودیت‌ها و چارچوب‌های دفاع کیفری از اخلاق، اصل استفاده کمینه از کیفر برای رویارویی با ناهنجاری‌ها و در عوض، اهتمام به پیش‌گیری به ویژه از نوع اجتماعی، لزوم توجه به عناوین ثانویه در مقام اجرای مجازات‌ها، اختیارات حاکمیت صالح در طراحی نظام جرایم و مجازات‌ها متناسب با واقعیت‌های عصری و ظرفیت‌های فقه اسلامی برای طراحی مجازات‌های معتدل و انسانی، از دیگر مسایل این پژوهش است.
بخش های اصلی این کتاب عبارتند از:
فصل اول: اهداف مجازات‌های اسلامی
فصل دوم : اهداف مجازات‌ها در جرایم جنسی مستوجب حد
فصل سوم: اهداف مجازات‌ها در جرایم جنسی تعزیری
فصل چهارم: اهداف مجازات‌ها در جرایم مضر به عفت عمومی
فصل پنجم: اجرای حدود در صورت تزاحم
1400 سال پادشاهی در عربستان پیش از اسلام
1400 سال پادشاهی در عربستان پیش از اسلام ترجمه گزیده‌ای از تازه‌ترین آثار پژوهشی کریستین ژولین روبن است. او با ارائه‌ی شواهد متعدد کتیبه‌شناختی، تاریخ پادشاهی‌های عربستان جنوبی و روابط آنها را با ایران و روم و پادشاهی‌های دست‌نشانده‌ی آنان، از سده‌ی هشتم پ.م. تا پایان قرن ششم م. بررسی کرده است. این کتاب با انتخاب مقالاتی از او و با نگاهی فراگیر به گسترۀ یافته‌های کتیبه‌شناختی عربستان و با تکمیل خلأهای موجود در منابع مکتوب، زمینۀ بازخوانی تاریخ عربستان پیشااسلامی و فهم بهتر از بافت نزول قرآن در دوران باستان متأخر را برای خوانندگان فارسی‌زبان فراهم می‌کند. مترجم خود از محققان جوان و متخصص در مطالعات قرآنی در ایران است.
کریستین ژولین روبن فارغ التحصیل مؤسسۀ مطالعات سیاسی پاریس است و سالها مدیر مرکز پژوهشهای علمی فرانسه و مدیر آزمایشگاه مطالعات سامی کهن و آکادمی مطالعات کتیبه‌ها و آثار ادبی بوده است. از سال 2005 که فرانسه و المان تصمیم به حفاریهایی در یمن و عربستان برای یافتن کتیبه های پیش از اسلام کردند، روبین مدیر این پروژه بوده است. او عضو هیئت تحریریه چند مجله و سردبیر مشترک مجله de l’Inventaire des inscriptions sudarabiques است که فهرست کتیبه‌ها و آثار ادبی عربستان جنوبی، و مقاله‌هایی را در این زمینه منتشر می‌کند. روبن اکنون رئیس انجمن باستان‌شناسان، فیلولوژیست‌ها و مورخان تاریخ عربستان و عضو فرهنگستان کتیبه‌ها و آثار ادبی فرانسه است.
جستارهایی در مناسبات شهر و شهرنشینی در دوره سلجوقیان
موضوع کتاب ” جستارهایی درباره مناسبات شهر و شهرنشینی در دوره سلجوقیان“، بررسی شهرنشینی و اوضاع اجتماعی شهرها در دوره سلجوقی است. در “جستارهایی درباره مناسبات شهر و شهرنشینی در دوره سلجوقیان” توجه به رونق شهرنشینی در دوره سلجوقی به شناخت الگوشناسی شهر ایرانی در این دوره پرداخته شده و مناسبات اقتصادی اجتماعی شهرها در دوره مذکور مورد بررسی قرار گرفته است. دوره سلجوقی در تاریخ ایران همچون حلقه واسطی است که میراث شهرنشینی و شهرگرایی دورة تمدن اسلامی را در خود پروراند و به مراحل بالاتری رساند و از سوی دیگر به دنبال ورود مغولان به سرزمین ایران و جوامع اسلامی دیگر، مسیر تکاملی تجربه شهرنشینی ایرانی اسلامی دچار گسست شد. تمدن اسلامی در قرون چهارم و پنجم هجری قمری (11 و 10 م.) در مرحله شکوفایی و تحقق ابعاد اجتماعی ویژه خود در سرزمین‌های مرکزی اسلامی قرار داشت، سپس در قرن پنجم به‌ویژه قرن ششم هجری قمری (12 و 11 م.) مرحله زوال و نشیب در تمدن اسلامی ظاهر گشت.
از جمله عناوین مباحث مندرج در کتاب، می‌توان به این موارد اشاره کرد: پیشینه‌شناسی و تحلیل الگوی شهر ایرانی اسلامی؛ شهر سلجوقی: تکامل؛ شکل‌یابی و هویت‌یابی؛ شکل‌شناسی شهر دوره سلجوقی؛ وضعیت تولید کالا و وضعیت مبادله و توزیع در شهرها. مولف “جستارهایی درباره مناسبات شهر و شهرنشینی در دوره سلجوقیان” با در نظر داشتن این مهم، سیر تحول شهر و شهرنشینی در تاریخ ایران، به سراغ مناسبات شهری این عصر رفته است و با تمرکز بر اقتصاد شهری و کارکردهای معیشتی شهر در دوران میانه، مناسبات اقتصادی شهر عهد سلجوقی را با دیگر نظام های تولیدی این عهد بررسی و تحلیل کرده است. منظور از فعالیت‌های اقتصاد شهری دو نوع فعالیت ضروری است که برای آماده‌ه‌سازی و تأمین مایحتاج ضروری زندگی انسان ها صورت می‌گیرد: تولید “کالا”، “مبادله” و “توزیع” آن.
شکل فعالیت اقتصادی که به تولید کالا اختصاص دارد، تولید پیشه‌وری بود و شکل فعالیت اقتصادی که در قالب مبادله و توزیع کالاهای تولیدی جامعه عمل می‌شد با عنوان تجارت یا بازار شناخته می‌شد. برخی از مباحث محوری در این کتاب روند “تولید کالا” و نیز “مبادله و توزیع” در شهرهای دورة سلجوقیان را مورد بررسی قرار می‌دهد.
سنت ع‍زاداری و م‍ن‍ق‍ب‍ت خ‍وان‍ی در تاریخ ش‍ی‍ع‍ه ام‍ام‍ی‍ه
كتاب “سنت ع‍زاداری و م‍ن‍ق‍ب‍ت خ‍وان‍ی در تاریخ ش‍ی‍ع‍ه ام‍ام‍ی‍ه“، مشتمل بر يك مقدمه و دو مقاله است كه مطالب مقالات به‌صورت سلسله‌وار بدون تبويب و فصل‌بندى خاصى ارائه شده است. مقالات به شيوه علمى نگارش شده و به منابع مختلف شيعه و سنى استناد شده است.
در مقدمه اثر ابتدا به اشتراكات تشيع با ساير مسلمين به لحاظ اعتقادى و مناسك و اعمال پرداخته شده است. سپس بر اين نكته تأكيد شده است كه شیعیان درعين‌حال به‌عنوان يك شاخه مذهبى در درون مذاهب اسلامى از عقايد و اعمال متمايزى نيز برخوردارند. اعتقاد به عدل الهى، خمس، زيارت بقاع شريف ائمه(ع)، برگزارى مجلس جشن در ولادت آنها و سوگوارى در سالگرد شهادت آنها از جمله اين اختصاصات است.
در بخش ديگرى از مقدمه از پاى‌بندى شديد شیعیان به مراسم سوگوارى امام حسين(ع) ياد شده كه ريشه‌هاى تاريخى كهنى دارد و به زمان حضور امامان شيعه و اهتمام آنها به برگزارى مجالس عزاى امام حسين(ع) بازمى‌گردد. اين سيره سپس تداوم يافته و قرن‌به‌قرن و نسل‌به‌نسل تا به امروز حفظ گرديده است.
خلاصه‌اى از مطالب مقالات بدين شرح است:
- «شيعه اماميه و عزادارى امام حسين(ع) از آغاز تا عصر صفوى»، عنوان مقاله اول كتاب است. نویسنده در ابتداى مقدمه درباره مقاله‌اش چنين مى‌نويسد: «شيعه اماميه از ابتدا داراى مراسم و مواسمى بوده كه سرچشمه آنها به عصر پيامبر(ص) و امام معصوم(ع) برمى‌گردد. آنان پيروان خود را به بزرگداشت اين آيين‌ها و سنت‌ها تشويق و ترغيب مى‌نمودند. اين سنت‌ها تحت تأثير شرايط گوناگون، به‌ويژه حكومت‌ها و آداب و رسوم بومى، در طول تاريخ دچار دگرگونى شده‌اند. اين نوشتار به بررسى مراسم عزادارى و تاريخچه آن نزد مسلمانان مى‌پردازد.
- نویسنده ابتدا به عزادارى در سيره رسول‌الله(ص) و گريه آن حضرت در مرگ فرزندش ابراهيم، گريه بر قبر مادرشان و نيز گريه بر مرگ فاطمه بنت اسد اشاره كرده است. ذكر داستان عزادارى بر حمزه سيدالشهداء و پس از آن عزادارى بر امام حسين(ع) از ديگر مراسمى است كه در منابع آمده است.
- نویسنده در ادامه به نقد گزارش‌هاى طبرى و ابن اثير در نارضايتى يزيد از فاجعه كربلا و شهادت امام حسين(ع) پرداخته و چنين احتمال داده كه چنين رفتارى براى كاهش نفرت مسلمانان از دستگاه حكومتى امويان جعل شده باشند، به‌ويژه آنكه رواياتى نيز نقل شده است كه يزيد سعى در توجيه عمل قتل امام حسين(ع) و يارانش داشته است.
- بررسى شيوه عزادارى ائمه اطهار(ع) و تحولات عزادارى در عهد آل‌بويه آخرين مباحث اين بخش از كتاب را تشكيل مى‌دهد. در زمان آل‌بويه و از دهه‌هاى آغازين قرن چهارم، دگرگونى‌هاى بسيارى در ظاهر و محتواى مراسم و سنت‌هاى شيعى پديد آمد. اين دگرگونى‌ها در عزادارى امام حسين(ع) در روز عاشورا چشمگيرتر بود. در سال 352ق، براى نخستين بار از سوى حكومت، روز عاشورا تعطيل رسمى و عزاى عمومى اعلام شد. از مردم نيز خواسته شد كه با پوشيدن لباس‌هاى سياه، اندوه خود را در عزاى امام حسين(ع) نشان دهند. سنت عزادارى امام حسين(ع) تا اواخر حكومت آل‌بويه ادامه يافت. تا زمان آل‌بويه، معمولاً عزادارى براى امام حسين(ع) به‌صورت مجالس كوچك و مختصر و مخفيانه در خانه‌ها برپا بود، ولى از زمان آل‌بويه، دسته‌جات بزرگ عزادارى به‌صورت آشكار و تظاهرات در كوچه‌ها به راه افتاد.
- «سنت عزادارى حسينى و منقبت‌خوانى در ميان مسلمانان»، عنوان بخش دوم كتاب است. نویسنده در مقدمه، به ريشه‌هاى اين سنت از عصر ظهور و زمان نبى مكرم اسلام(ص) اشاره مى‌كند. در ادامه، روايت ام‌سلمه را در پيشگويى پيامبر(ص) درباره امام حسين(ع) و گريه پيامبر براى شهادت آن حضرت كه در منابع مختلف شيعه و سنى نقل شده، مورد استناد قرار مى‌دهد.
وى سپس به نقد اختصاص عزادارى اهل‌بيت(ع) به شیعیان پرداخته و چنين مى‌نويسد: «از همان آغاز سنت منقبت‌خوانى و عزادارى اهل‌بيت(ع)، به‌ويژه سيدالشهداء(ع)، اين موضوع به‌گونه يك شعار مشترك و سنت فراگير ظاهر گرديد و هرگز اختصاص به شیعیان نداشت. چنان‌كه در جاى‌جاى همين نوشتار مطالعه خواهيد نمود، شاعران عاشورايى كه در مورد حادثه كربلا سوگ‌سروده‌اى ارائه داده‌اند به يك فرقه خاص اختصاص ندارند و…»، مؤلف سپس با ذكر اخبار مختلف از طبرى، ابى‌مخنف و…، به تأييد اين ديدگاه مى‌پردازد.
شيوه معصومان(ع) در برگزارى عزادارى حسينى از جمله موضوعات مهم كتاب است كه مى‌تواند براى يك عزادار واقعى الگو و رهنما باشد. به گفته نویسنده، اهل‌بيت پيامبر(ص) و به‌ويژه امامان معصوم(ع) از دو طريق به گراميداشت حادثه عاشورا و نشر پيام آن مى‌پرداختند: نخست آنكه به مناسبت‌هاى مختلف و به شيوه‌هاى متفاوت به تشويق عزادارى و ترويج ذكر مصيبت امام حسين(ع) و يارانش پرداختند، اجر و ثواب عزادارى براى امام حسين(ع) و پاداش گريه و حزن بر آن حضرت و يارانش را مرتب گوشزد مى‌نمودند؛ دوم آنكه آنان خود به عزادارى حسينى اقدام نموده، در عمل اهميت اين موضوع و ارزشمندى آن را به مسلمانان نشان مى‌دادند.
در ادامه اين مقاله، نویسنده سعى كرده است كه شيوه عزادارى براى سالار شهيدان در اعصار مختلف را از منابع، استخراج و ارائه نمايد. بررسى شيوه عزادارى در اعصار آل‌بويه، غزنويان، تيموريان و قاجاريه مى‌تواند براى خواننده بسيار جذاب باشد.
دكتر ولايتى همچنين در ادامه مقاله، به لحاظ مكانى و در اقليم‌هاى مختلف نيز شيوه‌هاى عزادارى را مورد بررسى قرار داده است. سابقه عزادارى در شبه‌قاره و جنوب شرق آسيا، افغانستان، قلمرو عثمانى و شمال آفريقا از ديگر مباحثى است كه حكايت از آن دارد كه ارادت به اباعبدالله الحسين(ع) به سرزمين خاصى تعلق نداشته و فراتر از مكان و زمان است.
باستان‌شناسی و هنر دوران تاریخی: ماد، هخامنشی، اشکانی، ساسانی
کتاب حاضر برای منبع اصلی درس “باستان‌شناسی و هنر دوران ماد، هخامنشی، پارت و ساسانی ” در مقاطع لیسانس و فوق لیسانس رشته باستان‌شناسی در چهار فصل تنظیم گردیده است. نگارنده در این کتاب آثار معماری و اشیای تاریخی دوره‌های یاد شده را همراه با صدها عکس رنگی و سیاه و سفید، طرح و نقشه‌های مربوط به آن، معرفی می‌کند. از جمله مطالب فصل اول (دوره ماد) از این قرار است: نگاهی اجمالی به تاریخ ماد، فرهنگ و هنر ماد، قلعه‌های مادی، تپه سیلک، گودین تپه، نوشیجان تپه، تاریخ سیاسی مانناها، تپه حسنلو، گور دخمه صحنه، گور دخمه دکان داود، خط و نگارش مادها، دین مادها، پوشاک مادها، کشفیات علمی زیویه و… در بخش دوم پس از نگاهی به تاریخ و اقدامات پادشاهان هخامنشی این مطالب آمده است: هنر در عصر هخامنشی، پاسارگاد، کاخ آپادانا، تالار صد ستون، کاخ هدیش، کاخ تچر، آتشدان‌های هخامنشی، بیستون، گور دخمه‌های هخامنشی، آرامگاه داریوش در نقش رستم، برازجان، مهرهای هخامنشی، کتیبه‌های هخامنشی، مجاری دوره هخامنشی، بافندگی و سفال دوره هخامنشی؛ فصل سوم با نگاهی به تاریخ و فرهنگ سلوکی و اشکانی و گذری به فرهنگ و هنر عصر سلوکی آغاز می‌شود. کتاب با خلاصه‌ای از تاریخ و سرگذشت پادشاهان اشکانی ادامه می‌یابد؛ سپس این مطالب در پی می‌آید: خط و زبان دوره اشکانی، هنر در جامعه اشکانی، مالیات پول، طبقات اجتماعی جامعه اشکانی، مذهب اشکانی، شهرسازی و معماری اشکانی، نسای جدید، کوه خواجه در سیستان، معبد آناهیتا در کنگاور، پرستشگاه خورشید در هاترا، کاخ پارتی آشور، سفال اشکانی، مسکوکات اشکانی، مهرهای اشکانی، شهر تاریخی دستوا در شوشتر، و گزارش منطقه گرمی آذربایجان. فصل چهارم نیز به معرفی تاریخ و فرهنگ و تمدن ساسانی براساس آخرین یافته‌های باستان‌شناسی اختصاص یافته شامل این مطالب است: سازمان اداری و طبقات اجتماعی ساسانی، شیوه تولید و اقتصاد در عصر ساسانی، خط و ادبیات در عصر ساسانی، مذهب یهود، صابیین، مانی، مسیحیت، دین بودایی، زروان پرستی، دین مزدک، قوانین در عهد ساسانی، هنر و معماری ساسانی، قلعه دختر، فیروزآباد، بیشابور، معماری مذهبی در زمان ساسانی، آتشگاه، قصر شیرین، ویرانه‌های شهر تاریخی کرخه، سروستان، حجاری ساسانی، گچ‌بری ساسانی، مسکوکات ساسانی، فلزکاری، دوران ساسانی، بافندگی دوران ساسانی و سفال ساسانی. در پایان کتاب، فهرست منابع و جدول‌های تاریخی دوره‌های پیش گفته درج شده است.
چهار فرصت مطالعاتی یکساله در برلین
CALL FOR APPLICATIONS
UP TO 4 POSTDOC FELLOWSHIPS FOR THE ACADEMIC YEAR 2022/2023
محل برگزاری: برلین
تاریخ اعتبار: 1401/02/15
CALL FOR APPLICATIONS
UP TO 4 POSTDOCTORAL FELLOWSHIPS FOR THE ACADEMIC YEAR 2022/2023
(Location: Berlin / Closing Date: 5 May, 2022)
The Berlin-based Forum Transregionale Studien invites scholars to apply for up to four postdoctoral fellowships for the academic year 2022/2023 for the research program
EUROPE IN THE MIDDLE EAST—THE MIDDLE EAST IN EUROPE (EUME)
EUME seeks to rethink key concepts and premises that link and divide Europe and the Middle East. The program draws on the international expertise of a growing network of scholars in and outside of Germany and is embedded in university and extra-university research institutions in and outside of Berlin. EUME supports historical-critical philology, rigorous engagement with the literatures of the Middle East and their histories, the social history and life of cities and the study of Middle Eastern political and philosophical thought as central fields of research not only for area or cultural studies, but also for European intellectual history and other academic disciplines. The program explores modernity as a historical space and conceptual frame. EUME is interested in questions relating to ongoing transformation processes in Europe and the Middle East, in re-imaginations of the past and present that contribute to free, pluralistic and just societies. بیشتر بخوانید
خودت را بشناس
خودت را بشناس هدف اصلی‌اش انتقال روش‌های علمی خودشناسی به افرادی است که به این کار علاقه‌مند هستند و به راهنمایی در این زمینه نیاز دارند. در خودت را بشناس پس از مقدمه‌ای که شامل شرح نکات ضروری است، مختصری به روش تحقیق پرداخته می‌شود. بخش‌های بعدی کتاب هرکدام به موضوع خاصی که باید مورد توجه قرار گیرد، اختصاص دارند. اکثر مطالب متنوع گنجانده شده در این اثر برای افراد مبتدی و حتی افراد نسبتا آشنا با روانشناسی و خود شناسی، مفید خواهد بود.
مؤلف خودت را بشناس در پایان کتاب خلاصه ای از متن «خودشناسی خودش» را به عنوان نمونۀ تمرینی آورده است. مؤلف در این بخش قصد دارد تمام آنچه را که در راه خودشناسی آموخته است، به زبانی ساده به دیگران بیاموزد. او در خودت را بشناس بیان می‌کند که طی مذاکرات، مصاحبه‌ها و صحبت‌های دوستانه دریافته است که اگرچه انسان‌ها منحصربه‌فرد هستند، اما مسائل و دغدغه‌های مشابه دارند. لذا در بسیاری از موارد راه‌حل‌های مشابه می‌طلبند و او با این فرض روش‌ها و راه‌حل‌های مشترک برای همگان را گردآوری کرده است.
چرا باید از انقلاب 57 دفاع کرد؟
نویسنده: فاطمه صادقی
مجله نقد اقتصاد سیاسی، بهار 2019 بیشتر بخوانید
ارزیابی منطقی جایگاه اصول اعلامیۀ حقوق بشر در حقوق و اخلاق
نویسنده: داریوش (سعید) درویشی
فصلنامه تأمــلات فلسفــی، سال سوم، شماره دهم، تابستان 1392، دانشگاه زنجان بیشتر بخوانید