عبدالحمید بن هبة الله مَداینی، معروف به «ابن ابی‌الحدید»، از دانشمندان بسیار نامور و برجستۀ سدۀ هفتم هجری است. او را فقیه، مورخ، ادیب، متکلم و شاعری اهل نظر دانسته‌اند. هفده کتاب بازمانده از او که در مقدمۀ این کتاب با آن‌ها آشنا می‌شوید از کتاب‌های مأخذ و مرجع در رشته‌های مختلف‌اند. چند کتاب او بررسی و نقد افکار نامورانی چون محمد غزالی، جارالله زمخشری یا شرح گفته‌های ابن اثیر و فخر الدین رازی است. میان آثار علمی او شرح بیست جلدی نهج‌البلاغه را برگزیده‌تر از دیگر کتاب‌هایش دانسته‌اند و خوشبختانه بدون هیچ کاستی در گذر روزگار پابرجای مانده و بارها در کشورهای اسلامی چاپ شده است.
در شرح نهج‌البلاغه او مباحث تاریخی و اجتماعی بخش عمده‌ی آن است. ابن ابی الحدید با بهره بردن از منابعی تدوین شده است که در دسترس مورخ بزرگی چون محمدبن جریر طبری نبوده است و کتاب حاضر برگردان همان مطالب به فارسی است. یکسان‌نگری و پرهیز از یک‌سونگری در اندیشه و بیان ابن ابی‌الحدید به روشنی آشکار است، با این همه، توجه داشته باشید که هیچ کتابی، به‌ویژه در مسائل تاریخی آن‌گونه نیست که نقدناپذیر باشد. باید این را هم در نظر داشت که از سدۀ هشتم هجری تاکنون، مؤلفان گران‌قدری همجون شیخ حر عاملی، فیض کاشانی، محمد باقر مجلسی، و در روزگار نزدیکتر به ما، حامد حسین هندی، محدّث قمی، سیدمحسن امین، سید محمد هادی میلانی از شرح نهج‌البلاغه ابن ابی‌الحدید بهره گرفته و از آن در منابع خود نام برده‌اند.
شرح نهج البلاغه از نظر علم رجال و تذكره و معرفی ياران على عليه‌السلام، دشمنان او، و سایر افرادی که در فرهنگ شیعه “معصوم” خوانده می‌شوند، غنی است. همچنین از پيامبران پيشين و پيامبر اسلام و ده‌ها شخصيت ديگر گزارشهای تاریخی یافت می‌شود. ترجمه روان و سليس و دقیق استاد مهدوی، فهرست مطالب و فهرست اعلام، اماكن و فرق، ارائه منابع و مآخذ مورد لزوم و نيز توضيح مطالب پيچيده و راهنمايى خواننده از ديگر ويژگى‌هاى اين اثر مى‌باشد.
