بیشاپور

در نزدیکی‌های شهر کازرون استان فارس، خرابه‌های شهری باستانی قرار دارد، شهری که روزگاری از مهمترین و بزرگترین شهرهای ایران محسوب می‌شد. شهر باستانی بیشاپور با حدود ۲۰۰ هکتار مساحت در دوران ساسانیان احداث شد. بیشاپور در مجاورت کوه‌ها و تپه‌هایی بلند ساخته شده، به همین دلیل از شهرهای ییلاقی و خوش آب و هوای آن زمان به حساب می‌آمد. نام و تاریخ این شهر بر روی یک کتیبۀ تاریخی ارزشمند حک شده و از گزند روزگار محفوظ مانده است. این سنگ‌نوشته که بر روی دو عدد از ستون‌های مجموعه به یادگار مانده، به خوبی تاریخ ساخت شهر را مشخص کرده است. نام این شهر با شاپور اول ساسانی پیوند خورده و در کتب تاریخی به صور گوناگونی همچون بیشاپور، شاپور، بیشابور و اندیوشاپور آورده شده است. بیشاپور جزئی از محور ساسانی فارس است و در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.
مهمترین اثر تاریخی موجود در شهر باستانی بیشاپور معبد آناهیتاست. آب در میان آریایی‌ها و در دین زرتشت جایگاهی بسیار بالا دارد. به همین خاطر در آن دوران نیایشگاه‌هایی را برای ستایش آب ایجاد می‌کردند که نیایشگاه آناهیتا در بیشاپور یکی از مهمترین آنهاست. این نیایشگاه از منظر معماری و مهندسی، از شاهکارهای عهد ساسانی محسوب می‌شود. مردمان آن دوران به طرزی بسیار ماهرانه آب رودخانه شاپور را که ۲۵۰ متر با این مکان فاصله دارد، به این سمت راهنمایی و با دستگاه‌های مختلف آن را کنترل و تقسیم‌بندی کردند. هنوز هم می‌توان بقایای دالان‌های انتقال آب به معبد را مشاهده کرد. نکتۀ جالب توجه دربارۀ معماری این بنا این است که بیش از نیمی از ارتفاع آن در زیر زمین قرار دارد. نیایشگاه آناهیتا از مهمترین بناهای عهد ساسانی و با ارزش‌ترین نمونه‌های نیایشگاه‌های الهۀ آب در جهان است.