کتاب اخلاق بدون هستی‌شناسی نوشتۀ هیلاری پاتنم دارای دو بخش و مشتمل بر شش درسگفتار است. چهار درسگفتار اول در دانشگاه پروجا در سال 2000 در ايتاليا ارائه شده است، و دو درسگفتار آخر كه بخش دوم كتاب را تشكيل می‌دهد در بهار سال 2001 كه پاتنم استاد مدعو كرسی اسپينوزا در گروه فلسفۀ دانشگاه آمستردام هلند بوده ارائه گرديده است.
پاتنم در اين کتاب نشان می‌دهد که چگونه در منطق، رياضيات، و برخی زمينه‌های ديگر احکامی وجود دارند که به طور عينی صادق‌اند، بدون آنكه هيچ عينی (يا عينيتی) موجود باشد كه اين گونه احکام بر اساس آن صادق شمرده شوند و نتيجه می‌گيرد که در مسائل اخلاقی نيز وضع بر همين منوال است.
پاتنم بر اين گمان است که گره خوردن مسائل اخلاق به مبحث متافيزيک و هستی‌شناسی، چه در شکل هستی‌شناسی افزايشی افلاطون و چه در قالب مابعدالطبيعه‌های کاهشی و حذف‌گرا، مانع فهم صحيح ماهيت مسائل اخلاقی است. پاتنم منکر عينيت به هر معنا نيست. جايگزين پيشنهادی پاتنم برای هستی‌شناسی در اخلاق عمل‌گرائی «جان ديوئی» است که در بخش دوم کتاب مورد بحث قرار می‌گيرد.
پاتنم در آخرين درسگفتار به مقابله با شکاکيت در اخلاق می‌پردازد که از مکاتب پست مدرن نشأت گرفته است. او آراء تعدادی از فلاسفۀ معاصر و از جمله «فوکو» و «دريدا» را در این بخش مورد نقد قرار می‌دهد.
بخش دوم كتاب شامل دو درسگفتار است. درسگفتار نخست شامل بيان سه دوره از روشنگری است و درسگفتار دوم نقد نظر کسانی است که منکر وجود روند يادگيری در تاريخ‌اند. در درسگفتار نخست پاتنم ابتدا آنچه را روشنگری افلاطونی می‌خواند و سپس آنچه را که روشنگری قرن هفدهم و هيجدهم خوانده می‌شود، و بالاخره آنچه را او “روشنگری سوم” می‌خواند مطرح می‌کند که در آن معرفت توأم با قول به خطاپذيری است؛ قول به خطاپذيری همراه با مخالفت با متافيزيک اما بدون فرو‌غلتيدن در شکاکيت.
