روسپی کیست و روسپیگری از چه زمان و با چه هدفی گسترش یافت؟ تاریخ روسپیگری در ایران از چه زمانی آغاز می‌شود و چه عواملی در رشد این پدیده تاثیرگذار بوده‌اند؟ اغلب اوقات، زنان فحشا را به‌مثابه رفتاری موقت برای افزایش درآمد خود درنظر می‌گیرند، اما به‌رغم خواسته خود در این كار باقی می‌مانند و قسمت اعظم درآمد آنها را واسطه‌ها كسب می‌کنند؛ درواقع زنان تن‌فروش خود قربانی فعل مجرمانه‌ای هستند که مشتری‌های‌شان آن را تشویق می‌کنند. این کتاب جمع‌بندی مطالعات سال‌های گذشته دربارۀ روسپیگری است. نویسنده ضمن مروری تاریخی بر وضعیت روسپیگری در ایران و جهان و قوانین مرتبط با آن، مجموعه یافته‌های حاصل از مطالعۀ خود و همکارانش را با عنوان “ارزیابی سریع وضعیت روسپیگری در شهر تهران” به یافته‌های قبلی افزوده تا تصویری به‌روزتر و شفاف‌تر از موضوع ارائه دهد.
کتاب جامعه شناسی روسپیگری دارای 6 فصل و دو مقدمه است. در قسمت اول مفهوم روسپی و دیگر واژه‌های مرتبط با آن بررسی می‌شود و سپس نویسنده نگاهی به تاریخ روسپیگری در ایران و جهان دارد. فصل دوم به نظریه‌هایی دربارۀ روسپیگری اختصاص دارد. نظریه‌هایی که شامل زیست‌شناختی، روان شناختی، جامعه‌شناختی، جرم شناختی و فمینیستی می‌شود. “زنان روسپی چه کسانی هستند” در فصل سوم بررسی می‌شود و ویژگی‌هایی از خانواده و اجتماع مورد توجه قرار می‌گیرند.
فصل چهارم به پرسش دیگری از زنان روسپی می‌پردازد، این که “چرا برخی زنان روسپی می‌شوند؟” پس از پاسخ به این پرسش نویسنده علل و عوامل وابسته به آن را توضیح می‌دهد. عنوان فصل پنجم روسپیگری و ایدز نام دارد که در بخش‌های کوچک‌تری تمام موارد وابسته به این بیماری بازگو می‌شود. در فصل پایانی و ششم با نام قوانین و مقررات روسپیگری نویسنده به قوانین پیش از انقلاب و پس از انقلاب ایران و همچنین قوانین بین‌المللی می‌پردازد.
در بخشی از کتاب می‌خوانیم:
روسپیگری ســابقه‌ای دیرینه دارد و در اکثر جوامع شــناخته شدۀ پیشین وجود داشته اســت. اما مانند هر پدیدۀ اجتماعی دیگری، تعریف و شکل تن فروشی در گذر زمان دگرگون شده اســت. بنابر آنچه ویل دورانت (1378) در کتاب تاریخ تمدن ذیل عنوان “عوامــل اخلاقی تمدن” آورده، هرچند روســپیگری در صور مختلف سابقة دیرینه دارد، تاریخ ظهور آن به عنوان حرفه و وسیلۀ کسب منفعت و سود اقتصادی به زمان پیدایش مدنیت و مالکیت خصوصی و از بین رفتن آزادی عمل جنســی پیش از زناشــویی بر می‌گردد. به عنوان مثال تا پیش از شکل‌گیری پیشرفت مالکیت خصوصی، زنا از گناهان صغیره به شــمار می‌آمد و تنها پس از آن بود که گناه کبیره نام گرفت. در واقع هرچند در جوامع اولیه گزارشهایی دربارۀ دخترانی هســت که گاهگاهی خود را می‌فروختند تا جهیزیه فراهم کنند، یا پولی برای پیشکش کردن به معابد به دســت آورند، این کار آنها در آن زمان اقداماتی اخلاقی همچون فداکاری اجباری برای مساعدت کردن به والدین یا سیر کردن خدایان گرسنه تلقی می‌شد (دورانت، 1378).
چاپ دوم این کتاب با عنوان فرعی “بررسی آسیب‌های اجتماعی” توسط بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه راهی بازار کتاب ایران شده است.
دربارۀ نویسنده
سعید مدنی متولد 1339 جامعه‌شناس، پژوهشگر ارشد علوم اجتماعی، استاد دانشگاه و روزنامه‌نگار است. او همچنین جرم‌شناس، عضو سابق هیئت مدیره انجمن جامعه‌شناسی ایران، سردبیر پیشین فصلنامه رفاه اجتماعی، سردبیر و عضو هیئت تحریریه پیشین نشریه ایران فردا، بوده و سال‌ها به آموزش و پژوهش در زمینه مسایل اجتماعی، ازجمله اعتیاد، خشونت علیه زنان و کودکان، فقر و نابرابری و تن‌فروشی، اشتغال داشته و تاکنون مقالات و کتاب‌های زیادی در این زمینه منتشر کرده است.