حیات یحیی اثر دولت آبادی، در واقع، زندگینامۀ خودنوشت اوست و دربردارندۀ اطلاعات ارزشمندی درخصوص پیشینۀ انقلاب مشروطه است، هر چند به سبک معیار نوشته و منتشر نشده است و، از این رو، گاهی به سختی می‌توان مطالب مرتبط با اهداف تحقیق را در آن یافت. دولت آبادی در خانواده‌ای روحانی به دنیا آمد و در فضایی مذهبی بزرگ شد و، به همین سبب، با آداب و رسوم، روابط درونی، و سبک رقابتها در این طبقه به خوبی آشنا بود. در این کتاب می‌توان به خوبی رویکرد ضدآخوندی او را فهمید و شاید به همین سبب بعضی او را اَزَلی دانسته‌‌اند. اما دانستن این نکته اهمیت دارد که حکومت و بعضی روحانیونِ این دوره هر مخالفِ نظر خود یا هر روشنفکری را اَزَلی یا بهائی به حساب می‌آوردند تا به سادگی اندیشه‌ها و آرای او را محکوم کنند. به‌علاوه، گروه اَزَلی هم مایل بود هر فعال روشنفکری، چه در لباس روحانی و چه غیرروحانی، را جزو گروه خویش معرفی کند. حیات یحیی نکته‌های ناب تاریخی فراوان دارد و بدون آن نمی‌توان از تاریخ معاصر ایران و روابط قدرت در جامعه ایران دوره قاجار چیزی دانست. حیات یحیی برای همۀ کسانی که علاقه دارند از نظام آموزشی سنتی حوزه‌های علمیه هم چیزی بدانند سودمند است.
ازلی لقبی است منسوب به میرزا یحیی صبح اَزَل، جانشین اصلی سید علی‌محمد باب تا سال 1280ق. برادرش میرزا حسینعلی بین سالهای 1280 تا 1283 مدعی بود که او جانشین واقعی است و از این رو پیروان باب به دو شاخۀ اصلی تقسیم شدند، ازلی و بهائی. دربارۀ درگیریهای خشونت‌بار این دو گروه نگاه کنید به: فریدون آدمیّت، ایران و امیرکبیر، تهران، خوارزمی، 1348، ص448-451. دربارۀ گفتگوها و مناظرات اینها نگاه کنید به: عزیّه خانم نوری، تنبیه النائمین، به کوشش سید مقداد رضوی، تهران، نشر نگاه معاصر، 1396.
