تا همین اواخر کار باستان شناسان تنها توصیف گذشته و طبقه بندی فرهنگ ها و اشیای باستانی بود. تنها از دهه ششم قرن حاضر به بعد تبیین روند فرهنگی مورد توجه قرار گرفت و باستان شناسان با به کار گرفتن نظریه های تازه کوشیدند رابطه میان این دست ساختها و رفتارهای انسانی را پیدا نمایند. اکنون به جرئت می توان گفت که دانش باستان شناسی به مرحله ای پا گذاشته که در آن تحلیل و تبیین گذشته همپای توصیف آن اهمیتی خاص پیدا کرده است.
کتاب آغاز شهر نشینی در ایران تلفیقی است از نظریات نظریه پردازان با مکاتب و تفکرات گوناگون پیرامون موضوع شهر نشینی و تشکیلات لازم برای شکل گیری توسعه آن. در واقع نویسنده کوشش کرده تا با گرد هم آوردن عقاید و نظرهای انسان شناسان، جامعه شناسان و باستان شناسان مشهور جهان، گستره ای از عقاید را کنار هم قرار داده و با مقایسه آنها به نتیجه گیری و انتخاب بهترین آنها دست یابد.
منابع و نظراتی که در کتاب مورد بررسی قرار گرفته عمدتا مربوط به دهه 1930 تا 1980 هستند و با توجه به اینکه چاپ کتاب در سال 1368 (حدودا 1989) بوده است، از نظریات جدیدتر مرتبط با این موضوع، استفاده نشده است. اما به رغم فاصله زمانی تاکنون کتاب همچنان جایگاه مهمی در مجموعه نوشتار باستان شناسی ایران دارد.
خواننده با نگاهی به فهرست کتاب در می یابد که نویسنده سعی کرده تمام عوامل و موضوعات مرتبط با آغاز شهرنشینی را در تقابل با یکدیگر قرار داده و درجه محتمل بودن آن ها را با هم مقایسه می کند.
