کوفه یکی از بارزترین مرکز تحولات فرهنگی و سیاسی عراق و حتی جهان اسلام در سده اول اسلام می باشد. استمرار این امتیاز در زمان امامین صادقین علیهما السلام تا آن‌جا ادامه یافت كه چونان پایتخت فکری-فرهنگی جهان اسلام جلوه نمود. در واقع، وجود تعداد کثیری از محدثان، متکلمان، شاعران، ادیبان، مورخان و خاندان‌های دانشور شیعی و سنی در کوفه، فضایی را رقم زد تا این مرکز تأثیر بسزایی در رشد جریان فرهنگی اسلام داشته باشد.
تلاش علمیِ دانشوران و عالمان کوفی در رشته های علمی گوناگون، دستاورد هایی برای مسلمانان در حوزه های مختلف علمی و به ویژه کلام به ارمغان آورد؛ میراثی که بر پایه آن امروزه مدرسه کلامی کوفه را از دیگر مدارس باز می شناسیم.
بازه زمانی این مدرسه را می توان در حدود سال های ۸۰ تا ۱۸۰ق دانست؛ سال هایی که هم زمان با دوره امام سجاد(ع) شاهدِ آغازین تلاش های اصحاب برای تبیین و دفاع از معارف هستیم و در ادامه با رشد و فربه شدن این تلاش ها در عصر صادقین(ع)، ادامه آن را تا عصر هارون شاهدیم. اهمیت تاریخی این مدرسه بیشتر بسته به این نکته است که در این دوره، به نیکویی، مباحثِ صریح و آشکارِ نظری و اعتقادی در سطح جامعه علمی قابل مشاهده است. حال آن که پیش از این عصر، قشر فرهیخته جامعه بیشترِ تأملات کلامی خود را گرداگرد مسئله های سیاسی و اجتماعی مصروف می کردند.
کتاب جستار هایی در مدرسه کلامی کوفه بخشی از کلان پروژه «مدارس کلامی امامیه» است که در قالب مجموعه ای از مقالات می کوشد تا زوایایی از این مدرسه را کاویده و در اختیار پژوهشگران این عرصه قرار دهد.