نویسنده: رضا کوهکن
زائر شرق (مجموعه مقالات همایش بزرگداشت یکصدمین سال تولد هانری کُربن)، گردآوری و تدوین شهرام پازوکی، موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، 1385
چکیده:
هانری کُربَن، سالیانی متمادی به تحقیق پیرامون حوزه های مختلف معنویت اسلامی به ویژه حوزه معرفت و معنویت شیعی اشتغال داشت و در هر یک از این حوزه ها، آثاری ماندگار و بی بدیل از خود به یادگار گذاشت. وی در جریان تحقیقات خود در باب حکمت و معنویّت اسلامی و به ویژه شیعی، متوجه جایگاه «کیمیا» در این مجموعه گشت. توجه وی به خصوص به تمثیل ها، نمادها و رموز کیمیایی معطوف می گردد که از یک سو، حکما و عرفای مسلمان و از سوی دیگر، کیمیاگران که خود را فیلسوف می نامیدند، به کار می بردند. حاصل این پژوهش ها، مجموعه ای بسیار غنی است که در ایران متأسفانه کمتر شناخته شده است. با وجود آنکه حوزه کیمیا برای کربن به طور فرعی و به ضرورت طرح می شده است، نظرات وی در این حوزه، اگرچه در قیاس با دیگر حوزه های معنویّت اسلامی، موجز است، اما هم از جهت دیدگاه کلی و روش مطالعه و هم از لحاظ نظرات و دستاوردها پیرامون کیمیای دوره اسلامی و مسأله زمان و چگونگی آغاز مواجهه دنیای اسلام با علوم یونانی، دارای جایگاه ویژه ای است. در اینجا ابتدا سعی می شود با مقابله دیدگاه کربن با دیدگاه های تحقیقی رایج در حوزه کیمیا، دیدگاه کلی و روش کربن معرفی و سپس آثار وی در کیمیای دوره اسلامی شناسانده و بالاخره به اختصار به دو موضوع «کیمیا به مثابه صنعت والا» و «مسأله آغاز مواجهه علمی دنیای اسلام با علوم یونانی» پرداخته شود.
کلیدواژه ها: هانری کُربن، کیمیای اسلامی، علوم یونانی.
فیپا:
کوهکن، رضا، معرفی دیدگاه و آثار کربن در زمینه کیمیای دوره اسلامی، زائر شرق (مجموعه مقالات همایش بزرگداشت یکصدمین سال تولد هانری کُربن)، گردآوری و تدوین شهرام پازوکی، موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، 1385، صفحه 101-128.