داستان و راهنما
در کلاسهای فلسفه برای کودکان، یعنی حلقۀ کندوکاو فلسفی، برای شروع گفتوگو و کندوکاو از محرکهایی استفاده میشود. این محرکها معمولا داستاناند. برای اینکه داستانهایی که در کلاس فلسفه برای کودکان استفاده میشوند بتوانند کندوکاو فلسفی ایجاد کنند، باید دارای ویژگیهایی باشند. از جملۀ این ویژگیها داشتن موضوعات چالشبرانگیز، پرداختن به مسائل و مشکلات روزمرۀ کودکان و دغدغههای آنها، ایجاد همذاتپنداری، ملموسبودن موضوعات فلسفی و اجتماعی داستان برای دانشآموزان، تلقینینبودن، دارای ویژگی سکوی پرشبودن و … است.
بیشتر افسانهها و داستانهای موجود، یعنی داستانهای رایج، برای این هدف کارآمد نیستند، چون با داشتن نصیحتها، القائات و تلقین صریح یا تلویحی مانع از ایجاد چالش میشوند. حتی داستانهای مشهوری که به عنوان شاهکارهای داستان کودک شمرده میشوند نیز به احتمال زیاد به دلیل خصلت آموزشیشان ویژگی چالشبرانگیزی یا سکوی پرشبودن را ندارند.
در کتاب کندوکاو فلسفی برای نوجوانان، هفت داستان که بازنویسی و مناسبسازی شدۀ داستانهایی مشهور برای نوجوانان با بنمایههای فلسفی و اجتماعیاند بههمراه راهنمایی برای هر داستان ارائه شده است. این داستانها برای دورۀ اول مقطع متوسطه آماده شده، اما برای دورۀ دوم مقطع متوسطه هم میتوان از آنها استفاده کرد. تسهیلگر با استفاده از داستانها و راهنماها میتواند بحثهای فلسفی و مفهومی را میان دانشآموزان دامن زند و از این راه مهارتهای تفکری آنان را ارتقا دهد.
این اثر با ارائه نمونه هایی دارای بن مایه های قوی فلسفی و اجتماعی، منجر به خلق وضعیت های چالش برانگیز می شود. خصوصیاتی مانند:
وارد کردن گفتگوهای چالشی، تغییراتی جهت چند بخشی کردن داستان ها به منظور مناسب سازی استفاده در جلسه های متعدد حلقۀ کندکاو و افزودن موضوعات و دیدگاه های متقابل بواسطۀ افزودن گفتگو های جدید و شخصیت های نو.
فلسفه برای کودکان، در قالب چنین داستان هایی در تلاش است تا درکی حتی المقدور گسترده از مفهوم فلسفه ورزی کودکان ارائه دهد. متونی اعم از ترجمه یا تألیف که هم برای تسهیلگران و هم کودکان قابل استفاده و مفید باشد. درنتیجه کودکان ما شهروندانی باشند که بتوانند درکی نقادانه و ژرفنگر نسبت به زندگی و سویه های عمیق پدیده های اجتماعی و فرهنگی داشته باشند.