از میراث عرفانی خواجه عبدالله انصاری
کتاب در هرگز و هميشه انسان با محوريت عارف نامی، خواجه عبدالله انصاری و تاثير وی بر ادب عرفانی توسط محمدرضا شفيعی کدکنی نگاشته شده است.
آثار مسلم خواجه انصاری که به عربی و فارسی است، در ایران شهرت چندانی نداشته، جز منازل‌السائرین که شروح بسیار بر آن نوشته شده و از متون نیمه درسی حلقه‌های تصوف به شمار می‌رفته است. نام خواجه عبدالله انصاری را جامعه ایرانی به نوع ادبی «مناجات» چنان گره زده است که در هر کتابی چند سطر مناجات، به فارسی دیده شود، خود به خود ذهن‌ها متوجه او می‌شود.
امتیاز بزرگ این کتاب بر تمامی آثاری که در ایران و خارج از ایران تاکنون به نام خواجه عبدالله انصاری انتشار یافته، این است که چند متن پارسی موجود در این کتاب با تمامی آثار نشر یافته به نام خواجه از بنیاد متفاوت است.
بر اهل فن پوشیده نیست که قدیم‌ترین نمونه‌هایی که تاکنون به نام آثار فارسی خواجه عبدالله انتشار یافته، به لحاظ نسخه‌شناسی، با روزگار او فاصله‌ای چهارصد، پانصد ساله دارند و از منظر مسائل سبک‌شناسی و تاریخ زبان نیز دارای کمترین نشانه‌هایی از قدمت هستند.
نگارنده در آغاز، قصدش این بوده که در بخش میراث عرفانی خواجه عبدالله انصاری مناقب شیخ‌الاسلام را تصحیح و شرح کند و با چند مناجات که سرژ دوبرکوی از نسخه‌های طبقات الصوفیه استخراج و تصحیح کرده است همراه کند و به خوانندگان عرضه دارد. سعادتی بزرگ نصیب نگارنده شد که به نسخه‌ای بسیار کهن از آثار فارسی خواجه عبدالله انصاری دست یافت که هم به لحاظ معنی و هم به لحاظ صورت و ساخت و مسائل نحوی و صرفی و واژگانی، بی‌گمان، با آنچه تاکنون دیده شده است، فرسنگ‌ها فاصله دارد.
این نسخه گران‌بها و منحصر به فرد که در کتابخانه مدرسه نمازی شهر خوی نگهداری می‌شد و تاریخ کتابت آن ۷۰۹ هجری است، از قدیم‌ترین نسخه‌های شناخته شده رسائل فارسی خواجه عبدالله، حدود دو قرن کهن‌تر است و ترتیب مطالب و زبان ویژه آن نیز به کلی متفاوت بوده است.
