تاریخ بیداری ایرانیان، کتابی در تاریخ مشروطیت تألیف ناظم الاسلام کرمانی است. ناظم الاسلام سبب تألیف این کتاب را عاری بودن کتب تاریخی ایران از جنبه‌های عبرت آموز برای آیندگان ذکر کرده و نوشته است که پیوسته در این اندیشه بوده که به سبک مورخان اروپایی کتابی در تاریخ ایران بنگارد و نکات تاریخی را در آن مندرج سازد.
جلد اول تاریخ بیداری ایرانیان مشتمل است بر مقدمه، جلد اول، دوم و سوم و حاوی زندگینامه گروهی از رجال معاصر مؤلف و وقایع دوره ناصری و مظفری. این مجلد رویداد‌هایی از ذیحجه ۱۳۲۲ تا رمضان ۱۳۲۴ را شامل می‌شود.
مباحث مقدمه در شرح حال آزادی خواهانی چون سید جمال الدین اسد آبادی و میرزا رضا کرمانی، روحانیونی چون سید محمد طباطبایی و دولتمردان ترقی خواهی چون میرزا حسین خان سپهسالار و امیرکبیر است. وی همچنین حالات ناصرالدین شاه و مظفرالدین شاه را شرح داده و آنان را پادشاهانی دمدمی مزاج و ساده لوح معرفی کرده است.
ناظم الاسلام در مقدمه، شرح مبسوطی بر امتیازنامه رژی نگاشته و به دعوای میان علما و دربار بر سر این امتیاز پرداخته است و نامه‌ها و تلگرام‌های متعددی را که میان طرفین ردوبدل شده، آورده است.
مضامین سه جلد نخست این کتاب مشتمل است بر مباحث مطرح شده در انجمن مخفی، واقعه کرمان و غوغای میان متشرعه و شیخیه، واقعه عمارت بانک یا مدرسه چال، ذکر تاریخچه‌ای از وضع ارامنه و رواج شایعه تکفیر مظفرالدین شاه از سوی سید عبداللّه بهبهانی به جرم تحریک ارامنه به قتل سلطان عبدالحمید، بیان رویداد‌هایی درباره مهاجرت علما به حضرت عبدالعظیم و سپس قم و تحصن در سفارت انگلیس تا صدور فرمان مشروطیت از سوی مظفرالدین شاه که با ذکر اسامی روزنامه‌ها و مدارس موجود در دوره مظفری به پایان می‌رسد.
در این مجلد، ناظم الاسلام کوشیده تا وقایع را روز به روز بنویسد، به طوری که مطالب جلد سوم ثبت روز به روز وقایع از هجدهم جمادی الاولی ۱۳۲۴ تا اول رمضان ۱۳۲۴ است.
جلد دوم حاوی جلد‌های چهارم و پنجم و اضافات و ملحقات است و وقایع شوال ۱۳۲۴ تا رجب ۱۳۲۷ را دربردارد. در این بخش نیز ثبت وقایع روزانه تا بیستم صفر ۱۳۲۵ ادامه یافته، ولی از این تاریخ تا سوم جمادی الاولی ۱۳۲۶ در ثبت وقایع وقفه افتاده است. ظاهراً مؤلف تا وقایع بیستم صفر ۱۳۲۵ را برای چاپ آماده کرده بوده که با علنی شدن مخالفت محمدعلی شاه با مجلس و رویارویی شاه و ملت، موقع را برای نشر بقیه جزوه‌ها مقتضی ندانسته و از تنظیم بقیه مطالب خودداری کرده و این سکوت تا جمادی الاولی ۱۳۲۶ ادامه داشته است.
ناظم الاسلام از چهارم جمادی الاولی ۱۳۲۶ به ثبت وقایع روزانه ادامه داد، ولی این بار به سبب پیش آمدن اوضاع ویژه‌ای پس از به توپ بستن مجلس که از آن به «یوم التوپ» یاد می‌کند و تعطیلی مشروطه، لحن خود را تغییر داد و جانب احتیاط را در پیش گرفت. یادداشتهای این دوره غالباً با عباراتی که حاکی از ترس است، نوشته شده است.
آخرین جلد تاریخ بیداری ایرانیان با شرح وقایع سیزدهم رجب ۱۳۲۷ به پایان می‌رسد، ولی مطلب ناتمام مانده است. ظاهراً مطلب بقیه داشته اما از ادامه یادداشتهای ناظم الاسلام چیزی باقی نمانده است، جز یک صفحه که حاوی وقایع دوازدهم تا چهاردهم رمضان ۱۳۲۹ است.
