جدایی نادر از سیمین داستان زوجی از طبقۀ متوسط جامعۀ ایرانی است. «سیمین» می‌خواهد به همراه همسرش «نادر» و دخترش «ترمه» از ایران برود و همۀ مقدمات این کار را فراهم کرده است. اما نادر نمی‌خواهد پدر پیرش را که از بیماری آلزایمر رنج می‌برد تنها رها کند. سیمین استدلال می‌کند که این پیرمرد همه چیز را فراموش کرده و بود و نبود نادر و دیگر اعضای خانواده مساوی است و در دنیای جدید نهاد خانه سالمندان جایگزین روابط عاطفی شخصی شده است. آنها نباید آینده خویش را به پای زندگی پیرمردی که چندان دوام نخواهد داشت قربانی کنند. اما نادر معتقد است به لحاظ اخلاقی نمی‌تواند پدرش را رها کند و به امید آینده‌ای موهوم و احتمالا بهتر برای زن و فرزندش راهی خارج شود. نادر احسان به پدر و لذت بردن بالفعل از چنین احسانی را بر لذت بالقوه و نسیه در آینده ترجیح می‌دهد. نادر خود کارهای شخصی پدر حتی بردن به دستشویی و نظافت او را برعهده گرفته است. این اختلافات باعث می‌شود سیمین از دادگاه درخواست طلاق کند، اما دادگاه درخواستش را در خصوص حضانت فرزندش رد می‌کند و او مجبور می‌شود به خانه پدرش برگردد. ترمه، دختر خانواده، تصمیم می‌گیرد پیش پدرش نادر بماند، به امید این که مادرش سیمین پیش آنها بازگردد.
نادر به دلیل کار اداری نمی‌تواند در همه ساعتها از عهدۀ مراقبت از پدرش برآید و برای این کار پرستاری به نام «راضیه» استخدام می‌کند. این زن جوان که بعدها معلوم می‌شود باردار است کار پرستاری را بدون اطلاع همسرش «حجت» قبول کرده است. روزی نادر به خانه برمی‌گردد و پدرش را درحالی‌که دستش با روسری به تخت بسته شده و از روی تخت به زمین افتاده است تنها و رها شده می‌بیند. وقتی راضیه به خانه برمی‌گردد، دعوای شدیدی بین نادر و راضیه درمی‌گیرد که عواقب تلخ آن نه تنها زندگی نادر را زیر و رو می‌کند بلکه تصویر دخترش از او را دستخوش تغییر می‌سازد. نادر بر سر این که قبول کند واقعا پرستار را هل داده و جنین در رحم او از میان رفته است یا این که مقصر حادثه نبوده و به لحاظ اخلاقی مرتکب گناه و تقصیری نشده بر سر دو راهی مانده است.
باقی ماندن بر سر تعهد اخلاقی یا باقی نماندن موضوع پرتنشی است که در جدایی نادر از سیمین از زوایای مختلف بیننده را درگیر فیلم می‌کند. محتوای فیلم چنان جذاب و منحصر به فرد است که داوران جایزه اسکار نیز نتوانستند از این جنبۀ فیلم براحتی چشم بپوشند و در نهایت به برنده شدن این فیلم به لحاظ محتوا رأی دادند و چنین بود که اولین بار فیلمی ایرانی برندۀ جایزه اسکار 2012/1391 اعلام شد. بازی درخشان لیلا حاتمی، شهاب حسینی، و پیمان معادی بر ارزش‌های این فیلم افزوده است. بعلاوه، این فیلم در کشورهای مختلف اکران شده و جوایز متعددی را از آن خود کرده است.
