کتاب حاضر به این پرسش پاسخ می دهد که آیا می توان با توسل به اطلاق عموم ظاهر دلیلی لفظی یا با بهره جستن از سکوت شرع در یک مساله، کاری کرد که با روح شریعت ناسازگار باشد؟ اگر بپذیریم که فلسفه تشریع عقد بیع و مقررات ناظر بر آن رواج داد و ستد درست در میان مردم است، آیا می توان شمول قوانین شرعی بیع بر ماده یا تبصره ای را پذیرفت که این هدف را نقض می کند؟ اگر بپذیریم که فلسفه تحریم ربا نفی زمینه های حرامخوری و راندن مردم به سوی بازار صحیح و کار کسب درست است، آیا می توان شمول قوانین ناظر بر منع ربا یا قوانین عقود بیع و اجاره و همانند آن را بر تبصره هایی پذیرفت که این فلسفه را نقض می کند؟