دفتر پنجم: اسنادی پیرامون توطئۀ ربودن و قتل سرلشکر محمود افشارطوس رئیس شهربانی حکومت ملی به سال 32
سرسختی دکتر مصدق در دفاع از استقلال ایران و عدم انعطافش در مقابل سیاست آمریکا و برنامۀ پیشنهادی بانک بین المللی، آمریکا و هواداران داخلی او را که تا مدتی پس از ملی شدن صنعت نفت به امید تضعیف رقیب انگلیسی و سهیم‌شدن در غارت منابع نفتی و داشتن نقش فعال‌تری در ایران در جهت اهداف خود، از نهضت پشتیبانی می‌نمودند، در صف مخالفین نهضت قرار داد. جریان فوق پس از شکست در توطئۀ 9 اسفند 1331 و 25 مرداد 1332 جهت سقوط دولت دکتر مصدق، طرح ربودن چند تن از چهره‌های مؤثر نهضت را ریخته و نقشۀ فوق را با ربودن تیمسار افشارطوس که منجر به شهادت او گردید، به مرحلۀ اجرا درآورد. آنچه در این دفتر گردآوری شده است، مجموعه‌ای از اسناد و اخباری است که خواننده را در چند و چون واقعه، انگیزه‌ها، عاملین و اهداف آنان از این عمل قرار می‌دهد.
در جریان توطئۀ ربودن و قتل محمود افشار طوس، افزون بر مشاهدۀ دست سیاست خارجی، دربار، امرای نظامی اخراجی از نیروهای مسلح و … با عناصر دیگری رو به رو می‌شویم که قبلا در صفوف نهضت ملی قرار داشتند، که در رأس آنان از «حسین خطبی» و «مظفر بقائی» می‌توان نام برد. بررسی این نکته که فردی همچون بقائی که مدعی دفاع از نهضت ملی بود، چگونه در کنار جریانات و عناصر ضد نهضت قرار می‌گیرد و دست به توطئه و واژگونی و سقوط دولت ملی می‌زند، خالی از عبرت و پندآموزی نیست.
گفتنی است اسناد و گزارش آقای ترکمان از چگونگی قتل سرلشکر محمود افشارطوس مبتنی بر اسناد دست دوم است و باید آنها را با خاطرات و اسنادی که سرتیپ حسینقلی سررشته، مسئول مستقیم پروندۀ قتل و یابندۀ متهمان اصلی، مقایسه کرد. از این رو، به خواننده و محقق تاریخ معاصر پیشنهاد میشود کتاب خاطرات من، نوشتۀ حسینقلی سررشته را حتما ببیند.
