صفحه اول > مقالات

مقالات

خوانشی تبارشناسانه از جدال پلیس و قانون: دولت دوگانه و نظریۀ ولایت‌فقیه

نویسنده: مهدی سمائی، دانشجوی دکتری حقوق کیفری و جرم شناسی، دانشگاه تربیت مدرس

ایران نامگ، سال 6، شمارۀ 3-4، پاییز و زمستان 2021/1400

طرح مسئله
مسئلۀ قانون در ایران چیست؟ نظریۀ حقوقی از روبه‌رو شدن با این پرسش گریز ندارد. ادعای من این است که می‌توان مسئله قانون در ایران را در قالب “گذار از حکمرانی پلیسی به حکمرانی قانونی” صورت‌بندی کرد. بنابراین، برای اینکه فهمی دقیق از مسئله مذکور به دست آوریم باید درباره حکمرانی پلیسی و حکمرانی قانونی بیندیشیم. مقاله در قسمت اول به گونه‌ای تبارشناسانه چهره‌های قانونی و پلیسی دولت را می‌کاود و جدال آنها را روایت می‌کند. تبار حکمرانی پلیسی به دوران باستان برمی‌گردد.

برای دریافت مقاله سمائی-دولت دوگانه و نظریه ولایت فقیه را کلیک کنید.

صابری فومنی

خدایار صائب، “صابری فومنی، کیومرث” طنزپرداز، روزنامه نگار و شاعر ایرانی. دانشنامه جهان اسلام، ج29، تهران، 1400، ص34-36.

برای دریافت مقاله اینجا را کلیک کنید

شناسایی گوینده خطبه مشهور به متقین (همام)

نویسنده: کاظم استادی

خطبه همّام متقین را توصیف کرده و برای آنان بیش از صد صفت برشمرده‌ است. برای این خطبه، ترجمه‌های مستقل و شروح فراوانی نوشته شده امّا در این میان و با پژوهش‌های جدید، روشن شده است که روایت یا خطبه متقین به سه مدل در منابع متقدم درج شده، و با هم اختلافات فراوانی دارند؛ به طوری که متن برخی منابع با متن نهج‌البلاغه، اساساً متفاوت هستند. با توجه به اهمیت خطبه متقین و برخی تشکیکاتی که نسبت به برخی از خطبه‌ها و مطالب نهج‌البلاغه وجود دارد؛ اکنون لازم است از جهات مختلف، اصالت‌سنجی مستقلی پیرامون این خطبه صورت پذیرد؛ مثلاً بررسی شود که گوینده یا نویسنده خطبه متقین کیست؟ نوشته حاضر، به بررسی تطبیقی خطبه همام در منابع متقدم تا قرن هفتم، در این مسأله پرداخته است؛ که نتایج پژوهش نشان می‌دهد: نام راوی اصلی خطبه، مخدوش و شامل این افراد است: 1ـ راوی مجهول 2ـ ابن‌عباس 3ـ نوف بکالی 4ـ سلیم‌بن قیس 5ـ حسن بصری 6ـ اوفی‌بن دلهم 7ـ علی‌بن حسین(ع) 8ـ امام صادق(ع) 9ـ امام باقر(ع) 10ـ ذوالنون المصری. از سوی دیگر، گوینده خطبه نیز در این افراد، نامتعیین است: 1ـ علی(ع) 2ـ حسن بصری 3ـ عالم 4ـ ابن‌عباس 5ـ علی‌بن حسین(ع) 6ـ ذوالنون المصری. امّا با توجه به شواهد متنی و داستان همام، به نظر می‌رسد که خطبه متقین از تراث صوفیه باشد.

برای دریافت مقاله اینجا را کلیک کنید.

جا‌به‌جایی‌های عظیم فرهنگی-اجتماعی و جنبش زندگی روزمره در ایران

نویسنده: عباس کاظمی

فیپا: کاظمی، عباس، “جابجایی‌های عظیم فرهنگی-اجتماعی و جنبش زندگی روزمره در ایران”، چشم انداز ایران، ش136، آبان و آذر ، 1401، ص49-55.

جریان‌های اعتراضی در ایران پسا‌انقلاب از دو لایه در‌هم تنیده کلی در جامعه برخوردار است: یک لایه از آن را تحقیقات پیمایشی ظرف چند دهه گذشته به خوبی آشکار کردند که خود را بیشتر در دو سطح مشکلات اقتصادی (بیکاری، مسکن و تورم) و سطح مشکلات اجتماعی (بی‌اعتمادی، دروغ‌گویی، ریا‌کاری و چاپلوسی و به‌طور کلی تضعیف ارزش‌های اخلاقی) نشان داده است. لایه دیگری وجود دارد که بیشتر فرهنگی است و با سبک زندگی و آزادی‌های شخصی همراه است و به‌طور کلی می‌توان آن را با به رسمیت شناختن چیزهای معمولی (از چیز خوردن، قدم زدن، کنسرت یا ورزشگاه رفتن) بیان کرد. این قبیل مطالعات بیشتر در تحقیقات کیفی به‌طور خاص در عرصه مطالعات فرهنگی، مطالعات زنان و مطالعات جوانان دنبال شده است. در این نوشتار در کنار نشان دادن تعمیق اعتراضات در لایه اول نشان دادیم که شکلی از اعتراضات کمتر جدی گرفته شده نیز همواره وجود داشته است و مسیری متفاوت را از دل جنبش زندگی روزمره در طول چندین دهه گشوده است. این اعتراض یا مقاومت، در نام گذاری‌ها، شکل مسافرت، نحوه لباس پوشیدن، آرایش، نحوه اجتماع و حضور در مکان‌های مشخص، نوع و شکل مصرف رسانه‌ها، همواره توسط جمعیت‌های معترض تبلور یافته است؛ اما از دهه 90 این اشکال از جنبه‌های فردگرایانه‌تر به شکل جماعت‌های فرهنگی تبدیل شد و در دهه 1400 از طریق تلاقی با نارضایتی‌های لایه اول نمودی آشکارا سیاسی یافت.

زندگینامه خودنوشت دکتر عباس زریاب خویی

زندگینامه کوتاه زریاب از این رو خواندنی است که او به بیان بخشی از تاریخ ایران میپردازد. زریاب بزرگوارانه از بیان ستمهایی که بعد از انقلاب 1357 در جریان بسته شدن دانشگاهها بر او رفت چیزی ننوشته است. او با “انقلاب فرهنگی” از دانشگاه اخراج و مانند برخی دیگر از استادان به کار نگارش مقالات دایره المعارفی مشغول شد. در ساختمان بنیاد دایره المعارف اسلامی (دانشنامه جهان اسلام) کتابخانه شخصی او هم چنان به نام خودش نگهداری میشود و منبعی است برای محققان.

این جا یک سایت کتاب فروشی نیست.

هدف اول و غیر انتفاعی ما معرفی بهترین ها در میان انبوه آثار است.
در عین حال امکان خرید هم دارید.

×
تمام حقوق برای وب سايت آثار برتر محفوظ است. © 1387 - ۱۴۰۲
پياده سازی قالب توسط شرکت پرتونگار