خلقیات ایرانیان از منظر بیگانه های آشنا
این کتاب مجموعه نوشته‌های محمدرضا جوادی یگانه است دربارۀ سفرنامه‌ها و سیاحانی که به نظرش جامعۀ ایرانی را دقیق‌تر دیده‌اند و با ایرانیان ارتباط بیشتری داشته‌اند. این متون لزوماً معروف‌ترین نیست؛ بلکه گزینش‌های شخصی نویسنده است از خواندن حدود 500 سفرنامه، نامه، گزارش و سندی که فرنگیان دربارۀ ایران و ایرانیان نوشته‌اند و به فارسی منتشر شده است. بنابر دیدگاه وی کسانی که در ایران بر ایرانیان مدیریت کرده‌اند، بخش‌هایی از جامعۀ ایران را دیده‌اند که دیگران ندیده‌اند.
به جز «ویلیام مورگان شوستر»، بقیۀ کسانی که در این کتاب از آنها یاد شده، سال‌های طولانی در ایران بوده‌اند. شوستر هم در هشت ماه حضور در ایران، چون مسئول مالیه ایران بوده، با عمیق‌ترین لایه‌های پنهان نفع‌طلبی بخشی از ایرانیان، مستقیم ارتباط داشته است. به‌هرحال، آنها که در این کتاب درباره شان صحبت شده، به شدت به فرهنگ ایران نزدیک شده‌اند؛ خواه عمیقاً عاشق جامعۀ ایرانی شده باشند (مانند اودانل و ادوارد براون) یا نگاه بینابینی به ایرانیان داشته باشند (مانند گوبینو و شوستر) یا نگاهشان کاملا منفی باشد (مانند وامبری، میلسپو و موریه). برخی از آنها به زبان فارسی تسلط بسیار داشته‌اند (مانند براون، اودانل و گوبینو). براون و اودانل هم مشخص است که به خلوت و اندرونی ایرانیان راه داشته‌اند. از این‌رو، نظر آنها دربارۀ ایرانیان درخور تأمل است و اگر اینها «ایرانی‌ترین غیرایرانی‌ها» هم نباشند، مسلماً بیشترین فهم‌ها را از ایرانیان داشته‌اند.
عنوان کتاب هم برگرفته از تعبیری است که اودانل دربارۀ شازده در کتاب باغ سالار جنگ دارد و او را «غیرایرانی‌ترین ایرانیانی» می‌داند که دیده است.
کتاب بیشتر «دربارۀ» این متون و سفرنامه‌ها و برداشت آزادی از آنهاست و بنا نبوده که در آن همۀ نظرهای آن شخص دربارۀ ایران و ایرانیان ذکر شود.