درآمدی بر زبان بلخی

30,000 تومان

ناموجود

کتاب درآمدی بر زبان بلخی در چهار بخش به بررسی زبان بلخی که از زبان‌های ايرانی ميانه شرقی بود، می‌پردازد و نشان می‌دهد که این زبان برای چند سده در ميان ساکنان مناطق شمالی افغانستان رواج داشته ‌است.
سرزمین کهنسال بلخ در شمال افغانستان واقع است و از آن هم در اوستا و هم در کتیبۀ داریوش در بیستون یاد شده است. بلخ در پی حملۀ اسکندر مقدونی به مدت دویست سال در زمرۀ مناطق یونانی‌نشین درآمد. به نظر می‌رسد که در طول این مدت تمدن هلنی و نیز استفاده از زبان و خط یونانی در کنار زبان محلی بلخی در آن رواج یافته است.
سرزمین بلخ از اواسط سدۀ دوم پیش از میلاد به تصرف قبایل یوئه‌جی یا تخاریان درآمد و از آن پس به نام آنها «تخارستان» نامیده شد. کوشانیان یکی از همین قبایل بودند که از اوایل دورۀ مسیحی به قدرت رسیدند و به گسترش متصرفات خود پرداختند تا سرانجام امپراتوری کوشانی را برپا کردند. این امپراتوری که در حدود یک سده دوام یافت، در دوران قدرت بخش قابل توجهی از آسیای مرکزی تا شمال هندوستان را دربرمی‌گرفت. در این دوران زبان بلخی به عنوان زبان رسمی جایگزین زبان یونانی شد؛ اما استفاده از خط یونانی در کنار خطوط دیگر از جمله خط بلخی و خروشتی به ویژه در اوایل حکومت کوشانیان ادامه یافت.
زبان بلخی با وجود دو سدۀ تسلط اسکندر مقدونی و جانشینان او بر این سرزمین هیچگاه از رونق نیفتاد.

در دهۀ 1990م انبوهی از اسناد ارزشمند بلخی کشف شد که بیشتر آنها از طریق بازار پیشاور از بازارهای بین‌المللی سر درآورده و به مجموعه‌های خصوصی در لندن و دیگر مراکز راه یافت. محتوای بسیاری از این اسناد عبارت از نامه‌ها و مکاتبات میان افراد است.

این اثر شاید نخستین گام در معرفی زبان و آثار ادبیات بلخی است که به منظور آموزش این زبان تدوین شده است. بدیهی است کشف آثار تازه و بررسی یافته‌های زبان بلخی در تکوین و و گسترش این زبان و کسب آگاهی‌های بیشتر از زبان‌های ایرانی نقش چشمگیری خواهد داشت.

توضیحات تکمیلی

نویسنده

محمود جعفری دهقی

محل نشر

تهران

ناشر

پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

تاریخ نشر

1392

تعداد صفحه

287

فیپا

جعفری دهقی، محمود، در آمدی بر زبان بلخی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1392، 287 صفحه.

شابک

9789644266959