المُحبَّر

600,000 تومان

المُحبَّر، مهم ترین اثر ابوجعفر محمد إبن حبیب بن أمية بن عمرو الهاشمي (متوفی 245)، کتابی است مربوط به تاریخ دورۀ اسلامی و در واقع، مجموعه رساله‌های کوچک در موضوعاتی متنوع است که به صورت پراکنده، مباحث مهم سیره در آن آمده است. حاجی خلیفه، صاحب کشف الظنون، این کتاب را «تاریخ الخلفاء» خوانده است.
إبن حبیب در این کتاب موضوعات متنوعی را بررسی کرده که هم شامل دوران قبل از اسلام یا، به تعبیر مورخان مسلمان، جاهلیت است و هم شامل دورۀ پس از ظهور اسلام. المُحبَّر با بیان شرح حال به ویژه مدت عمر پیامبران آغاز شده، پس از آن، به تولد پیامبر اسلام و سپس به خلفایی که حج به جا آوردند و آن دسته از خلفایی که مادرانشان قرشی، عرب، و کنیز بودند، پرداخته است. ابن حبیب در شرح وقایع پس از ظهور اسلام به مباحثی پیرامون پیامبر از جمله اجداد آن حضرت، شبیهان به او، باجناق‌های پیامبر، دختران و دامادهای آن حضرت و سپس از پیمان‌های برادری و فرستادگان ایشان نزد پادشاهان سخن گفته است. ابن حبیب به مباحث ازدواج‌های ایشان، غزوات و سرایای آن حضرت نیز پرداخته و به مناسبت این موضوع شرح حال مَوالی (برده های آزاد شدۀ آن حضرت) را نیز مطرح می‌کند. ابن حبیب در بخشی دیگر از کتاب مجددا به مباحث دوران پیش از اسلام بازمی گردد و به موضوعاتی چون داوران عرب، حسابگران نَسیء (ترتیب ماههای حرام)، و توشه داران کاروان می پردازد و به معرفی افراد بخشنده در دورۀ پیش و پس از اسلام صفحاتی اختصاص می دهد. تقسیم بندی‌های متعدد قبایل عرب و پیمان‌های قبل از اسلام و رؤسای جنگ فُجّار و فتاکان هر دو دوره نیز مورد توجه قرار می گیرند.

به طور کلی، مورخان مسلمان بر این باورند که إبن حبیب دقت نظر خاصی در ذکر تاریخ وقایع داشته، تا آنجا که روز وقایع را هم محاسبه کرده، اما در لابه لای متن، ترتیب زمانی وقایع را رعایت نکرده و پاره ای از موضوعات قبل از بعثت پیامبر اکرم را مسکوت گذاشته است.

توضیحات تکمیلی

نویسنده

محمد إبن حبیب، به تحقیق ایلزة لیختن‌ شتیتر

محل نشر

حیدرآباد دکن

ناشر

مطبعة جمعیة دائرة المعارف العثمانیة

تاریخ نشر

1942م

تعداد صفحه

764

فیپا

إبن حبیب، محمد، المُحبَّر، به تحقیق ایلزة لیختن‌ شتیتر، حیدرآباد دکن، مطبعة جمعیة دائرة المعارف العثمانیة، 1942م، 764 صفحه.