نویسنده: بهزاد کریمی
پژوهش‌نامۀ انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی، دورۀ 18، شمارۀ 10، دی 1397
چکیده:
هدف اصلی این مقاله، تحلیل و نقد ایده‌های ایدئولوژیکِ تاریخ‌نگاری شاه اسماعیل اول صفوی در کتاب ایران در عصر صفوی نوشتۀ علی‌اکبر ولایتی است. این کتاب در 656 صفحه، در یک مقدمه و پنج فصل با هدف بررسی تاریخ ایران در عصر صفویه سامان یافته است. نویسندۀ مقاله کوشیده است پیش از ورود به متن اصلی، سابقه‌ای از کاربست رهیافت‌های ایدئولوژیک را در تاریخ‌نگاری عصر صفویه به دست دهد. در این مسیر، دو رویکرد کلی ایدئولوژیک منتقد و رسمی شناسایی و معرفی شده است که در پسِ پشت هر دو میتوان به وضوح از ایده‌های سیاسی یا مذهبی سراغ گرفت. از نگاه نویسندۀ مقاله، کتاب تاریخ ایران در عصر صفوی در ذیل آثاری قرار می‌گیرد که میتوان از آن به عنوان آثار تاریخ‌نگارانۀ ایدئولوژیک رسمی یاد کرد. نویسندۀ مقاله با توجه به اهمیت صدر تاریخ صفویه در دو گونه تاریخ‌نگاری منتقد و رسمی ایدئولوژیک، کوشیده است با محور قرار دادن دورۀ شاه اسماعیل اول، دستور کارهای ایدئولوژیک رسمی را در این کتاب شناسایی و استخراج کند. در این مسیر، نویسنده ضمن نقد داده‌های مبتنی بر منابع مطالعاتی، کوشیده است با اتکاء بر منابع دست اول، رویدادهای دستخوش خوانش‌های ایدئولوژیک را دسته‌بندی و سپس بر اساس دستور کارهای شناسایی‌شده تحلیل کند.
کلیدواژه‌ها: شاه اسماعیل اول صفوی، دستور کارهای ایدئولوژیک، تاریخ‌نگاری، علی‌اکبر ولایتی.
فیپا:
کریمی، بهزاد، نقدی بر کتاب ایران در عصر صفوی، پژوهش‌نامۀ انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی، دورۀ 18، شمارۀ 10، دی 1397، صفحۀ 237-259.