درباره حافظ
با اطمینان می توان گفت که هیچ ملتی، شاعری از نوع حافظ ندارد. فردوسی بیش و کم نظایری در جهان دارد و سعدی نیز و حتی جلال الدین مولانا هم. ولی حافظِ ما در فرهنگ بشری بی مانند است؛ شاعری که شعر فارسیِ او را زاهدان و عارفان در قنوت نماز به جای ادعیه و آیات عربی بخوانند و در عین حال زندیقان هر دوره ای شعر او را آیینه اندیشه های خود بدانند و از نظر «پیر خطاپوش» حافظ که بر قلم صنع چنان اعتراض خطرناکی کرده است شادمان باشند و در زندگی روزانه مردم ما، دیوانش را در کنار قرآن مجید، سر سفره عقد و هفت سین سال نو قرار دهند و با آن فال بگیرند و استخاره کنند. چنین شاعری در جغرافیای کره زمین و در تاریخ بشریت منحصر به فرد است و همانند ندارد.
کتاب این کیمیای هستی به صورت دوره سه جلدی به چاپ رسیده است:
جلد اول این کتاب با عنوان «جمال‌شناسی و جهانِ شعری»، شامل مقالاتی است که هر کدام، نکته‌ای یا نکته‌هایی را درباره هنر حافظ مطرح می‌کند.
جلد دوم با عنوان «یادداشت‌ها و نکته‌ها»، دربرگیرنده یادداشت‌ها و نکته‌هایی درباره یک بیت یا یک مصراع از حافظ است. افزون‌بر این، دو یادداشت دیگر با عنوان ترجمه شعرهای عربی حافظ و چند نکته حافظ‌شناسی در دیوان خمّاری، در این جلد آورده شده است.
جلد سوم کتاب با عنوان «درس‌گفتارهای دانشگاه تهران»، به مجموعه یادداشت‌های دانشجویان دانشکده ادبیات دانشگاه تهران اختصاص دارد که در طول سال‌ها از کلاس‌های درس حافظ محمد رضا شفیعی کدکنی، به سلیقه خود برداشته‌اند.
