امتیازنامه دخانیات معروف به امتیازنامه رژی یکی از انحصارنامه هایی بود که حکومت قاجار ایران به بیگانگان واگذارد – رشته امتیازنامه هایی که توالی و پیوستگی داشت، با حوزه فعالیت اقتصادی بسیار گسترده – از شراب سازی گرفته تاکارخانه قند و راه سازی و معدن کاری و بانکداری و راه آهن و غیره، همه را در برمی گرفت. این امتیاز نامه ها مبحث وسیع اقتصاد استعماری مغرب زمین را در دوره بیست و پنج ساله آخر سده نوزدهم می سازد. انحصارنامه هایی که بر روی هم نفی می کرد استقلال اقتصادی مملکت را، همچنان که محصور کننده حاکمیت سیاسی دولت بود. در میان آن همه امتیازنامه ها، تنها رژِ بود که به اعتراض و مقاومت برخورد طغیان و ستیز برانگیخت.
مطالعه در اقتصاد تنباکو که ماده بسیار مهم اقتصاد ایران را می ساخت، و بررسی سیاست ایران در برابر سیاست استعماری مغرب، موضوع تحقیق مضبوطی است که دوست و همکار فریدون آدمیت دکتر هما ناطق انجام داد. تحقیقی که همچون دیگر آثار او بکر و بدیع است و در رتبه بلند فکر تاریخی: سهم او در ترقی دادن فن تاریخ نویسی و مطالعه در تاریخ ایران سده گذشته، درخشان است.
در این کتاب فریدون آدمیت بر اساس اسناد وزارت خارجه ادعا میکند فتوای تحریم تنباکو متعلق به میرزای شیرازی، مرجع تقلید شیعیان و ساکن سامرا، نبود بلکه این فتوا متعلق به میرزا حسن آشتیانی بود و به نام میرزای شیرازی جعل شد تا نفوذ بیشتری داشته باشد.
