روزنامه خاطرات عین السلطنه

عين السلطنه، دومين لقب قهرمان ميرزا سالور، برادرزاده ناصرالدين شاه بود كه البته طى عمر هفتاد و چند ساله خود مصدر شغل مهمى نشد. او سواد ادبى مناسب و زبان انگليسى را به خوبى كسب كرد و از يازده-دوازده سالگى (1299ه‍ ق) كه پدرش (عزّالدوله) حكمران همدان بود، آغاز به (روزنامه) نويسى (خاطرات روزانه) كرد و اين كار را به طور منظّم با پشتكارى موظفانه، جز چند فترت لابدّىِ كوتاه مدت، تا آخر عمر ادامه داد. مجموعه عظيم خاطرات وى مالامال از اطلاعات عصرى است، هم از اخبار و وقايع كشورى، دولت و دربار و ولايات، امور ديوانى و ملكى و مدنى، هم حاوى دانستنى هايى كه در كتب و مآخذ ديگر ديده نمى‌شود.
عين‌السلطنه ظاهراً خود دفترهاى خاطراتش را حسب مورد يا اقتضا به بخش‌هاى نابرابرى تقسيم نموده كه بر هر يك از آن‌ها عنوان (روزنامه) نهاده است. وی از طفوليت خاطرات ايام را روزبه‌روز به رشته تحرير درآورده و بعضى از صحنه‌ها و رويدادها را كه خود حضور داشته، چنان روشن تشريح كرده است كه خواندن آن صرف‌نظر از كسب اطلاعات تاريخى و اجتماعى زمان، دلپذير و سرگرم‌كننده است.
روزنامه خاطرات عين‌السلطنه مفصل‌ترين خاطراتى است كه شايد مى‌توان ادعا كرد كه در زبان فارسى تاكنون خاطراتى بدين تفصيل نوشته نشده است. اين خاطرات از سال 1299 (روزگار پادشاهى ناصرالدين شاه) آغاز مى‌شود و به چند روزى پيش از درگذشت نویسنده (نهم مهر 1324) پايان مى‌گيرد. بنابراین به حساب سال‌هاى قمرى روزنامه‌اى است كه شرح حوادث مملكتى، دربارى، شهرى، ولايتى، خانوادگى و حتى اهم و عمده وقايع جهانى را در مدت شصت و چهار سال دربرگرفته است.

جلد ‭۱‬: روزگار پادشاهی ناصرالدین شاه؛
جلد ‭۲‬: روزگار پادشاهی مظفرالدین شاه؛
جلد ‭۳‬: روزگار پادشاهی محمد علی شاه؛
جلد ‭۴‬: روزگار نیابت سلطنت عضد الملک قاجار؛
جلد ‭۵‬: روزگار نیابت سلطنت ناصرالملک همدانی؛
جلد ‭۶‬: روزگار پادشاهی احمد شاه از تاج گذاری تا پایان حکومت علاء السلطنه؛
جلد ‭۷‬: روزگار پادشاهی احمد شاه قاجار از دولت عین الدوله تا کودتا؛
جلد ‭۸‬: کودتای‭۱۲۹۹ ‬ تا زمزمه جمهوری؛
جلد ‭۹‬: زمزمه جمهوری تا تاجگذاری رضاشاه؛
جلد‭۱۰‬: روزگار پادشاهی سلسله پهلوی.

توضیحات تکمیلی

نویسنده

به کوشش مسعود سالور و ایرج افشار

محل نشر

تهران

ناشر

اساطیر

تاریخ نشر

1374-1380

تعداد جلد

10

فیپا

روزنامه خاطرات عین السلطنه، به کوشش مسعود سالور و ایرج افشار، تهران، اساطیر،1374-1380، 10 جلد.

شابک

9789645960054