سفرنامۀ ابن بطوطه، سیاح مراکشی، گویاترین و زنده‌ترین سند فرهنگی جهان اسلام است که از قرن هشتم هجری (چهاردهم میلادی) به دست ما رسیده است. سفرنامۀ وی آیینه‌ای است که زیر و روی جوامع اسلامی روزگار در آن منعکس است. نه تنها سیره و عملکرد طبقات حاکم و نگرش و روش پادشاهان و دیوانیان که راه و رسم عالمان و فقیهان، مراسم و آداب تشریفات جاری، چگونگی گذران مردم، مدرسه‌ها و خانقاه‌ها، شادی‌ها و ماتم‌ها و در یک کلمه احوال و اوضاع اجتماعی و سیاسی و فرهنگی؛ این همه را از خلال سفرنامۀ ابن بطوطه می‌توان دید.
سفرنامۀ ابن بطوطه از دو جهت بر سفرنامه‌های دیگر اسلامی برتری دارد. اول از جهت وسعت دامنۀ سفر و محتوای آن بر داستان مسافرتی که از طنجۀ مراکش شروع شده و به مصر، شامات، مکه، عراق، قسمت بزرگی از ایران، یمن، عمان، بلدالروم، قسطنطنیه، دشت قبچاق، ماوراءالنهر، افغانستان، سند، هند، جزایر جنوبی هندوستان، چین، اندلس و نیجریه ختم می‌شود. دوم از جهت صداقت او در بیان اوضاع و احوال ممالکی که دیده و ثبت و ضبط رسوم و عادات مَلِکی که در این خط سیر مطول و ممتد زندگی می‌کرده‌اند.
محمد علی موحد که پیشتر در ترجمۀ سفرنامۀ ابن بطوطه به فارسی همت گماشته بود با تألیف کتاب پیش رو جذاب‌ترین و تکان‌دهنده‌ترین بخش‌های کتاب سفرنامه را بازسازی و برجسته کرده است. مؤلف مسائل مهمی از قبیل نقش فردی و اجتماعی زنان، قدرت سیاسی، دین و دولت، آموزش و فرهنگ و بسیاری موضوعات مهم دیگر را با تحقیق در سفرنامۀ ابن بطوطه و منابع دیگر آن روزگار به نحوی خواندنی حتی برای خوانندۀ غیرمتخصص ترسیم کرده است.
کتاب با طرح پرسش‌هایی دربارۀ علل عقب‌ماندگی و انحطاط جوامع اسلامی ذهن خواننده را برای تعمق و بحث و گفت‌وگو دربارۀ مواجهۀ سنت و مدرنیته برمی‌انگیزاند.
