یکی از مراکز قدیم فرهنگ و تمدن در شرق میانه، یا شرق نزدیک، سرزمین بین‌النهرین است که به وسیلۀ دو رود پرآب دجله و فرات مشروب می‌شود. این دو رود از کوه‌های ارمنستان سرچشمه می‌گیرند و با فاصلۀ زیادی از یکدیگر و با سرعت زیاد پس از گذشتن از معابر عمیق وارد جلگۀ بین‌النهرین گشته و پس از مشروب‌نمودن آن قسمت به طرف جنوب سرازیر می‌گردند.
محدود‌ساختن بین‌النهرین کار چندان آسانی نیست، ولی می‌توان جلگۀ بین‌النهرین را از مشرق به فلات ایران و کوه‌های زاگرس و از مغرب به صحرای تار (صحرای شام) محدود نمود. در حقیقت بین‌النهرین معرف نام سرزمینی است که برای اولین بار به وسیلۀ مورخان یونانی به اراضی بین دو رودخانۀ دجله و فرات اطلاق می‌شده است.
صادق ملک شهمیرزادی در این کتاب پس از بررسی جغرافیای طبیعی بین‌النهرین و بیان مقدمه‌ای بر مطالعات باستان‌شناسی بین‌النهرین، به ادوار مختلف فرهنگ‌های پیش از تاریخ آن و آثار و بقایای آنها پرداخته و دوران آغاز کشاورزی و استقرار در دهکده‌ها را شرح داده است.
