نویسنده: احمد پاکتچی
دائرة المعارف بزرگ اسلامی، جلد هشتم، 1377
نویسنده در این مقاله سیر اندیشه‌های فقهی در تاریخ اسلام را در چندین بخش سدۀ نخست هجری، سده‌های 2 و 3 ق، سده‌های 4-6 ق و سده‌های متأخر بررسی کرده است. او در بخش اندیشه‌های فقهی در سدۀ نخست هجری می‌نویسد: در بحث از پیشینۀ فقه باید در نظر داشت که فقه در سدۀ نخستین، مرحلۀ آغازین و نامدون خود را طی می‌کرده و هنوز صورت یک «علم» و مجموعه‌ای از تعالیم نظام‌یافته را به خود نگرفته بوده است. آن مجموعه از تعالیم که میتوان در منابع برجای مانده از سدۀ نخست هجری، به طور انتزاعی و از دیدگاه یک مورخ از دیگر تعالیم دینی تمییز داد و عنوان تعالیم فقهی بر آن نهاد، هرگونه بحث از مسائل مربوط به آداب و احکام عبادات، و نیز بحث از احکام معاملات و سیاسات را می‌تواند در بر بگیرد.
فیپا:
پاکتچی، احمد، سیر اندیشه‌های فقهی در تاریخ اسلام، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، جلد هشتم، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، 1377، صفحۀ 439-456.
برای مطالعۀ کامل مقاله به اینجا مراجعه کنید.