گوهر عمر: گفت‌وگو با احمد آرام

احمد آرام یک‌ صد سال پیش در یکی از محله‌های تهران قدیم دیده به دنیا گشود. از عمر او یکی دو سال بیش نگذشته بود که نهضت مشروطیت در ایران پای گرفت، نهضتی که ایران را در آستانۀ دوره‌ای جدید قرار داد و فصلی نو در تاریخ آن گشود و نسلی را پرورد که آرمان‌های بزرگ ترقی‌خواهی و پیشرفت را در حیطه‌های سیاسی و فرهنگی و اجتماعی در سر داشتند.
دوران خردسالی و نوجوانی او در حال و هوای پرکشمکش سال‌های پایانی سلطنت قاجارها گذشت. در همین سال‌ها بود که دورۀ دبیرستان را به پایان رساند و سپس در مدرسۀ حقوق و طب که به‌ تازگی تأسیس شده بودند، به ادامۀ تحصیل پرداخت. دو سال در مدرسۀ حقوق تحصیل کرد و دورۀ مدرسۀ طب را تا سال آخر خواند، اما این هر دو را به سودای معلمی کنار نهاد و در سال‌های نخست کار به دبیری در مدارس اصفهان و شیراز پرداخت.
خیلی زود به کتاب‌نویسی روی آورد و نخستین کتاب خود را با عنوان هدیۀ سال نو در بیست‌ و یک سالگی نگاشت. سپس با همکاری دو تن از همدرسان خود، نخستین کتاب‌های درسی فیزیک و شیمی دبیرستان‌ها را تألیف کرد و از آن پس در طول زمانی نزدیک به هفتاد سال، بیش از یک‌صد کتاب ارزنده را که غالباً در زمینه‌های گوناگون علوم جدید تألیف شده بودند، از سه زبان انگلیسی و فرانسه و عربی به فارسی ترجمه کرد.