نویسنده: راجر تریگ
مترجم: مرتضی قرایی
نقد و نظر، سال چهارم، شماره ۱۵-۱۶، تابستان و پاییز ۱۳۷۷
فیپا:
تریگ، راجر، ” عقل و ایمان “، ترجمه مرتضی قرایی، نقد و نظر، سال چهارم، شماره ۱۵-۱۶، تابستان و پاییز ۱۳۷۷، صفحه ۲۸۹-۳۰۴.
مقولات عقل و ايمان، غالباً در تقابل با يكديگر قلمداد مى شوند. زمانى كه عقل به بن بست مى رسد، به ما مى گويند كه بايد به ايمان تكيه كنيم. چنين سفارش هايى، بويژه، در قلمرو دين ارائه مى شود. براى نمونه، زمانى كه با تراژدى اى شخصى، كه ممكن است كاملاً غيرقابل توجيه بِنُمايد، رو به رو مى شويم، به ما مى گويند ايمان مى تواند براى گذر از آن ما را يارى دهد. هميشه در خلأ به ايمان ارجاعمان مى دهند. مى توان گفت كه معمولاً ايمان به خدا مورد نظر است، ولى در بيشتر موارد خدا از صحنه كنار زده مى شود و به نظر مى رسد كه همه آنچه نياز داريم ايمان است، نه ايمان به چيزى يا به كسى، بلكه تنها ايمان. بنابراين ما را تشويق مى كنند چيزى را كه به نظر مى رسد عنصرى است جادويى و مى تواند هر چيزى را دگرگون كند چاشنى زندگى كنيم. شايد وراى چنين تفكرى نوعى مفهوم كالوينيستى (Calvinistic) از طبيعت فاسد عقل بشر قرار داشته باشد. در نتيجه، ممكن است به نظر آيد كه ما نمى توانيم به داوريمان، كه فرآورده ماهيت هبوط كرده و گناهكار انسان است، تكيه كنيم. به جاى آن بايد به (ايمان)، كه ممكن است لطف الهى آن را به ما ارزانى داشته باشد يا نداشته باشد، متكى باشيم.