مهمترین منابع فقه شافعی

مهمترین آثار فقهی شافعیان به ترتیب تاریخ دورۀ حیات مؤلفان در این جا فهرست شده اند. این فهرست به محقق کمک می دهد تا تغییرات و تحولاتی را دریابد که در فرآیند شکل گیری فقه شافعی پدید آمده اند. چنین مشهور است که فقه شافعی رویه ای میانۀ اهل حدیث و اهل رأی پیش گرفت ولی این نسبت را حنفیان قبول ندارند. برای تهیه این کتابها می توانید از بخش فروش سایت آثار برتر درخواست کنید.

 

1.    شافعی، محمدبن ادریس (150-204)، کتاب الاُمّ، بیروت، دارالمعرفة، [بی تا]؛


2.    مُزَنی، اسماعیل بن یحیی (175-264)، مختصرالمزنی، بیروت، دارالمعرفه، 2004م؛

این کتاب مختصر کتاب الاُمّ شافعی است؛ از جمله شرح های این کتاب:

علی بن محمد ماوردی (450)، الحاوی الکبیر، تحقیق محمد معوض و عادل احمد عبدالموجود، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1994م؛


3.    ماوردی، علی بن محمد (364-450)، الاقناع فی الفقه الشافعی، تحقیق خضر محمد خضر، تهران، داراحسان، 1378ش؛


4.    شیرازی، ابراهیم بن علی (393-476)، التنبیه فی الفقه الشافعی، تصحیح عمادالدین احمد حیدر، بیروت، عالم الکتب، 1983م؛


5.    شیرازی، ابراهیم بن علی (393-476)، المُهذّب فی فقه الامام الشافعی، بیروت، دارالمعرفه، 1959م؛

شرح 20 جلدی این کتاب: یحیی بن شرف نَوَوی (631-676)، المَجموع: شرحُ المهذّب، تحقیق محمد نجیب مطیعی، جده، مکتبه الارشاد، 1980م؛


6.    ابوشجاع اصفهانی، احمد بن حسین (434-500)، الغایة و التقریب، تحقیق ماجد حموی، بیروت، دار ابن حزم، 2013م؛

شرح این کتاب: خطیب شِربینی (977)، الِاقناع فی حَلِّ الفاظ ابی شجاع، بیروت، دمشق، دارالخیر، [تاریخ انتهای متن 1203ق]؛

حصنی دمشقی (829)، کِفایة الاخیار فی حَلِّ غایةِ الاختصار، بیروت، دارالکتب العلمیه، 2008م؛


7.    غزالی، محمد بن محمد (450-505)، الوَسیط فی المَذهب، تحقیق احمد محمود ابراهیم و محمد محمد تامر، مصر، دارالسلام،1997م؛


8.    غزالی، محمد بن محمد (450-505)، الوَجیز فی فقه الامام الشافعی، تحقیق نجیب ماجدی، بیروت، المکتبة العصریة، 1426ق/2006م؛

شرح این کتاب: عبدالکریم بن محمد رافعی (623)، فتح العزیز فی شرح الوَجیز مشهور به الشرح الکبیر، تحقیق علی محمد مُعوَّض و عادل احمد عبدالموجود، بیروت، دارالکتب العلمیة، 1417ق؛

شرح مفردات الشرح الکبیر: احمد بن محمد بن علی مُقِرّی فَیّومی (770)، مِصباحُ المُنیر فی غَریب الشّرح الکبیر، قم، دارالهجرة، 1405ق؛

کتاب روضة الطالبین یحیی بن شرف نووی (676) نیز تلخیصی از الشرح الکبیر است.


9.    رافعی قزوینی، عبدالکریم بن محمد (؟-623)، المُحَرَّر فی فقه الامام الشافعی، تحقیق محمدحسن اسماعیل، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1426ق/2005م؛


10.   نَوَوی، یحیی بن شرف (631-676)، مِنهاجُ الطّالِبین وعُمدةُ المُفتین، بیروت، دارالمنهاج، 2005م؛

شرح های کتاب عبارتند از:

–       شرح خود مؤلف، دقائق المِنهاج، بیروت، دارالمنهاج، 1432ق/2011م؛

–       خطیب شِربینی، محمد بن احمد (977)، مُغنِی المُحتاج الی مَعرفةِ معانِی الالفاظ المنهاج، بیروت، دارالفکر، [بی تا]؛

–       ابن حجر هَیثمی، احمد بن محمد (974)، تُحفةُ المُحتاج بِشَرحِ المِنهاج که در بیروت، داراحیاء التراث العربی، [بی تا] منتشر شده و خود حاشیه هایی دارد که حاشیه عبدالمجید شِروانی و احمد بن قاسم عبادی (992) از آن جمله است.

–       محمد بن احمد رَملی مشهور به شافعی صغیر (919-1004)، نِهایةُ المُحتاج  الی شرح المِنهاج فی الفقه علی مذهب الامام الشافعی و مَعَه حاشیة نورالدین علی شَبرامِلسی (1087) و حاشیة احمد بن عبدالرزاق مغربی رشیدی (1096) [قاهره]، 1967م/1386ش؛

–       محمد زُهری، السِّراجُ الوَّهاج شرحُ متنِ المِنهاج لشرف الدین یحیی نَوَوی، بیروت، دارالجیل، 1987م؛


11.   ابن حجر هَیثمی، احمد بن محمد (974)، رَوضةُ الطّالبین، بیروت، دارعالم الکتب، 2003م؛

این کتاب خلاصه ای ازشرح الوجیز رافعی (623) است.


12.   سُبکی، علی بن عبدالکافی (683-756)، فتاوی السُبکی، بیروت، دارالمعرفه، [بی تا]؛


13.   سیوطی، عبدالرحمن بن ابی بکر (849-911)، الحاوی للفتاوی فی الفقه و علوم القرآن و الحدیث و الاصول و العقائد و التصوف و النحو و غیرها. بیروت، دارالکتاب العربی، [بی تا]؛


14.   بافضل، عبدالله بن عبدالرحمن (850-918)، المقدمة الحَضرمیة فی فقهِ السّادة الشافعیة المُسمّی مسائل التعلیم، تحقیق محمد سالم هاشم، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1435ق/ 2014م؛


15.   انصاری، زکریا بن محمد بن احمد (826-926)، منهج الطلاب فی فقه الامام الشافعی، بیروت، دارالکتاب العلمیه، 1433ق/2013م؛

خود مؤلف این کتاب را شرح کرده است: ، فتح الوهاب، بیروت، دارالکتاب العلمیه، 1418ق؛


16.   ابن حجر هیثمی، احمد بن محمد (909-974)، الفتاوی الکبری الفقهیة، مصر، دارالفکر، 1403ق؛


17.   شیخ الاسلام، محمد، راهنمای مذهب شافعی با بیان آراء سایر مجتهدین به فارسی و عربی، تهران، دانشگاه تهران، 1337ش؛