دوره پادشاهی فتحعلی شاه قاجار از تاریکترین ایام ملت ایران به شمار می رود. این دوران مصادف با حمله سه جانبه نیروهای استعماری فرانسه، انگلیس و روسیه است. فرانسویان خواستند ایران را وسیله کشور گشایی هندوستان نمایند. انگلیسیها آمدند که فرانسویان را از میدان به در کنند و روسیان به کشورگشایی در قفقاز پرداختند. افغانان به پشتگرمی انگلیس بر ایران شوریدند و ترکان عثمانی با دیدن گرفتاری های ایران در اندیشه دست اندازی به مرزهای باختری افتادند.
کتاب مآثر سلطانیه درباره تاریخ دوره اول هجوم روسیه به ایران، از آغاز تا معاهده گلستان به همراه فشرده‌ای از رخدادهای سلطنت فتحعلی شاه قاجار، از پایان جنگهای مرحله اول تا آستانه هجوم مجدد قوای روسیه به خاک ایران است.
مؤلف که در همین ایام در دارالسلطنه تبریز حضور داشته، شاهد بسیاری از حوادث قفقاز و آذربایجان بوده و روایت مستقیم و دست اولی از جنگهای ایران و روسیه فراهم آورده است. با توجه با این که عبدالرزاق در آستانه هجوم دوم روس‌ها به ایران، درگذشت و نتوانست حوادث دوره دوم جنگ‌ها را نیز روایت کند، در تصحیح حاضر، گزارش جنگهای مرحله دوم، از نسخه خطی تاریخ ذوالقرنین، نوشته خاوری شیرازی به پایان کتاب افزوده شده است.
کتاب حاضر در زمان حیات مؤلف و یک سال پیش از درگذشت دنبلی، در چاپخانه سنگی تبریز به چاپ رسید. در سال 1351 چاپ افستی از روی چاپ سنگی صورت گرفت. تصحیح حاضر بر اساس همان چاپ سنگی صورت گرفته و علاوه بر مقدمه مصحح درباره تاریخ جنگهای ایران و روسیه و پیشینه طایفه دنبلی و سرگذشت عبدالرزاق مفتون، از توضیحات مفصلی درباره مطالب به صورت زیرنویس برخوردار است. در پایان نیز متن تعدادی از قراردادهای منعقد شده میان والی گرجستان و دربار قاجار با فرانسوی‌ها، روس‌ها، انگلیسیها و عثمانی‌ها آمده است.
