نویسنده: محمدجواد جعفری و خولیو سرمینتو
پژوهش هایی درباره تاریخ، فرهنگ و تمدن ایران (مجموعه مقالات سومین همایش باستان شناسان ایران به کوشش شهرام زارع)، انتشارات بصیرت، 1391
چکیده:
همجواری دره بلاغی با دشت پاسارگاد و قرارگیری آن در مسیر رودخانه پُلوار و اهمیت این امر که مسیر اصلی ارتباطی شمال و جنوب فارس بوده است، از جمله عواملی محسوب می شود که این دره را از نظر وجود محوطه های باستانی قابل توجه نموده است. در این تنگ محوطه های زیادی از دوره های مختلف شناسایی شده است. از جمله این محوطه ها، گورستان های متعددی است که برخی بیش از یک نوع روش تدفین را در خود جای داده اند. گورهای «صخره ای» در سرتاسر کوه های پیرامون تنگ پراکنده شده اند. گورهای «خرسنگی» در بعضی دامنه های تنگ وجود دارند. همچنین در جای جای این تنگه ساختارهای سنگی مخروطی شکل وجود دارد که کاربرد تدفینی داشته اند و به «خرفت خانه» موسوم شده اند که در اکثر قسمت های تنگ به صورت گروهی و گاهی به صورت تک تک قرار دارند. گورستان 88 که در سال 1384 توسط هیأت ایرانی-فرانسوی در تنگ بلاغی کاوش شد، از گورستان های بزرگ تنگ بلاغی است که سه نوع گور رایج دوره تاریخی منطقه در آن وجود داشت. این گورها عبارتند از: 1- گورهای خرسنگی؛ 2- گورهای صخره ای؛ 3- خرفت خانه ها. گورهای خرسنگی روش غالب تدفینی این گورستان بود. از این نوع تدفین در این گورستان 124 گور شناسایی شد. شناسایی تعدادی انگشت شمار از تدفین های موسوم به گورهای صخره ای در نقاط کم ارتفاع دامنه های اطراف گورستان و وجود دو گور متفاوت از این هر دو، موسوم به خرفت خانه، از نتایج بررسی این گورستان بود. به نظر می رسد که گورستان 88 و انواع تدفینی که در آن وجود دارد، و همچنین مشابه این نوع تدفین ها در سرتاسر تنگ بلاغی، از جمله تدفین هایی اند که مربوط به دوره های پس از هخامنشی و ساسانی بوده اند. طبق آییین زرتشتی و احکام اوستا مردگان ناپاک اند و نباید در درون خاک یا در معرض آب قرار گیرند. روش های مختلفی که در تدفین های این دوره وجود دارد، تلاشی است از سوی مردمانی که می بایست از آلودن خاک بپرهیزند.
کلیدواژه ها: گورستان، گور خرسنگی، خرفت خانه، گور صخره ای، دره بلاغی، تدفین.
فیپا:
جعفری، محمدجواد، سرمینتو، خولیو، گورستان 88 تنگ بُلاغی (پاسارگاد): بررسی و معرفی یکی از گورستان های خرسنگی تنگ بلاغی و روش های تدفین در آن، پژوهش هایی درباره تاریخ، فرهنگ و تمدن ایران (مجموعه مقالات سومین همایش باستان شناسان ایران به کوشش شهرام زارع)، انتشارات بصیرت، 1391، صفحه 141-153.