انسان به ستوه آمدۀ معاصر که دچار سرگشتگی و انحطاط اخلاقی و گم کردگی معنای زندگی است، امروزه بیش از هر زمان به دنبال نظام اخلاقی قابل اعتمادی است که جامع و منسجم، مدلّل و متقن، کارآمد و پاسخ گو، روشن و معنابخش و سرانجام شورانگیز و حرکت خیز باشد و بی تردید یک پاسخ این پرسشها و دوای دردهای او را در آیین توحیدی و اخلاق مینوی اسلامی می توان بازجست.
کتابشناخت اخلاق اسلامی که سبکی جدید در کتابشناسی توصیفی ـ تحلیلی به شمار می رود، با هدف ارائه بیشترین و مهمترین اطلاعات لازم از برجسته ترین آثار مکاتب چهارگانه اخلاق اسلامی به محققان و مشتاقان این عرصه تألیف شده است.
كتاب با ديباچه‌اى از نويسندگان آغاز و مطالب در پنج فصل، به‌گونه‌اى تنظيم شده كه عناوين فصول، موضوعات عام كتاب و دامنه موضوعى كار را نشان مى‌دهد. در هر موضوع از موضوعات كتاب، مهم‌ترين آثار متعلّق به آن معرّفى و ارزيابى شده است. شناسايى كتاب‌ها شامل شرح حال مؤلّف و ديگر آثار نويسنده، نسخه‌ها، چاپ‌ها، موضوعات كتاب، سبک و در نهايت، ارزيابى آن است.
گستره معرفى آثار در اين كتاب‌شناسى، كتاب‌هاى نگارش‌يافته در حوزه علم اخلاق است كه دانش بررسى رفتارهاى نيك و بد و فضايل و رذايل روحى و شيوه‌هاى آراستگى به فضيلت‌ها و پيراستگى از رذيلت‌ها است؛ ازاين‌رو معرفى كتاب‌هاى مربوط به رشته‌هاى نوپديد اخلاق‌پژوهى، مثل فلسفه اخلاق، اخلاق كاربردى و اخلاق حرفه‌اى، در دستور كار قرار نگرفته است.
از ميان مجموعه تصانيف اخلاقى نيز كتاب‌هايى به‌تفصيل معرفى شده‌اند كه از «ساختار علمى» شايسته برخوردار باشند؛ ازاين‌رو آثارى كه انسجام منطقى لازم ندارند، در اين مجموعه، به‌تفصيل معرفى نشده‌اند و تنها به ارائه فهرستى از آن‌ها اكتفا شده است؛ آثارى از قبيل كتب آداب، اندرزنامه‌ها و سخنان حكمت‌آموز پراكنده و نيز دستورالعمل‌هاى تربيتى – عرفانى يا رساله‌هاى عمليه سلوكى و اخلاقى از اين جمله‌اند كه بيشتر در آن‌ها روش خطابى به كار گرفته شده و برانگيختگى عملى مد نظر بوده است.