علمای عهد ناصرالدین شاه قاجار

کتاب حاضر، باب دهم از کتاب المآثر و الآثار نوشته محمد حسن خان اعتماد السلطنه می باشد. محمد حسن خان اعتماد السلطنه یکی از معروف ترین رجال علم و دانش عصر ناصرالدین شاه است. وی با کتاب های مشهورش همانند؛ المآثر و الآثار، مرآة البلدان، خیرات حسان، تاریخ منتظم ناصری و مطلع الشمس، خدمتی سترگ به تاریخ و جغرافی و رجال سرزمین ایران کرد.
وی به تحقیق مباحث تاریخی و شناختن آثار قدیمی علاقه داشت. کتاب المآثر و الآثار از اوست که یکی از مهم ترین کتاب های تاریخ دوران پادشاهی پنجاه ساله ناصرالدین شاه قاجار است و تذکره ای از 698 تن از عالمان، فقیهان، شاعران، ادیبان، طبیبان، خطاطان و رجال علم و دانش ایران در عهد ناصرالدین شاه قاجار است؛ کتاب اطلاعات گرانبها و پرقیمتی از بزرگانی چون آقا جمال الدین مجتهد بروجردی، حاج ملاهادی سبزواری، آقا سیدرضی الدین مجتهد قزوینی، حاج ملارضای دامغانی و بسیاری دیگر را شامل می شود.