مهمترین کتاب‌های دعا و زیارت در فرهنگ شیعۀ امامی

مهمترین کتاب‌های دعا و زیارت در فرهنگ شیعۀ امامی

نیایش و دعا یکی از جنبه‌های بارز فرهنگ اسلامی است. اما در همۀ مذاهب و طریقت‌های اسلامی به یک اندازه رشد نکرده است. شاید یکی از دلایل غنای نیایش در فرهنگ شیعیان امامی و طریقت‌های صوفیانه و عرفانی از آن رو باشد که در غالب دوره‌های تاریخی آنان در اقلیت و در جایگاه مخالف حاکمان و خلفای مسلمان بوده‌اند. از این رو، به امید بهبود اوضاع و احوال فردی و اجتماعی‌شان دست به دعا و نیایش می‌زدند تا امید خویش را زنده نگهدارند. زیارت نیز سنتی است که در همۀ ادیان و از جمله اسلام همواره وجود داشته است. زیارت عملی است که در آن زائر به روح و نیروی معنوی زیارت‌شونده توسل می‌جوید تا هم از مواهب حضور معنوی او برخوردار شود و هم دعایش مستجاب شود. به استثنای وهابیون که تفسیری نادرست از زیارت دارند بقیۀ مذاهب اسلامی بر جواز آن اتفاق نظر دارند و  به آن تشویق می‌کنند. در اینجا آثار پدید آمده در این قلمرو در فرهنگ شیعۀ امامی به ترتیب تاریخ وفات مؤلفان آن معرفی شده‌اند. برای تهیۀ این کتاب‌ها با بخش فروش سایت آثار برتر تماس بگیرید.

1.    [منسوب به]علی بن حسین، زین العابدین (38-94)، الصحیفة السجادیة، چاپ های فراوان.

از جمله شرح های آن:

–       شیخ بهائی، محمد بن حسین (953-1030)، الحدیقة الهلالیة، شرح دعاء الهلال من الصحیفة السجادیة، تحقیق سیدعلی موسوی خراسانی، قم، مؤسسه آل‌البیت لاحیاء التراث،1410ق؛

–       میرداماد، محمد‌باقر بن محمد (؟-1041)، شرح الصحیفة الکاملة السجادیة، تحقیق مهدی رجائی، به اهتمام محمود میردامادی، اصفهان، 1406ق؛

–       فیض کاشانی، محمد‌بن‌شاه مرتضی (1006-1091)، تعلیقات علی الصحیفة السجادیة، تحقیق موسسة آل البیت لاحیا التراث، تهران، مؤسسة البحوث و التحقیقات الثقافیة، 1407ق؛

–       قهپایی، بدیع‌الزمان (قرن یازدهم)، ریاض العابدین فی شرح صحیفة مولانا و مولی المومنین علی بن الحسین زین العابدین، به کوشش حسین درگاهی، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1374ش؛

–       مجلسی، محمد‌‌باقر (1037-1111)، الفرائد الطریفة فی شرح الصحیفة الشریفة، تحقیق مهدی رجائی، اصفهان، مکتبة العلامه المجلسی، 1407ق؛

–       جزایری، نعمت‌الله (1050-1112)، نور الانوار فی شرح الصحیفة السجادیة، بیروت، دار المحجه البیضاء، دارالرسول الاکرم، 1420ق؛

–       مدرسی چهاردهی، محمدعلی (1244-1334)، شرح صحیفة شریفة، تهران، مرتضوی، 1380؛

–       مُغنیه،‌ محمد‌جواد (1904-1979م)، فی ظلال الصحیفة السجادیة، بیروت، دارالتعارف، 1399ق/1979م؛

–       فیض الاسلام، علینقی (1283-1364)، ترجمه و شرح صحیفه کامله سجادیه، [بی جا، بی نا]، 1375؛

–       نبیل، شعبان، المعانی الجلیلة فی شرح الصحیفة السجادیة، تهران، الهدی، الرشاد، 1409ق/1367ش؛

–       طبیب موسوی، میرسیدعلی، شرح صحیفه سجادیه، دزفول، کتابخانه سید عالمشاه، 1415ق/1373ش؛

–       حسینی شیرازی، محمد (1305-1380)، شرح الصحیفة السجادیة، تهران، انتشارات اعلمی، 1424ق/2004م؛

  • در سال 2008/1387 انتشارات انصاریان در قم ترجمۀ عالی انگلیسی از صحیفۀ سجادیه را با عنوان The Psalms of Islam with Transliteration منتشر کرد. مترجم ویلیام چیتیک، عارف و اسلام پژوه آمریکائی، است.

2.    طوسی، محمد بن حسن (385-460)، مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، تهران، مطبعه علمی، 1338؛

علامه حلی، حسن بن یوسف (648-726)، در منهاج الصلاح فی اختیار المصباح گزیده‌ای از مصباح المتهجد فراهم آورده است.


3.    ابن طاووس، علی بن موسی (589-664)، اقبال الاعمال، به تحقیق جواد قیومی اصفهانی، قم، مکتب الاعلام الاسلامی، 1415ق/1373ش؛


4.     همو، مَهَجُّ الدَّعَوات و مَنهَجُ العِبادات، تعلیق حسین اعلمی، بیروت، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، 1414ق/1373ش؛


5.    همو، جمال الاسبوع بکمال العمل المشروع، قم، دارالذخائر، 1411ق؛


6.    همو، المُجتبی مِن الدّعاء المُجتبی، بیروت، دارالولاء، 1433ق؛


7.    همو، فلاح السائل، [بی جا، بی نا، بی تا]؛


8.    المطهر حِلّی، علی بن یوسف (635-703؟)، العدد القویة لدفع المخاوف الیومیه، تحقیق مهدی رجائی، قم، مکتبة آیة الله العظمی المرعشی النجفی، 1408ق؛


9.    ابن فهد حلی، احمد بن محمد (757-841)، عُدّةُ الدّاعی و نَجاحُ السّاعی، تصحیح احمد موحدی قمی، بیروت، دارالمرتضی، 1407ق/1987م؛


10.  کفعمی، ابراهیم بن علی (840-905)، البلد الامین و الدَّرع ُالحَصین، تعلیق علاء‌الدین اعلمی، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، 1997م؛


11.  همو، المصباح، قم، الرضی، زاهدی، 1405ق؛


12.  شیخ بهائی، محمد بن حسین (953-1031)، مفتاح الفلاح فی عمل الیوم و اللیلة، با تعلیقات محمداسماعیل مازندرانی خواجوئی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، 1415ق/1374ش؛


13.  فیض کاشانی، محمد‌بن‌شاه مرتضی (1006-1091)، ذریعة الضراعة فی جمع الادعیة المتضمنة للمناجاة مع الله تعالی، زیرنظر محمد امامی کاشانی و تصحیح فاطمه نقیبی، تهران، مدرسه میرزا حسین خان سپهسالار (معروف به شهید مطهری)، 1387ش؛


14.  مجلسی، محمدباقر (1037-1111)، زاد المعاد، تهران، سعدی، [بی تا]؛


15.  افندی اصبهانی، میرزا عبدالله (1066-1130)، الصحیفة الثالثة السجادیة، قم، مکتبه الثقلین القرآن و العتره، 1400ق/1359ش؛


16.  شهرستانی، محمدحسین (1255-1315)، الصحیفة الحسینیة و مستدرکاتها، تهران، مؤسسة البعثه، موسسة الحسین، 1418ق/1376ش؛


17.  آل طعان، احمد بن صالح (1251-1315ق)، الصحیفة الصادقیة و الدعوات الجعفریة، قم، دار المصطفی لاحیاء التراث، 1419ق/1377ش؛


18.  نوری طبرسی، حسین‌بن محمدتقی (1254-1320)، الصحیفة الثانیة العلویة، تهران، [بی نا]، 1311ق؛


19.  قمی، عباس (1256-1319ش)، الباقیات الصالحات، تحقیق ولی فاطمی، قم، دارالثقلین، 1378ش؛


20.  همو، فَیضُ العَلام فی عَملِ الشُّهور و الایّام، تهران، کانون انتشار، 1391ق/1351ش؛


21.  همو، کلیات مَفاتیح الجِنان، چاپ های متعدد و ترجمه های فراوان؛


22.  کاشف الغطا، محمدحسین (1294-1373ق)، صَحائِفُ الابرار فی وظائف الاسحار، بیروت، مؤسسة آل البیت لاحیاء التراث، 1432ق/1390ش؛


23.  شعبان، نبیل (1408ق/1990م)، الباقیات الصالحات، [بی جا]، نشر الهدی، [بی تا]؛


24.  همو، ریاض الدّاعین، [بی جا، بی نا]، 1405ق؛


25.  همو، الدعاء المستجاب، [بی جا، بی نا]، 1403ق؛


26.  آشتیانی، هاشم (1250-1328ش)، ابواب الجَنّات، تهران، ابن سینا، [بی تا]؛


27.  مشکینی، علی (1300-1386ش)، المصباح المنیر، قم، نشرالهادی، 1370ش؛


28.  قرشی، باقر‌شریف (1344-1433ق/1391ش)، الصحیفة الصادقیة، قم، دارالکتاب الاسلامی، 1410ق/ 1989م.


29.  موحد‌‌ابطحی،‌ محمدباقر (1305-1392)،‌ الصحیفة العلویة الجامعة‌ لادعیة امیرالمومین الامام علی بن ابیطالب، بیروت، موسسه البلاغ، 1425ق؛


30.  رضوی، محمد‌رضی (1310ش-  )، التحفة الرضویة فی مجربات الامامیة، تهران، محمدحسن علمی، 1402ق/1374ش.