چرند و پرند مجموعه نوشتههای طنز اجتماعی و سیاسی علیاکبر دهخدا است که در قالب داستان کوتاه، اعلامیه، تلگراف، گزارش خبری و… نوشته شده است. این نوشتهها از ۱۷ ربیعالثانی ۱۳۲۵ ه.ق تا ۲۰ جمادیالاول ۱۳۲۶ (۳۰ مه ۱۹۰۷ تا ۲۰ ژوئن ۱۹۰۸) یعنی در فاصلۀ زمانی بین پیروزی انقلاب مشروطیت و شروع استبداد صغیر در ۳۲ شمارۀ هفتهنامۀ صوراسرافیل به مدیریت جهانگیرخان شیرازی، و در سه شمارۀ صوراسرافیل به مديريت خود دهخدا در سوییس منتشر میشد.
نوشتههای دهخدا در صوراسرافیل با نامهای طنز دخو، خرمگس، سگ حسن دله، غلام گدا، آزادخان، آزادخان کرد کرندی، علی الهی، کمینه اسیرالجوار، دخو علیشاه، خادم الفقرا، دخو علی، رئیس انجمن لات و لوتها، نخود همه آش، برهنه خوشحال، دمدمی، اویارقلی، و جناب ملااینکعلی امضا شدهاست، كه این شخصیتها در روایتها حضور داشتند.
شوخطبعی ذاتی و استعداد دهخدا در بیرونکشیدن تناقضات و خصوصیات مضحک جامعه و توانایی او در پرداختن به این نکات نوشتههای او را ممتاز ساختهاست. علاقۀ دهخدا به مسائل روز جامعه و شناخت عمیق او از ذهنیت و طرز فکر ایرانی و احساس همدردی و همراهی او با جامعۀ ایرانی باعث میشد تا او بیرحمانه به تمامی سوژههای متعدد سیاسی و اجتماعیای که باعث عقبماندگی ایران میدانست حمله کند؛ فساد و ناکارآمدی در دولت و مجلس، دولتمردان نالایق، رابطۀ دولت و ملت، نفوذ خارجی، ستم و بیعدالتی مرسوم، تحدید آزادی بیان، جهل و آمادگی مردم برای فریبخوردن، دورویی، روزنامهنگاران فاسد، وضع اسفناک راهها، شکاف بین فقیر و غنی، خرافات، عدم وجود آموزش برای زنان، عدم وجود امکانات آموزشی کافی برای کودکان و… همه موضوع نقدهای بیرحمانۀ او بود.
دهخدا با برگزیدن زبان محاوره در نوشتههایش از سبک نگارش پیچیده و رایج زمان خود اجتناب کرد و با بهکاربردن اصطلاحات روزمره، زبان نوشتاری قدرتمندی پایهگذاری کرد. او از پیش قراولان نثر مدرن فارسی محسوب میشود.