روحانیت و قدرت مجموعهای است از مقالات و سخنرانیهای عمادالدین باقی درباره “روحانیت” و چگونگی تعامل و ارتباط این نهاد با قدرت. وجه مشترک این مقالات عبارتند از بررسی برخورد دستگاه قدرت سیاسی با روحانیت و نحوۀ تعامل روحانیت با قدرت حاکم در دوران قبل از انقلاب اسلامی و سپس حاکم شدن روحانیون و رفتار خود آنها به عنوان صاحبان قدرت با مردم و با همقطاران خویش پس از انقلاب اسلامی.
روحانیت و قدرت در پنج فصل سازمان یافته است. فصل اول با عنوان “سید جمالالدین اسدآبادی و علما” درباره مناسبات سید جمال با دولت و قدرت در ایران و در جهان اسلام است؛ نیز اقدامات اصلاحی وی از طریق تلاش برای تاثیرگذاری بر قدرت با استفاده از نهاد روحانیت تبیین میشود. فصل دوم متن پیاده شده یک سخنرانی و دو مقاله درباره نقش روحانیت در انقلاب مشروطه است. فصل سوم با عنوان “روحانیت پس از انقلاب ایران (نوگرایی, صفآراییها)” حاوی شش مقاله است که به مناسبتهای مختلف ارائه شده و قبلا منتشر شدهاند. در فصل چهارم با عنوان “مرجعیت و دموکراسی” مقالهای از نویسنده درباره نقش روحانیون و مراجع در برخی رویدادهای سیاسی آورده شده که در سال ۱۳۶۴ در پاسخ به سخنان آیتالله حسین راستی کاشانی نوشته شده است. راستی کاشانی، از مدرسان حوزه علمیه قم، روحانی محافظه کاری بود که مدنی به عنوان نمایندۀ امام خمینی در سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی فعالیت داشت و حضورش باعث انشقاق در این سازمان گردید. موضوع سخنرانی آیتالله راستی در انتقاد از طوماری بود که چند هزار نفر از طلاب و علمای حوزه علمیه قم در حمایت از رهبری آینده انقلاب اسلامی در آن زمان (آیتالله منتظری) و موضع مجلس خبرگان آن را امضا کرده بودند. عمادالدین باقی در این مقاله سخنان آیتالله راستی را مورد انتقاد قرار داده است. آخرین فصل روحانیت و قدرت درباره دادگاه ویژه روحانیت است و به ناسازگاری وجود چنین دادگاهی با نص قانون اساسی جمهوری اسلامی میپردازد. همچنین در این مقاله دادگاه ویژه روحانیت از حیث تاریخچه و جایگاه حقوقی و مبانی نظری مورد بحث قرار گرفته است.