کارل همپل پرورده محیط فلسفی آلمانی زبان در دهه های سوم و چهارم قرن بیستم است و نه تنها در عقاید فلسفی خود از حلقه وین و جریان پوزیتیویسم منطقی متأثر است، بلکه در پرورش و اصلاح و تکمیل برخی از نظریه های اساسی این مکتب سهم مهمی داشته است.
او در مقاله ای با عنوان «مطالعاتی در منطق تبیین» الگویی برای تبیین علمی عرضه کرد که به «الگوی قیاسی» یا «الگوی قانون فراگیرنده» معروف است. بر اساس این الگو که کلیات آن در این کتاب ذکر شده است، وقتی می توانیم بگوییم رویدادی را «تبیین» کرده ایم که منطقا بتوانیم آن را از چند قانون کلی و چند گزاره که حاکی از رویدادهای سابق بر آن اند، استنتاج کنیم. این تعبیر به مفهوم بحث انگیز «تبیین» که از دیدگاه پوزیتیویستها همواره متضمن معانی مابعدالطبیعی بود و بنابر این از کاربرد آن ابا داشتند، معنایی می بخشید که به خوبی در چارچوب اندیشه های اصلی مکتب وین جای می گرفت.
هرچند همپل در این گونه موارد سعی کرده است که آراء اصلی پوزیتیویستهای منطقی را به نحوی آبرومندتر و پذیرفتنی تر عرضه کند و هر چند اندیشه او در مجموع در چارچوب اندیشه پوزیتیویستی جای می گیرد، با این حال گاهی نیز از نظر این مکتب عدول و برخی از افکار ایشان را نقد کرده است.
تأثر همپل از افکار خارج از جریان اصلی پوزیتیویسم و توجه او به آراء دیگران، باعث شده است که این کتاب چندان یکجانبه نباشد و بتواند مسائل اصلی فلسفه علم و آراء مختلفی را که درباره این مسائل بیان شده در صفحاتی کم عرضه کند. با این حال نباید گمان کرد که کتاب همپل آیینه تمام نمای وضع امروز فلسفه علم است. زیرا در مدتی که از نگارش این کتاب می گذرد، فلسفه علم دچار دگرگونی های وسیع و شدید شده است. اما در هر صورت این کتاب هنوز هم ارزش خود را حفظ کرده است، زیرا همه آرائی که فلاسفه علم چه در گذشته و چه در دهه های اخیر اظهار کرده اند به نوعی مرتبط با مسائلی است که نخستین بار در حوزه فلسفه تجربی علم مطرح شده است.
بنابر این آشنایی با این مسائل و آراء مربوط به آنها گام اول در فراگیری فلسفه علم است و فهم تحولات بعدی جز با شناخت این مسائل ممکن نیست.
کتاب همپل در این زمینه مدخل خوبی است.