تل باکون، کوچ نشینی باستان و تشکیل حکومت های اولیه
کتاب حاضر یکی از معدود پژوهش هایی است که درباره شکل گیری جوامع پیچیده و حکومتهای اولیه ایران به فارسی منتشر می شود. در این کتاب نویسنده با توصیف و تحلیل مواد و داده های حاصل از کاوش تل باکون، در دشت مرودشت کوشیده است تا ساز و کارهای اداری حاکم بر این استقرارِ اواخر پیش از تاریخ فارس را بازسازی کند. آنچه در این اثر برای خواننده فارسی زبان بدیع و آموزنده است، اهمیّت روش شناسی و پروراندن چارچوبی نظری است که در آن بتوان داده های “خاموش” باستان شناختی را به سخن آورد. نگاه نویسنده به مواد و داده های باستان شناختی، انسان شناسانه است. وی ابتدا با انواع نظریه ها، مدل ها و مفاهیم رایج در توضیح و تحلیل پیچیدگی های جوامع انسانی، نظیر مدل انطباق محور، جوامع خانسالار، الگوهای استقرار، قوم باستان شناسی، نظریه اطلاعات، مدل تحول حکومت و … چارچوبی نظری می پروراند و در آن مواد و داده های باستان شناختی بدست آمده از تل باکون را تحلیل و تفسیر می کند.
در واقع، خواننده در این کتاب به اهمیت کاربرد نظریه های حد واسط یا میانجی (همچون داده ها و فرضیه های قوم باستان شناختی) در برقراری ارتباطی منطقی بین مشاهدات تجربی (داده های باستان شناختی) و نظریه های سطح بالا (همچون شکل گیری حکومت های اولیه) پی می برد، و این بارزترین ویژگی کتاب حاضر است.
از دیگر جنبه های قابل توجه کتاب حاضر، تأکید بر نقش کوچ نشین ها در تحولات و برهم کنش های فرهنگی جوامع پیش از تاریخ است. اهمیت این تأکید از آنجاست که باستان شناس با در نظر داشتن رواج این نوع راهبرد معیشتی در محیط زیست متنوع ایران از گذشته تاکنون، ابزار نیرومندی برای تحلیل های کلان نگر مواد و داده های باستان شناختی در اختیار خواهد داشت.
