نقره کاران سیلک حاصل یک پژوهش است. باستانشناسی از جمله علومی است که همواره دستخوش تحول و دگرگونی است و هر یک از نتایج و دستاوردهای حاصله از پژوهشهای باستانشناختی ـ اعم از میدانی و کتابخانهای ـ قابلیت تغییر و تحول را دارا هستند و این گفته که «در باستانشناسی کسی حرف آخر را نمیزند» کاملا صحیح است. در این میان آن دسته از مطالعات و پژوهشهایی که مبتنی بر اصل بازنگری هستند، از ارزش و اعتبار خاصی برخوردارند، چرا که با گذشت زمان و تحول در نوع نگاه، روشهای انجام کار علمی باستانشناسی، پیشرفت علوم میان رشتهای و درک اهمیت کاربرد آنها در پیشبرد نتیجهگیری و تجزیه و تحلیلهای علم باستانشناسی، دستاوردهای مطالعات جدید و انجام بازبینی و بازنگری در مطالعات پیشین، نتایج مطمئن و قطعیتری را ارائه خواهد کرد. ارزش و اعتبار هر یک از پژوهشهایی که در گذشته با توجه به بضاعت و امکانات روزگار خود صورت گرفته است، قابل انکار نیست، اما ذکر این نکته نیز حائر اهمیت است که انجام بازنگری در اینگونه پژوهشها بر اساس امکانات و همچنین بهرهگیری از سایر مطالعات انجامیافته در طول زمان، اعتبار این مطالعات را دوچندان خواهد کرد.
«طرح بازنگری سیلک» که از سال 1380 در محوطۀ سیلک شروع به کار کرد، نمونۀ بارزی از این مدعاست و یکی از ویژگیهای ارزشمند آن علاوه بر پژوهشهای باستانشناختی هدفمند (بررسی و کاوش)، تکیه بر انجام مطالعات میان رشتهای و بهرهگیری از تجارب و تخصصهایی همچون باستانگیاهشناسی، باستانجانورشناسی، باستانانسانشناسی، باستانزمینشناسی، معدنکاری باستان، مرمت، مطالعات تاریخی و … در پژوهشهای باستانشناسی است. بنابراین «بازنگری» پاسخ سؤالاتی را خواهد داد که در گذشته یا مطرح نشدهاند، یا به آنها توجه نمیشده است و یا امکان پاسخگویی به آنها وجود نداشته است. علاوه بر این، انتشار نتایج و دستاوردهای به دست آمده از پژوهشها و مطالعات جدید ـ بازنگری ـ این امکان را فراهم میسازد تا مطالعاتی که در آینده صورت میگیرد، قابلیت استناد بدان را داشته باشد.
شرح حال کوتاه
صادق ملک شهمیرزادی سال ۱۳۲۲ شمسی در شهمیرزاد استان سمنان به دنیا آمد و بعد از آغاز به کار در میراث فرهنگی، نامش به کاوشگر تپههای سیلک گره خورد. او در ۲۲ مهر ۱۳۹۴ در آیین بزرگداشتی که به پاس نیم قرن پژوهش و آموزش در باستانشناسی ایران، با عنوان جشننامه و بزرگداشت «صادق ملک شهمیرزادی» برگزار شد، خود را اینطور معرفی کرد: «حدود ۲۰ ماه است که به خاطر مشکل قرنیه و شبکیه نمیتوانم بنویسم و بخوانم. اما منت خدای را عزوجل که در شهمیرزاد سمنان به دنیا آمدم و به باستانشناسی روی آوردم. این مایه افتخار هر ایرانی است که سند مکتوبی دارد که به خدای واحد اعتقاد دارد و دعا میکند که جنگ و خشکسالی و دروغ نصیب این کشور نشود. زمانی که تحصیلاتم را در موسسه شرقشناسی دانشگاه شیکاگو به پایان رساندم برای مدتی قبل از ارائه پایاننامه به ایران بازگشتم، در آن زمان دکتر نگهبان به من گفت اگر علاقه داری درخواست استخدام خود را به دانشگاه تهران بده. وقتی این کار را کردم با خدا عهد کردم که سعی کنم به جوانان علاقهمند به باستانشناسی کشورم خدمت کنم و به جز آن هیچ چیز از خدا نخواهم. من در سه راه شفاهی، کتبی و تجربیات میدانی برای دانشجویانم در حوزه باستانشناسی تدریس کردم و چون در زمان کار و فراگیری علم با دو روش کاوش در ایران و آمریکا آشنایی پیدا کردم توانستم تجربیاتم را به دانشجویانم منتقل کنم. دانشجویان باستانشناس ایرانی درباره باستانشناسی آسیای مرکزی چیزی نمیدانستند، این روش خوبی برای آشنایی آنها با این حوزه بود. من در تیرماه سال ۱۳۴۹ در رتبه استادیاری در دانشگاه تهران استخدام شدم و در بهمنماه ۱۳۷۹ پس از ۳۰ سال و شش ماه و ۲۱ روز با رتبه استادیاری بازنشست شدم.» صادق ملک شهمیرزادی در 21 مهر ماه 1399 درگذشت.