سه گفتار درباره ایران انقلابی
کتاب حاضر از سه رساله مستقل، اما نه چندان بی ارتباط به هم، فراهم آمده است و در طول یک سال، میان ١۳۵۹ و ١۳۶۰نوشته شده است. کتاب، یک سفر فکری است به دیروز نه چندان دور ایران و فردایی که امید است چندان دور نباشد. بررسی گذشته است برای آنکه نیمه واقعیتها و دروغها و کلیشه ها معنی واقعی آن را نپوشاند و بی میلی به رویارویی با واقعیات به تکرار اشتباهات نینجامد. اندیشه‌هایی درباره حال و بیشتر، آینده است برای آنکه نخستین وظیفه ما اکنون هرچه بیشتر اندیشیدن است.
رساله اول به اشتباهات و کوتاهیهای استراتژی توسعه و پیکار نوسازی ایران در بیست و پنج سال آخر دوران پهلوی می پردازد، با نگرشی به دهه های پیش از آن.
رساله دوم که بخش بزرگتر کتاب را فرا می گیرد «چرا» و «چگونۀ» انقلاب اسلامی را پیش چشم دارد. زمینه‌های تاریخی و فرهنگی انقلاب، تنشهای میان ناسیونالیسم ایرانی و اسلام، نظریه حکومت شیعه و قدرت حکومتی و واپسماندگی و فراگرد نوسازی بخش اول رساله را می پوشاند که شامل طرح یک پژوهش تاریخ فرهنگی نیز هست. در بخش دوم رساله، «چگونۀ» انقلاب با دیدی تحلیلی و نه وقایع نگارانه و با بینشی از درون رویدادها و تقریباً یکسره از دید ایرانی بررسی می شود و برخلاف پاره‌ای نظریات به انقلاب به عنوان یک بسته سفارشی پستی که از خارج فرستادند نگریسته نشده است. اینکه چگونه رژیم ایران مایه‌های ویرانیش را فراهم آورد شرح داده شده است، هرچند سهم بیگانگان نیز از نظر دور نمانده است.
سومین رساله یک نقادی تحلیلی و ارزیابی دوباره تاریخ هفتاد و پنج سال اخیر ایران است که بخش بزرگتر خودآگاهی سیاسی ایرانیان نسل کنونی را تشکیل می دهد. کوشش شده است دور از پیشداوری و برکنار از غرضهای سیاسی و یکسونگری، سهم شایسته دوره‌های تاریخی ایران در آن هفتاد و پنج سال شناخته شود – نه بیش و نه کم – و این شناسایی، زمینه‌ای برای یک آشتی با تاریخ گردد تا از آنجا به یک آشتی معنی دار ملی و نه تنها شعار آن، برسیم.