در نيمۀ دوم آذرماه ۱۳۸۵ در تهران و اصفهان كنگرۀ «گردهمايی مكتب اصفهان» برگزار شد و علت برگزاری آن بازشناسی هنرهای مختلف سدۀ يازدهم هجری قمری در عصر صفوی بود. مسئوليت گروه خوشنويسی اين گردهمایی را «غلام‌حسين اميرخانی» بر عهده داشت كه مقدمۀ كتاب حاضر را نیز به نگارش درآورده است.
مقالات ارائه‌شده در این گردهمایی و سپس منتشرشده در اين كتاب بازشناسی يكی از درخشان‌ترين ادوار تاريخ خوشنويسی ايران است؛ زمان كمال نستعليق، شكوه ثلث، كرشمه‌كاری نسخ، رونق تعليق و تولد شكسته.
در اين اثر به بسياری از چهره‌های اسطوره‌ای خوشنويسی نظير «ميرعماد»، «عليرضا عباسی تبريزی» و «احمد نيريزی» نيز پرداخته شده است.
«آشنايی با زندگی و آثار خوشنويس بزرگ عبدالباقی تبريزی» از امين نعيمائی عالی، «طبقه‌بندی كتيبه‌ها در معماری دورۀ صفوی» نوشتۀ مهدی مكی‌نژاد، «مضامين شيعی در كتيبه‌های معماری اصفهان عصر صفوی» نوشتۀ مهناز شايسته‌فر، «داستان كتيبۀ ميرفندرسكی» نوشتۀ احسان روح‌الامين و «اصطلاحات خوشنويسی در شعر فارسی دورۀ صفوی» نوشتۀ آزاد محمودی از جمله مقالات این کتاب است.
نتایج جستجو:
آلبوم موسیقی «بیات ترک» منتشر شد
آلبوم موسیقی «بیات ترک» با آهنگسازی رکن‌الدین مختاری و خوانندگی مهدی شهسوار به همت موسسه فرهنگی هنری ماهور در بازار موسیقی کشور منتشر شد.
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، آلبوم «بیات ترک» مجموعه ساخته‌های رکن‌الدین مختاری و شامل ۹ قطعه به نام‌های «پیش درآمد بیات ترک»، «درآمد و کرشمه»، «چهارمضراب بیات ترک»، «ساز و آواز»، «تصنیف گر رقیب آید»، «ساز و آواز ۲»، «تصنیف صبحگاهان»، «ساز و آواز (مثنوی)» و «رنگ» است که از بیپ تونز در دسترس قرار گرفته و محمد باقر زینالی (کمانچه)، علی اکبر داداش زاده (عود)، سعید جلالیان (تنبک) و خشایار پارسا (سنتور) به عنوان نوازنده در این آلبوم در کنار حامـد جوکـار (سرپرست گروه و نوازنده تار)، مهدی شهسوار (خواننده) و رکن‌الدین مختاری (آهنگساز) به هنرنمایی پرداخته اند.
«حمیدرضا نوربخش» خواننده موسیقی ایرانی نیز طی یادداشتی درباره آلبوم موسیقی «بیات ترک» چنین نوشته است: «بسیار خوشحالم که آقای مهدی مشهدی (شهسوار) یکی از رهروان سخت‌کوش این وادی پر پیچ و خم، از سال‌ها پیش آموزش آواز را نزد من آغاز و با پشتکار و همت والای خود مدارج ترقی را طی کردند و در دوره عالی آواز و شیوه‌های مختلف آوازی رنج آموزش را بر خود هموار کردند و با صبوری و متانتی که لازمه‌ی کار خوانندگان موسیقی ایرانی است آهسته و پیوسته به سوی نور و روشنایی گام برداشته‌اند. حامد جوکار، نوازنده‌ی تار (و سرپرست گروه) این آلبوم نیز یکی دیگر از جوانان خوش‌فکر و با آتیه‌ای است که در مکتب استاد علی‌اکبرخان شهنازی پرورش یافته و از برکشیدگان استادش جناب داریوش پیرنیاکان است. او نوازنده‌ای قبراق و چابک است که بر مدار اصالت و اندیشه کوشیده و در کنار خواننده اثر به زیبایی تمام در پدید آوردن اثری اصیل و ارزشمند سهمی بسزا ارائه داده است. در زمانه‌ای که اغلب جوانان و هنرجویان در صدد پیمایش ره صدساله در یک شب هستند و تعجیل و سرعت در سبقت گرفتن از دیگران آن هم در عرصه‌ی هنر موجبات پدید آمدن ناهنجاری‌های متعدد شده است حضور و فعالیت هنرمندان جوانی چون آقایان مهدی مشهدی و حامد جوکار مغتنم و قابل ستایش است. برایشان آرزوی موفقیت روز افزون و آینده‌ای روشن دارم.»
منبع: خبر آنلاین
فرهنگ شاهنامه
خوانندگان و دوستداران آگاه شاهنامۀ فردوسی نیک می‌دانند که این حماسۀ بزرگ ملی در کنار سادگی‌های زبانی، یکی از دشوارخوان‌ترین متن‌های فارسی است و شاید به همین دلیل است که در بلندای هزارسالی که از سرایش شاهنامه گذشته است، کم‌تر فرهنگی را می‌بینیم که توانسته باشد مجموعه‌ای از داشته‌های زبانی شاهنامه را در خود فراهم کند. کوشش علی رواقی بر این بوده است که برای نخستین‌بار پس از هزار سال، قالب‌های گوناگون زبانی شاهنامه را در حد توش و توان خویش در این فرهنگ گردآوری کند.
در این فرهنگ تمامی واژه‌ها و قالب‌های دستوری و زبانی شاهنامه بر پایۀ سرشت و نهاد زبان فارسی به ترتیب الفبا گرد آمده است. نویسنده در پیش‌گفتار کتاب ابتدا به بررسی دست‌نوشته‌های شاهنامه بر پایۀ دانش گونه‌شناسی می‌پردازد تا بتواند برای شیفتگان پرشمار بزرگ‌ترین حماسۀ ملی ایران و جهان روشن کند به چه دلیل فرهنگ شاهنامه را بر پایۀ چاپ مسکو نگاشته و سپس به شاهنامۀ دست‌نویس فلورانس پرداخته است. در نهایت نیز برخی از واژه‌های دشوار را بررسی کرده است. در متن فرهنگ نیز (از الف تا ی) به معنی لغات شاهنامه پرداخته شده و برای هر لغت شاهد مثال ذکر شده است.
علی نصیریان: زندگی و آثار
علی نصیریان از هنرمندانی است که مرزهای بین هنر و زندگی را برداشته است، چنان که زندگی او عین هنر او و هنر او عین زندگی اوست. او حس هنری، تفکر پژوهی، عشق به میهن و تعهد به فرهنگ ایرانی ـ اسلامی را یکجا با هم دارد. او بازیگری بی‌نظیر و نمایشنامه‌نویسی نوآور و پژوهشگری مدبر است.
گذشته از حضور بی‌وقفه و مستمر علی نصیریان در فضای هنری کشور، بازی در نقش‌هایی ماندگار در تئاتر، سینما و تلویزیون، توجه ویژه و بجا به اشکال مختلف نمایش سنتی ایرانی از جمله تعزیه، سیاه‌بازی، پرده‌خوانی، نقالی، معرکه‌گیری و … و استفادۀ خلاقانه از آنها در تئاتر نوپای آن زمان ایران، نظم و انضباط هنری، روحیۀ حساس و کنکاشگر در برخورد با مسائل و پدیده‌های اجتماعی و هوشیاری و قدرت بالا در تجزیه و تحلیل این مسائل و طرح هنرمندانۀ آنها در آثارش، توجه به زبان مردم و تلاش برای خلق هنری که بتواند با پیکرۀ اصلی جامعه ارتباط برقرار نماید، سبب گردید که آثار او از عمق هنری و اندیشه‌ای خاص که از او انتظار می‌رود، برخوردار باشد.
فرهنگستان هنر به همین دلایل علی نصیریان را در سال 1384 به عنوان هنرمند برگزیدۀ سال انتخاب نمود و به همین مناسبت مجموعۀ پیش رو را که حاوی زندگینامه، مجموعه مقالات و گفتگوهایی دربارۀ علی نصیریان و آثار اوست، منتشر کرد.
نمایشنامه‌نویسی در ایران از آغاز تا ۱۳۷۰
این كتاب، جلد اول از مجموعه‌ای است كه به بررسی و تحلیل نمایشنامه‌نویسی در ایران و همچنین نمایشنامه‌هایی كه تاكنون به چاپ رسیده است می‌پردازد. برای تمامی نمایشنامه‌ها، تا حد امكان، شناسنامۀ كاملی از اثر (نام نمایشنامه، نویسنده، تاریخ نگارش، سال چاپ، ناشر، تیراژ و تعداد صفحات) ارائه شده و سپس مشخصات متن، شامل تعداد پرده‌ها یا تابلوها و صحنه‌ها و اسامی شخصیت‌های نمایشنامه و گاه مشخصات و تاریخ اجرا ذكر گردیده است. سرانجام خلاصۀ هر نمایشنامه همراه با تحلیل آن آمده است.
نویسنده در این مجموعه نشان می‌دهد كه چگونه نمایشنامه‌نویسان ایران در چند دهۀ اخیر، بیش از انتقال تكنیک‌های نمایشنامه‌نویسی غربی، به انتقال مفاهیم و آداب و سنن و در مجموعه روح حاكم بر فرهنگ غربی پرداخته و از آداب و سنن و فرهنگ پر رمز و راز ایران در امر نمایشنامه‌نویسی غفلت كرده‌اند. او سعی كرده است با رجوع به آثار نمایشنامه‌نویسان ایران و تحلیل آنها با نگاهی نقادانه، به بررسی علل ركود نمایشنامه‌نویسی در كشور ما و فقدان چهره‌های ممتاز و شاخص در این هنر بپردازد.
تعزیه از نگاه مستشرقان: تعزیۀ علی‌اکبر و قاسم
هدف اصلی تئاتر ایجاد رابطۀ بی‌واسطه، همه‌جانبه و یگانۀ بازیگر با مخاطب است و به عنوان ابزاری برای تهذیب رفتار انسانی و کاستن از ناملایمات زندگی جمعی و نیز اعتقاد به نقش نیروهای ماورایی در سرنوشت و زندگی بشری، مورد استفاده قرار می‌گیرد. در کتاب تعزیه از نگاه مستشرقان با تأکید بر نقش تئاتر در ظهور هوشمندانه‌ای از حضور جمعی و شور همگانی در قالب یک آیین، دیدگاه برخی از نظریه‌پردازان بزرگ تئاتر بررسی شده و تشابهات و مناسبت‌های تئاتر مردمی با نمایش تعزیه در ایران و همچنین تا حد امکان اهداف هر یک نشان داه شده است.
اردبیل: بقعۀ شیخ صفی
یادبود هنر معماری ایران
اين كتاب بخشی از كتاب بناهای يادبود هنر معماری ايرانی تأليف فردريش زاره است كه به شرح و توصيف بقعۀ شيخ صفی در اردبيل اختصاص دارد. اين بقعه از نظر هنری و تاريخی از جالب‌توجه‌ترين بناهای يادبود ايران دورۀ اسلامی است؛ مكانی كه با يادآوری بنيانگذاران جنبش‌های مذهبی و سياسی، كه اين سرزمين را پس از قرن‌ها سكون دوباره به سمت قدرت و شكوه هدايت كرده‌اند، پيوند خورده است.
نویسنده پس از ارائۀ خلاصه‌ای دربارۀ گزارش‌های تاريخی در ارتباط با مسجد شيخ صفی بر اساس منابع موجود به توصيف اين بنای يادبود و سپس ديگر بناهای اردبيل از جمله مسجد جامع و آرامگاه شيخ جبرئيل، پدر شيخ صفی، می‌پردازد. تصويرهای رنگی و پيش‌طرح‌های اين كتاب از طراحی‌ها و عكس‌های پرفسور برونو شولتس و اسناد تصويری با چاپ ژلاتينی و بيشتر عكس‌های داخل متن، كار عكاسی فردريش زاره است.
خانه های ارامنه جلفای نو اصفهان
جلفای نو (جلفای اصفهان)، یکی از مراکز مهاجرت و اسکان ارامنه در ایران و جایگاه کلیساها و خانه‌های زیبا و پرشکوه بوده است. از آن همه خانه تنها تعدادی اندک برجای مانده است و همین تعداد اندک کافی است تا شکوه و عظمت آنها را گواه باشد. خانه‌های شاخص جلفای نو، متعلق به تجار بزرگ، روحانیون یا بزرگان بود. این خانه‌ها، معمولا از دو بخش تابستان‌نشین و زمستان‌نشین تشکیل می‌شد و بیشتر آنها در قسمت سایۀ خانه (پشت به آفتاب) دارای زیرزمین بود که در آن مواد خوراکی و آشامیدنی نگهداری می‌شد. برخی از این خانه‌ها سه طبقه بود و برخی فضاهایی مخصوص زنان داشت؛ در برخی از این خانه‌ها، حیاط و اصطبلی برای نگهداری حیواناتی چون اسب و یابو یافت می‌شد.
از جمله مهم‌ترین منابع دربارۀ معماری خانه‌های جلفا می‌توان به کتاب حاضر، تألیف کاراپت کاراپتیان که به دو زبان انگلیسی و ایتالیایی نگارش یافته است، اشاره کرد. کاراپتیان در ابتدا، در مورد چگونگی و تاریخچۀ حضور ارامنه در اصفهان و نحوۀ ساخت و طراحی جلفای نو به بحث می‌پردازد؛ سپس سیزده خانه از شاخص‌ترین خانه‌های جلفا را معرفی می‌کند. او در معرفی هر یک از خانه‌ها مشخصات کلی چون تاریخچۀ ساخت بنا، معماری، تزئینات و پیشنهادهایی برای حفظ و مرمت بنا ارائه می‌کند و برای شناخت بهتر آنها، به بررسی تطبیقی این خانه‌ها با بناهای هم عصر از جمله هشت بهشت، عالی قاپو و … می‌پردازد.
کلیساهای ارامنه جلفای نو اصفهان
در سال ۱۰۱۴ ق، به دستور شاه عباس صفوی و بنابر دلایل سیاسی ـ اقتصادی و استراتژیک، مهاجرت اجباری و وسیع ارامنه از ارمنستان به ایران آغاز شد و بیش از ۵۰۰ هزار ارمنی به ایران کوچ کردند. صنعتگران و هنرمندان ارمنی در اصفهان و بخش جنوبی زاینده‌رود اسکان داده شدند. اعطای امتیازات ویژه به تجار ارمنی از طرف شاه عباس باعث توسعۀ اقتصادی، تجاری، صنعتی و فرهنگی اصفهان، پایتخت صفویان گردید و روابط بین‌المللی و تجاری تا حدی پیش رفت که اغلب بازرگانان ارمنی نقش هیئت‌های نمایندگی سیاسی ایران در خارج را نیز ایفا می‌کردند. رشد اقتصادی و فرهنگی ارامنۀ دورۀ صفویه، احداث کلیساها، مراکز مذهبی، مدارس، بیمارستان‌ها، سرای سالمندان و غیره را به دنبال داشت، به گونه‌ای که جلفای نو به مرکز مذهبی ارامنه تبدیل گردید. اما از سال 1081 ق با تشدید بحران‌های سیاسی و اجتماعی، دوران آرامش و شکوفایی ارامنه رو به افول گذاشت و در هجوم افغان‌ها در سال 1124 ق به اصفهان، به اوج خود رسید؛ به گونه‌ای که بسیاری از ارامنۀ جلفای نو به هند، روسیه و کشورهای اروپایی مهاجرت کردند. با این حال، می‌توان گفت جلفای نو حدود یک قرن از مراکز عمدۀ فرهنگی زمانۀ خود محسوب می‌شد و تأثیر بسیاری بر فرهنگ، علوم و فنون منطقه داشت.
کتاب حاضر که بخشی از فعالیت‌های “مرکز تحقیقات معماری ارامنه” است، در واقع تاریخچۀ بناهای کلیساهای جلفای نو و بیان تصویری آنهاست که بین سال‌های ۱۰۱۶-۱۰۱۴ ق احداث گردیده‌اند. هدف اصلی این مرکز، ثبت آثار باقیمانده از معماری در خطر تخریب ارامنه، به ویژه در خاورمیانه است. به همین منظور از مجموعه آثار معماری به‌جامانده از ارامنه در منطقۀ مذکور، جلد بیست و یکم آن که به کلیساهای اصفهان اختصاص دارد و در سال 1991 م منتشر گردیده، ترجمه شده است.
هنر و معماری اسلامی ۲ (۱۲۵۰-۱۸۰۰)
کتاب حاضر آخرین دستاورد کامل و جامع دربارۀ هنر و معماری اسلامی است که در دو مجلد و توسط انتشارات دانشگاه بیل آمریکا منتشر شده است. جلد دوم این اثر را شیلا بلر و جاناتان بلوم تألیف و تنظیم کرده‌اند و شامل مباحث هنر و معماری اسلامی از سدۀ هفتم تا سدۀ سیزدهم هجری قمری است.
این کتاب از دو نظر بر پژوهش‌های پیشین برتری دارد: از نظر جامع‌بودن منابع و مآخذ و بهره‌گیری سنجیده از آنها همراه با تحلیل‌ها و استدلال‌های منطقی از این اطلاعات و از نظر سامان‌بندی نو و شفاف و شمول آنها بر جهات گوناگون جغرافیایی هنر و معماری اسلامی و درهم‌آمیزی این جهات در یک کلیت چشمگیر. این دو وجه، کتاب را در خور آن نمود که به زبان فارسی هم برگردانده شود.
مترجم تلاش کرده است تمام توجهات و تعلقات مقرون به موضوع در نهایت دقت رعایت شود و برای پرهیز از هر نوع اشتباه و یکسان‌سازی اعلام و اسامی، به منابع اصلی تاریخ‌نگاری اسلامی عربی، فارسی، ترکی و اردو رجوع کرده است.
کتاب هنر و معماری اسلامی علاوه بر دانشجویان رشتۀ باستان‌شناسی، برای دانشجویان رشته‌های دیگر دانشگاهی از جمله دانشجویان رشته‌های هنر، تاریخ، معماری و طراحی صنعتی هم می‌تواند مفید باشد.