حمایت از افراد در حقوق بین الملل بشردوستانه

60,000 تومان

حمایت از افراد در حقوق بین الملل بشردوستانه شامل حمایت از انسان و انسانیت موضوع دو شاخه مهم حقوق بین‌الملل معاصر یعنی حقوق بشر و حقوق بشردوستانه است. حقوق بین‌الملل بشردوستانه امروزه یکی از شاخه‌های مهم حقوق بین‌الملل نوین است که در آن حمایت از انسان‌ها در وضع مخاصمات مسلحانه اساس تعهد اعضای جامعه بین‌الملل است. این حقوق در تکاپوی برقراری توازن میان اقتضائات نظامی و حمایت از انسان‌ها در برابر آلام و مصائب جنگ است. گرچه در زبان فارسی برای نام این شاخه از دانش حقوق، حقوق بشردوستانه را برگزیده‌اند، ولی عنوان «قانون بین الملل انسانی» یا به تعبیر مؤلف «قانون انسانیت» مناسب‌تر و گویاتر به نظر می‌آید، زیرا هدف این شاخه حقوقی آن است تا رفتار طرف‌های متخاصم در جنگ با اصول انسانیت سازگار باشد.

حقوقدانان عرب نیز برای این شاخه عبارت القانون الدُوَلی الانسانی، قانون بین‌المللی انسانی را برگزیده‌اند. از آنجا که در منابع حقوقی فارسی زبان عنوان حقوق بین‌الملل بشر دوستانه رایج شده است مؤلف در این کتاب این واژه را به کار برده است.

غرب آسیا یا خاورمیانه، به تعبیر غربیها، منطقه‌ای از جهان است که بیش از هفت دهه از معمای حل ناشدۀ فلسطین ـ اسرائیل می‌گذرد و ملل متحد همچنان در حل این بحران ناکام مانده است. سرزمین‌های اسلامی از آفریقا تا آسیا پس از فروپاشی بلوک شرق شاهد درگیری‌های بسیار بوده است با این که مطابق منشور ملل متحد جنگ ممنوع دانسته شد، اما پس از تأسیس این سازمان یعنی از سال ۱۹۴۵ تا کنون مناطق مختلفی از جهان بارها شاهد جنگ و خونریزی‌های گسترده بوده است.

جنگ ۸ ساله عراق علیه ایران یکی از طولانی‌ترین جنگ‌ها پس از تأسیس این سازمان است و هم اکنون نیز کم و بیش سایه شوم درگیری‌های مسلحانه در سرزمین‌های اسلامی مانند افغانستان، یمن، سوریه، لیبی و عراق وجود دارد.

ظهور پدیده تروریسم و بروز جنگ‌های نیابتی و چالش‌های پیش رو حقوق بشر دوستانه بر حمایت از اشخاص و غیرنظامیان افزوده است. از این رو، کمیته بین‌المللی صلیب سرخ، به ویژه پس از نشست سی و دوم در ۲۰۱۵، و دیگر مراکز پژوهشی مدتی است بر لزوم پژوهش‌های تطبیقی میان حقوق اسلام و حقوق بین‌الملل بشردوستانه معاصر تاکید دارند. این پژوهش‌ها از سویی ظرفیت‌های آموزه‌ها و متون اسلامی را در احترام و حمایت از حقوق انسان‌ها و کاستن از آلام آنها در وضعیت مخاصمات را نشان می‌دهد، و از سوی دیگر، فرصتی فراهم می‌آورد تا راه‌های تعامل و یا همروی دو نظام حقوقی بشردوستانه و حقوق با پژوهش‌های عمیق‌تر به بحث و بررسی گذاشته شود.

مؤلف حمایت از افراد در حقوق بین الملل بشردوستانه در توضیح این اثر می‌نویسد: «تنوع نوشته‌ها ما را بر آن داشت تا نخست بر متدولوژی مطالعات تطبیقی میان اسلام و حقوق بشردوستانه تمرکز کنیم و فصل نخست را به همین موضوع اختصاص دهیم. پس از آن در فصل دوم انواع افراد و گروه‌های مورد حمایت در هر دو نظام حقوق بین‌الملل بشردوستانه و آموزه‌های اسلامی بررسی و معرفی شده است. از آنجا که افراد تحت حمایت خاص در مخاصمات بسیارند، در فصل سوم به تبیین وضعیت آن دسته از گروه‌های مورد حمایت خاص و افراد خارج از صحنه پرداختیم که از نظر کمیته بین‌المللی صلیب سرخ در شرایط کنونی اهمیت بیشتری دارند و از چالش‌های پیش روی حقوق بشردوستانه معاصر در دهه گذشته و دهه حاضر به شمار می‌آیند، به ویژه دو موضوع حمایت از مفقودان و متوفیان از اهمیت بیشتری برخوردار هستند و از این رو حجم بیشتری از مطالب کتاب را به خود اختصاص داده است. فصل چهارم حمایت از افراد در حقوق بین الملل بشردوستانه به ضمانت اجرای حقوق بشردوستانه در حمایت از اشخاص پرداخته که از منظر تطبیقی اهمیت بیشتری دارد. تطبیق این موضوع با ظرفیت‌های اسلامی موضوع تازه‌ای است که در پژوهش‌های مشابه کمتر به آن توجه شده است.

 

توضیحات تکمیلی

نویسنده

سید مصطفی میر محمدی

محل نشر

تهران

ناشر

انتشارات دانشگاه مفید

تاریخ نشر

1399

تعداد صفحه

256

تعداد جلد

یک جلد

فیپا

میر محمدی، سید مصطفی، حمایت از افراد در حقوق بین المللی بشر دوستانه، تهران، انتشارات دانشگاه مفید، 1399، 256 صفحه

شابک

9786226069083