پژوهش و گردآوری مقالات دربارۀ کمالالدین بهزاد
یادنامۀ کمالالدین بهزاد مجموعهای است شامل عمدهترین مقالات و نوشتهها پیرامون بهزاد. گردآورنده در تدوین این مجموعه با توجه به اینکه آثار زیادی در این سده پیرامون بهزاد و نقاشیهای او منتشر شده است، ناچار بوده محدودهای را برای انتخاب خود از میان مقالات و نوشتههای منتشرنشده مشخص کند.
اثر حاضر در چهار بخش تدوین شده که بخش اول به مقالات در نشریات ادواری، بخش دوم به مقالات در کتابها، بخش سوم به مقالات در دائرةالمعارفها و بخش چهارم به «ضمیمه» اختصاص یافته است.
با توجه به اینکه تقریبا همۀ مقالات منتشرشده در مورد معیارها و محدودههای انتخاب مقالات دربارۀ بهزاد و در مورد ذکر احوال و آثار او مشابهتهایی دارند، تعدادی از آنها که بنای اصلی تحقیقات راجع به بهزاد و عموما مربوط به نسل اول ایرانشناسانی است که دربارۀ هنر و به ویژه نقاشی ایرانی کار کردهاند انتخاب شدهاند. این مطالب مربوط به افرادی است که در نیمۀ اول سدۀ بیستم تا پیش از شروع جنگ جهانی دوم تحقیقات فراوانی دربارۀ نقاشی ایرانی انجام دادهاند و هنوز هم معتبرند.
از طرفی با توجه به تعداد مطالب منتشره در مورد بهزاد که بیشتر در برگیرندۀ اطلاعات تاریخی در زمینۀ ویژگیهای دوران بهزاد و نقش او در دربار سلطان حسین بایقرا و رابطهاش با میرعلیشیر نوایی و افراد زبدۀ آن عصر بوده است و همچنین اطلاعات تاریخی مشابهی از مآخذ قدیم که مبنای تحقیقات آنان قرار گرفته، به ناچار برای اجتناب از تکرار مطالب مشابه، بخشی از آنها از مجموعه حذف شدهاند.
دستهای از مقالات نیز عمدتا به سبکشناسی آثار بهزاد پرداختهاند و سعی شده با توجه به انتسابهای تاریخی و یادداشتهای قدیمی و مقایسۀ آنها با نقاشیهای رقمدار بهزاد، در جهت مشخصکردن آثاری که با قلم او ساخته شدهاند توضیحات روشنی داده شود.
مقالات ارائهشده در این بخش بیشتر مبتنی بر آثاری است که دارای امضای بهزاد بوده و شاخصترین آنها در بوستان سعدی است که در 893 ه.ق نقاشی شدهاند و همچنین در کتابخانۀ ملی قاهره نگهداری میشوند و تعدادی نیز در موزههای کشورهای دیگر و مجموعههای خصوصی است. در نتیجه بر همان مبنا، به مباحثی پیرامون مقایسۀ آثار منتسب به بهزاد و نقاشی هایی که امضای واقعی او را دارند دامن زده شده است.
منبع: کتاب ماه هنر سال 1384، شمارۀ 83 و 84.