کتاب فلسفه هنر ابن سینا در قالب چهار فصل تألیف شده است. فصل نخست به بیان کلیات بحث پرداخته و مقدمات پژوهش را تبیین می کند. در سه فصل دوم، سوم و چهارم مسائل زیبایی شناختی از سه منظر معناشناختی، وجودشناختی و معرفت شناختی طرح شده و بر مبنای دیدگاه های فلسفی ابن سینا در باب آنها بحث شده است. دلیل آنکه ابتدا به مباحث معناشناختی، سپس به مباحث وجود شناختی و سرانجام به مباحث معرفت شناختی پرداخته شده این است که پس از مشخص شدن دیدگاه معناشناختی، راه برای بحث های وجودشناختی و معرفت شناختی هموارتر می شود. مسائل وجودشناختی در این بحث مقدم بر مسائل معرفت شناختی دانسته شده است؛ چراکه مثلا ابتدا باید از نحوه وجود زیبایی و یا نحوه وجود آثار هنری اطلاع حاصل کرد تا سپس بحث از نحوۀ شناخت ما از زیبایی یا هنر روشن تر شده و جلوه بیشتری پیدا کند.
در فصل اول، برخی از پرسش ها و ابهام های نخستین درباره معنا و مفهوم زیبایی شناسی و فلسفه هنر نزد ابن سینا و گستره این گونه مباحث نزد او طرح شده و پاسخ داده می شود. همچنین ضمن دسته بندی آثار وی از حیث نوع استفاده در مباحث فلسفی هنر، روش تدوین فلسفه هنر وی در این کتاب به تفصیل بیان می شود.
در فصل دوم، مسائل فلسفی هنر و زیبایی از منظر معنا شناختی «semantic» طرح شده است. برخی پرسش ها از این منظر عبارت اند از اینکه آیا از نظر ابن سینا، هنر امری تعریف پذیر است و می توان تعریفی رسمی از آن ارائه کرد یا خیر؟ آیا هنرهای مختلف ذاتیات یکسان دارند و تفاوتشان در عرضیاتشان است یا اینکه اصلا ذاتیات مختلف دارند؟ در ادامه، تعاریفی که ابن سینا در مورد هنرهایی همچون شعر، ژانرهای ادبی و موسیقی طرح کرده مورد توصیف و تحلیل قرارگرفته است. در تحلیل هر یک از تعاریف هنر، از سویی توضیح داده شده که آن تعریف بر چه دیدگاه کلی و از پیش مفروضی استوار است و از سوی دیگر، توضیح داده شده ابن سینا در بیان آن تعریف، متأثر از دیدگاه چه کسانی بوده است؟ نظریه ابن سینا درباره محاکات هنری، و معنایی که ابن سینا از این مفهوم مراد کرده در همین فصل بررسی شده است. در نهایت تعریف و مشخصات زیبایی، همچنین نسبت مفهوم زیبایی با مفهوم تناسب و مفهوم خیر مورد تحلیل قرار گرفته است.
فصل سوم، از منظر وجودشناختی «ontologic»، مسائل فلسفی هنر و زیبایی را مدنظر قرار می دهد. برخی از پرسش هایی که از این منظر به آنها پرداخته شده عبارت اند از اینکه: آیا از نظر ابن سینا زیبایی امری عینی «objective» است یا امری ذهنی «subjective»؟ آیا اثر هنری شیئی مادی است؟ چه تمایزی میان مفهوم و مصداق اثر هنری وجود دارد؟ آیا اثر هنری منحصر به فرد است؟ آیا مشخصات زیبایی در همه موجودات یکسان است یا اینکه زیبایی موجودات مجرد با زیبایی موجودات جسمانی متفاوت است؟ رابطه زیبایی خداوند با زیبایی موجودات جسمانی چیست؟ عشق به زیبایی در همه موجودات جاری است یا در موجودات ذی شعور، یا تنها در انسان ها؟ اگر زیبایی و عشق به آن امور مشکک هستند چه مراتبی می توان برای آنها قائل شد؟
در فصل چهارم، مسائل فلسفی هنر و زیبایی از منظر معرفت شناختی «epistemologic» مطرح می شود. برخی از مسائلی که از منظر معرفت شناختی به آنها پرداخته شده عبارت اند از اینکه: ادراکات ما از آثار هنری و قوانین حاکم بین آنها چه نسبتی با سایر ادراکات ما دارد و در دسته بندی علوم چه جایگاهی دارد؟ ادراک زیبایی چگونه صورت می پذیرد؟ اگر زیبایی امری عینی بوده و ملاک هایی برای شناسایی داشته باشد، چگونه می توان اختلاف نظرها در مورد زیبایی اشیا و هنری بودن آنها را توجیه کرد؟ رابطه ادراک زیبایی و لذت از زیبایی به چه نحوی است؟ آیا می توان از صدق و کذب اثر هنری سخن به میان آورد؟ آیا آثار هنری پیام ها، نمادها یا جملاتی معنادار هستند؟ معانی مختلف خیال و نقش آن در خلق و درک اثر هنری از دیگر مطالب قابل توجه فصل چهارم است. این فصل با بررسی رابطه عشق به زیبایی و ادراک و بیان مراتب عشق از دیدگاه ابن سینا پایان می یابد.
برای خرید کتاب لینک زیر را کلیک کنید.