کتاب تأثیر ادبیات فارسی بر ادبیات انگلیسی در اصل رسالۀ دکتری حسن جوادی است که در اوایل دهۀ 1960 در دانشگاه کیمبریج تحت راهنمایی و نظارت سه استاد ممتاز به زبان انگلیسی نوشته شده است. این رساله نخستین بار در 1983 در کلکته و سپس در 2005 در کالیفرنیا (به همت انتشارات مزدا) در قالب کتاب و با عنوان تأثیر ادبیات فارسی در ادبیات انگلیسی با تکیه بر قرن نوزده منتشر شد. نویسنده بر نسخۀ حاضر (1396، سمت) مقادیر بسیاری از تحقیقات جدید را که طی چهل سال گذشته انجام داده افزوده است. افزودههای نویسنده بر اصل انگلیسی کتاب عبارت است از فصلهای ششم، هفتم، هشتم، و بخش آخر فصل پنجم. بدین ترتیب ایرانشناسی در نیمۀ دو قرن نوزدهم و قرن بیستم به تفصیل شرح داده شده و آثار ادبی که در قرن بیستم از ادبیات ایران ملهم بوده مورد بحث قرار گرفته است.
کتاب حاضر شامل یک مقدمۀ کوتاه، هشت فصل اصلی، تصاویر، کتابشناسی گزیده و نمایۀ اعلام است. عناوین فصول اصلی کتاب عبارتند از:
1. نخستین برداشتها.
2. ایرانشناسی و رمانتیکهای انگلیسی.
3. ایران و رمانتیکها.
4. سیاحان و رماننویسان.
5. شاعران ایران در ادبیات انگلیسی.
6. یک قرن گسترش رشتههای مختلف ایرانشناسی.
7. شاعران نیمۀ دوم قرن نوزدهم و بیستم.
8. مطالعات انگلیسی در باب ادبیات فارسی در قرن بیستم.
هدف از این تقسیمبندی آن است که شناخت تدریجی انگلیسیها از مردم ایران، روش زندگی آنان، فرهنگ و به طور خاص ادبیات فارسی را نشان بدهد. تأثیر ادبیات فارسی بر ادبیات انگلیسی تحقیقی است آکادمیک که محصول پنج دهه کوشش و همت تطبیقگری برجسته است. از خلال کتاب چنین بر میآید که نویسنده تقریبا تمامی منابع موجود را برای نگارش کتاب دیده و بررسی کرده است.
او برای نگاشتن این کتاب نخستین سفرنامههای مبلغان دینی و سیاحان، مجلهها و نشریههای ادواری، جُنگها و گزیدههای ادبی، فعالیتهای ادبی و زبانشناختی کمپانی هند شرقی، تحقیقات و فعالیتهای کارگزاران انگلیسی در دوران تسلط بریتانیا بر هند، آثار سفرا و مستشرقان انگلیسی و آمریکایی و گاه فرانسوی و آلمانی، و آثار نویسندگان و شاعران آمریکایی و انگلیسی را با دقتی کمنظیر بررسی کرده است.
کتاب پیش رو برگزیدۀ چهارمین دورۀ جشنوارۀ نشان دهخدا، 1397، برگزیدۀ سیزدهمین جشنوارۀ شعر فجر در بخش دربارۀ شعر، 1397 و شایستۀ تقدیر سی و پنجمین دورۀ کتاب سال، 1396 بوده است.
«خلاصهای از یادداشت مصطفی حسینی در نشریۀ رود»