نویسنده: نگین میری
پژوهش هایی درباره تاریخ، فرهنگ و تمدن ایران (مجموعه مقالات سومین همایش باستان شناسان ایران به کوشش شهرام زارع)، انتشارات بصیرت، 1391
چکیده:
پیوند باستان شناسی با علومی مانند شیمی، زمین شناسی، فیزیک و مواردی از این دست روز به روز در حال افزایش است، اما در این میان سهم علوم انسانی همچون تاریخ، جغرافیا و علوم اجتماعی در باستان شناسی غیر قابل انکار است. از جمله مباحث مشترک باستان شناسی، تاریخ و جغرافیا را می توان مبحث جغرافیای تاریخی دانست. با نگاهی به پیشینه مطالعات جغرافیای تاریخی در غرب و مقایسه آن با کارهایی که زیر این عنوان در ایران انجام می شود، متوجه اختلافی بنیادی در نوع نگرش ها و محصولات خواهیم شد. طبقه بندی کارهای جغرافیای تاریخی در زیرمجموعه دانش جغرافیا در غرب و قرار دادن آن در قلمرو مطالعات تاریخی در ایران علت اصلی این اختلاف است. موارد اشتراک مطالعات جغرافیای تاریخی و باستان شناسی بیش از آن چیزی است که تاکنون به طور سنتی پذیرفته ایم و احتمالا همین نزدیکی بوده که ما را بر آن داشته که مطالعات جغرافیای تاریخی را در زیرمجموعه تاریخ و باستان شناسی طبقه بندی کنیم. دامنه زمانی مطالعات جغرافیای تاریخی محدود به «دوره تاریخی» نیست و آنچه می تواند تحت این عنوان و با دید باستان شناختی مورد مطالعه قرار بگیرد فراتر از تنها گزارشی توصیفی از یک مکان بر اساس منابع نوشتاری است. افزون بر این، یک شهر یا روستا در یک مطالعه جغرافیای تاریخی با رویکرد باستان شناسی و تاریخی عالمانه تر است در قالب یک مجموعه فضایی گسترده تر و در پیوند با سایر مکان ها و عوارض پیرامونی خود سنجیده شود و بررسی این ارتباطات متقابل درون منطقه ای با نگاهی باستان شناختی است که می تواند یک اثر جغرافیای تاریخی را به معنای درخور آن خلق کند.
کلیدواژه ها: باستان شناسی، تاریخ، جغرافیا، جغرافیای تاریخی.
فیپا:
میری، نگین، باستان شناسی و جغرافیای تاریخی؛ رویکردی متفاوت، پژوهش هایی درباره تاریخ، فرهنگ و تمدن ایران (مجموعه مقالات سومین همایش باستان شناسان ایران به کوشش شهرام زارع)، انتشارات بصیرت، 1391، صفحه 11-15.