شریعت سنگلجی، روحانی اصلاح گرای دوره رضاشاه

نویسنده: یان ریشار
مترجم: مهرداد عباسی
مهرنامه، شماره 44، آبان 1394

چکیده:
شریعت سنگلجی (1271-1322ش) یکی از عالمان شیعی اصلاح گرا در دوره پهلوی اول است که می توان او را در زمره شخصیت های مهم و تأثیرگذار در تاریخ اندیشه دینی ایران معاصر قلمداد کرد. سنگلجی با الهام گیری از برخی جنبه های دین پیرایی در اندیشه سلفی قصد اصلاح پاره ای از عقاید و اعمال شیعیان را داشت، اما عمده آرا و دیدگاه های وی با واکنش ها و انتقادهای تند و گزنده از جانب جریان غالب روحانیت شیعه مواجه شد. با این حال، نوشته ها و گفته های سنگلجی و به ویژه سلوک رفتاری او در مقطعی تاریخی که جامعه ایران در حال تجربه تجدد و مواجهه با دنیای جدید بود گروهی از دین داران و حتی برخی از روشنفکران آن دوره را به سوی او کشاند. به رغم اهمیت این روحانی اصلاح گرا در تحولات و مجادلات دینی-سیاسی ایران در دوره پهلوی اول و دوم، پژوهشی آکادمیک و انتقادی درباره او و حلقه اطرافیان و پیروان اندیشه او انجام نشده است. نوشته حاضر ترجمه مقاله ای تحقیقی درباره زندگی و اندیشه سنگلجی است که از یک سو واکنش عالمی شیعی را به تجددگرایی در ایران نشان خواهد داد و از دیگرسو پرتوی بر تاریخ اندیشه اصلاح دین در ایران معاصر خواهد افکند.

کلیدواژه ها: شریعت سنگلجی، اصلاح دین، تجددگرایی.

فیپا:
ریشار، یان، شریعت سنگلجی، روحانی اصلاح گرای دوره رضاشاه، ترجمه مهرداد عباسی، مهرنامه، شماره 44، آبان 1394، صفحه 193-196.