علاقمندان به مطالعه و تحقیق دربارۀ سیر تحول معانی واژه های قرآن یا روش سِمانتیک Semantic باید از سیر شکل گیری منابع مرتبط با این موضوع مطلع باشند. بسیاری از تفاسیر قدیم و جدید از این نقیصه رنج می برند که مؤلفان آنها به سیر تاریخی پیدایش معنا توجه نداشته اند و برای یافتن معنای کلمه ای از قرآن به منبعی مراجعه کرده اند که در کتابخانۀ خویش در دسترسشان بوده است. این فهرست به محققان و دانشجویان علوم قرآنی کمک می دهد تا بتوانند در باب واژه های قرآن و تحلیل آیات مطالعه ای روشمند و مبتنی بر دانش معناشناسی داشته باشند و از توجه به مؤلفه‌های تأثیر گذار در تغییر معنا که در دانش فیلولوژی (زبان شناسی تاریخی یا فقه اللغة) بر آن تأکید میشود غافل نمانند. شما هم میتوانید برای تکمیل این فهرست پیشنهادهای خود را برای ما بفرستید. برای تهیۀ این آثار با بخش فروش سایت آثار برتر تماس بگیرید.
1. اِبن اَزرَق، نافع (3-68)، مسائل نافع بن ازرق، تحقیق عبدالکریم احمد جدیان، صعده، مکتبة التراث الاسلامی، 2002م؛
عایشة بنت الشاطی در کتاب الاعجاز البیانی للقرآن و مسائل ابن الازرق قاهره، دارالمعارف،1391ق / 1971م این رساله را شرح کرده است.
2. فَرّاء، یحیی بن زیاد (144-207)، معانی القرآن، تحقیق محمدعلی نجّار و احمدیوسف نجاتی، تهران، ناصرخسرو [بی تا]؛
3. اَخفش اوسط، سعید بن مَسعَده (؟-215)، معانی القرآن، تحقیق هدی محمود قراعه، قاهره، مکتبة الخانجی 1990 م/ 1369ش؛
4. ابن قُتَیبه، عبدالله بن مسلم (213-276)، تأویل مشکل القرآن، تحقیق احمد صقر، قاهره، مطبعه الحضاره العربیه، 1393ق؛
5. ابن قُتَیبه، تفسیر غریب القرآن، تحقیق احمد صقر، قاهره، داراحیاء الکتب العربیه، 1958م؛
6. زَجّاج، ابراهیم بن سری (241-311)، معانی القرآن و اِعرابُه، شرح و تحقیق عبدالجلیل عبده شلبی، بیروت، عالم الکتب، 1988م /1367؛
7. ابوعُبَید هِرَوی، احمد بن محمد (؟-401)، الغریبَین، غریبَی القرآن و الحدیث، حیدرآباد دکن، دائرة المعارف العثمانیة، 1406ق/1364ش؛
8. راغب اصفهانی، حسین بن محمّد (؟- 502)، مفردات الفاظ القرآن، تحقیق صفوان عدنان داوودی، قم، ذوی القربی 1382ق. افست از چاپ دمشق، بیروت، الدارالشامیه، 1416ق/1996م؛
9. ابن اَنباری، عبدالرحمن بن محمد (513-577)، البیان فی غریب اِعراب القرآن، تحقیق طه عبدالحمید طه، مراجعه مصطفی السقا، قم، الهجره، 1362؛
10. ابوحیّان اندلسی، محمد بن یوسف (654-745)، تُحفة الاَریب بما فی القرآن من الغَریب، بیروت، المکتب الاسلامی، 1983م؛
11. جُرجانی، علی بن محمد (740-816)، ترجمان القرآن، تدوین عادل بن علی بن الحافظ، کوشش سید محمد دبیر سیاقی، تهران، بنیاد قرآن 1360؛
12. مَهائمی، علی بن احمد (776-835)، تفسیر القرآن المُسّمی تبصیر الرّحمن و تیسیر المَنان، بیروت، عالم الکتب 1403ق. بهامشه، نُزهة القلوب فی تفسیر غریب القرآن محمد بن عزیز ابوبکر سِجِستانی ( ؟-330)؛
13. طُرَیحی، فخرالدین بن محمد (979-1085)، مَجمعُ البَحرَین، تحقیق احمد الحسینی، تهران، مرتضوی، 1354، 1362؛
14. ذهبی، مصطفی بن حنفی بن حسن (؟-1280)، رسالة فی غریب القرآن، منصوره، دارالیقین، 1428/2007م؛
15. ابن ابی جامع، قاسم بن حسن محیی الدین (1899-1956م)، البیان فی شرح غریب القرآن، تحقیق مرتضی حکمی، نجف، المطبعة العلمیة، 1374/1955م؛
16. عبدالباقی، محمدفؤاد، مُعجم غریب القرآن، [قاهره]، دارالحدیث، 1950م؛
17. مُلتانی، اسحاق بن علی، خلاصة جواهر القرآن فی بیان معانی لغات الفرقان، اسلام آباد، مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان، 1985م؛
18. مَجمع اللّغة العَرَبیة، مُعجم الفاظ القرآن الکریم، قاهره، الهیئة المصریة العامة للتالیف و النشر،1970.